Новости за 19.03.2022

د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې عالي کمېشنر فیلیپو ګرانډي پر نړیوالې ټولنې غږ کړی چې په داسې حال کې چې د نړۍ پام پر اوکراين د روسيې يرغل او د هغه له کبله رامنځ ته شويو حالاتو ته دی، باید د افغانستان بشري ناورين له پامه و نه غورځوي. ګرانډي دا خبره د مارچ پر ۱۵مه کابل ته د سفر پر مهال کړې. ويډيو: رويټرز

دا په داسې حال کې ده چې د طالبانو د حکومت چارواکو ټینګار کړی چې دوی د رسمیت پېژندلو لپاره ټول شرایط پوره کړي او باید په رسمیت وپېژندل شي. خو تر دې دمه یوه هېواد هم د دوی حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی.

په داسې حال کې چې په ټوله نړۍ کې هندوان د هولې اختر لمانځي، په کراچۍ کې هم هولي د مارچ پر ۱۷مه پيل شوې ده او درې ورځې به يې جشنونه او خوشحالۍ لمانځل کېږي. د مشال راډيو خبريال نياز علي خان ويډيويي راپور لري.

دا مهال واکمن تحریک انصاف ګوند که له یوې خوا د خپلو اتحادي ګوندونو د بېلیدو خطر سره مخ دی نو بلخوا په ګوند دننه د علیم خان، جهانګیر ترین او چهينه ډلو په جوړېدو سره څيړونکي د تحریک انصاف د تقسیمېدو امکانات هم په ګوته کوي.

د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زلنسکي نن سهار په یوه پیغام کې روسیې ته وویل، اوس د بې‌ځنډه، معنا داره او منصفانه خبرو وخت راغلی دی. ده مسکو ته خبرداری ورکړ چې که جدي خبرې ونه‌کړي داسې تاوان به وکړي چې تاوان به‌یې څو نسلونه ورکوي.  د روېټرز خبري اژانس د راپور له مخې، ښاغلي زلنسکي زیاته کړه، اوکراین تل د سولې وړاندیزونه کړي دي.  زلسنکي په دې وېډیويي پیغام کې چې نن سهار یې خپور کړ، ویلي "غواړي چې ټول‌یې غږ واوري، په ځانګړي ډول مسکو. د کتنې وخت راغلی. اوس د خبرو اترو وخت دی". د اوکراین ولسمشر همداراز ویلي... Читать дальше...

د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زلنسکي وایي، تر اوسه د ماریوپول ښار د تیاتر له ودانۍ چې روسي الوتکو بمباري پرې کړې ده، نږدې ۱۳۰ تنه ژغورل شوي، خو په سلګونه نور لاهم هلته تر انبارونو لاندې بند پاتې دي.  د تور سمندرګي پر غاړه د ماریوپول ستراتېژیک ښار روسي ځواکونو محاصره کړی دی.  د ماریوپول ښاروال ودیم بایچینکو بي‌بي‌سي ته ویلي دي چې اوس د جګړې لمن د ښار ترمنځ رسېدلې ده.  مرستندویان وایي چې په ماریوپول کې شااوخوا درې نیم لکه کسان په وېره او ترهه کې شپې ورځې سبا کوي. خو د نړیوالو د غوښتنو سربېره روسي... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو په ملاتړ په یوه راپور کې چې د جمعې په ورځ خپور شو، فنلنډ د پنځم کال په مخه په پرله‌پسې ډول د نړۍ تر ټولو خوشحاله هېواد بلل شوی دی، خو افغانستان د ناخوښو هېوادونو په سر کې دی. په دې کلني راپور کې د ۱۴۶ هېوادو په اړه نظر څرګند شوی دی. د راپور له مخې بلغاریا، رومانیا او صربیا هغه هېوادونه ګڼل شوي چې د خوشحالۍ په لور یې ستر ګامونه اخیستي دي.  د نړۍ د خوشحالۍ د کچې د معلومولو راپور دا ۱۰م کال دی په پرله‌پسې توګه خپرېږي. دا راپور د یوه هېواد د استوګنو د تشخیص، همداراز د همدې هېواد د اقتصادي او اجتماعي وضعیت د بنسټ له مخې جوړېږي. Читать дальше...

د جاپان صدراعظم فومیو کیشیدا نن په نوې ډېلي کې د هند له صدراعظم نرېندرا مودي سره ګوري.  ښاغلي کیشیدا تر دې لیدنې کتنې مخکې وویل چې دا سفر پر اوکراین د روسیې له برید سره هم‌مهاله ترسره کېږي، نو دی به پر دې ټینګار وکړي چې د اوکراین په قضیه کې نړیوال سره ورته دریځ خپل کړي. د فبرورۍ له ۲۴مې راپه دې خوا چې روسیې پر اوکراین برید کړی دی، توکیو پر لسګونو روسانو بندیزونه لګولي دي او یو شمېر اوکرایني کډوالو ته‌یې پناه ورکړې ده، هند بیا تر اوسه پر اوکراین د روسیې برید نه‌دی غندلی. یو شمېر جاپاني رسنۍ... Читать дальше...

د پاکستان چیف جسټس عمر عطا بندیال، د مارچ پر ۱۹مه،  په اسلام اباد کې پر سیند هاوس د واکمن ګوند د غړو لخوا د برید، له خپلې غاړې (ازخود) نوټس اخيستی.

د امریکا متحده ایالاتو د مرکزي قوماندانۍ مشر جنرال کنت فرانک‌ مک‌کنزي یو ځل بیا په افغانستان کې د داعش ډلې د ودې او پراختیا او په راتلونکي اوړي کې د پراخو بریدونو په اړه له وړاندې اندېښنه وښوده. هغه موضوع چې طالبان‌یې په پرله‌پسې توګه ردوي. ښاغلي مک‌کنزي پرون خبریالانو سره خبرو کې د افغانستان د نیولو پر مهال د طالبانو له‌خوا د زندانونو ماتولو ته اشاره وکړه او ویې‌ویل، د طالبانو دې بېړنۍ پرېکړې او لنډ لیدلوري داعش ډله پیاوړې کړه او له دوی سره د نوې انرژۍ او وړتیا یوځای کېدو لامل شوه چې کولای شي... Читать дальше...

په خوست کې د طب له پوهنځي نوي فارغ شوي ډاکټران او روغتيايي کارکوونکي د طالبانو له حکومته غواړي چې دوی ته د روغتیا په ډګر کې د کار کولو فرصتونه برابر کړي. دوی همدارنګه له افغان پانګوالو غوښتنه کوي چې د نورې نړۍ پر ځای دې په خپل هېواد کې د روغتیا په څانګه او نورو برخو باندې پانګونه وکړي چې دا ډول افغانان د نورو له احتیاجۍ خلاص شي. نور تفصیل د مشال راډيو خبريال نجیب الله الوخېل په ويډیويي راپور کې وګورئ.

که څه هم طالبانو د طلوع خصوصي ټلوېزیون وروستی ژورنالېست هم پرون خوشې کړ، خو په افغانستان کې د رسنیو د فعالیت او د بیان د ازادۍ په اړه اندېښنې پر ځای پاتې دي. طلوع پر ټویټر تأیید کړې ده چې د دې ټلوېزیون د خپرونو چلوونکی بهرام امان خوشې شوی دی. د طالبانو د حکومت استخباراتو مخکې له دې د دې رسنۍ د خپرونو مسؤل خپلواک ساپی او حقوقي مشاور هم نیولي او بېرته‌یې خوشې کړي وو. د افغانستان لپاره په قطر کې دېره د امریکا سفارت شارژدافیر پرون وویل چې متحده ایالاتو له طالبانو غوښتي چې د خبریالانو نیول او وېرول بند کړي. Читать дальше...

د خوړو نړیوال پروګرام (ډبلیو اېف پي) خبرداری ورکړ چې په اوکراین کې د روسیې جګړې د نړۍ پر اقتصاد ناوړه اغېز کړی او له دې کبله په بې‌وزلي افغانستان کې هم د خوړو او د سونګ موادو بیې لوړې شوې دي. دا پروګرام وايي په داسې حال کې چې اروپا د روسیې له برید وروسته د څه باندې ۳ ملیونه اوکرایني کډوالو له ستونزې سره مخامخ ده، نړیواله ټولنه باید د افغانستان په برخه کې نور اقدامات هم وکړي. طالبان په تېر اګسټ کې په افغانستان کې واکمن شول او د ملګرو ملتونو دې اړوندې ادارې له هغه راهیسې ویلي دي چې په سلو کې ۹۵... Читать дальше...

د فرانسې ولسمشر امانوئل مکرون خپل روسي سیال ولادیمیر پوتین ته ویلي، د اوکراین د ساحلي ښار ماریوپول د وضعیت په اړه چې روسي ځواکونو کلابند کړی دی، ژوره اندېښنه لري. د فرانسې د ولسمشر دفتر پرون خبر ورکړ چې د دواړو ولسمشرانو ټیلیفوني خبرو یو ساعت دوام وکړ. کرملېن هم په دې اړه معلومات ورکړي او ویلي یې دي چې د روسیې ولسمشر د دې خبرو پر مهال د روان وضعیت پړه پر اوکراین واچوله. په همدې حال کې د جرمني صدراعظم اولاف شولتز هم د روسیې له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره یو ساعت ټیلیفوني خبرې کړي. په دې خبرو کې... Читать дальше...

د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو لوی کمېشنر وايي چې په تاجکستان کې یې له یو شمېر افغان کډوالو سره د هغوی د ستونزو او فرصتونو په اړه خبرې کړي. فیلیپو ګراندي چې تېره اوونۍ په کابل کې و، پر ټویټر لیکلي چې د تاجکستان له چارواکو سره‌یې په دې اړه هم خبرې کړې چې په دې هېواد کې د دېره افغان کډوالو خوندیتوب او د ژوند اساسي اسانتیاوو ته د هغوی لاسرسی څنګه یقیني کېدای شي.

د روغتیا نړیوال سازمان (ډبیلو اېچ او) وايي چې د شري پر ضد د واکسین لړۍ د هرات ولایت په کهسان ولسوالۍ کې د کوچیانو ماشومانو ته رسېدلې ده. په یوه بیان کې چې پرون پر ټویټر خپور شو دغه سازمان ویلي، پر خپلو روغتیاپالانو ویاړي چې هغه ځای ته ورسېدل چې مخکې څوک نه‌و رسېدلي څو دا یقيني کړي چې د شري له واکسین څخه به هېڅ افغان ماشوم محروم نه‌پاتې کېږي.

د امریکا ولسمشر جو بایډن پرون خپل چینايي سیال شي جین پېنګ ته خبرداری ورکړ چې که د اوکراین پر ضد په جګړه کې د روسیې ملاتړ وکړي، نو له ناوړه عواقبو سره به مخامخ شي. سپینه ماڼۍ وايي، دواړو مشرانو پرون نږدې دوه ساعته د اوکراین، ټایوان او د دواړو هېوادونو پر دوه اړخیزو اړیکو ټیلیفوني خبرې وکړې چې په ترڅ کې یې بایډن، شي ته د اوکراین په جګړه کې روسیې ته د تجهیزاتو د برابرولو په صورت کې د احتمالي ناوړه عواقبو په اړه معلومات ورکړل.

د روسیې یوې محکمې د کریمیا یو شمېر تاتارانو ته هم په یوه ممنوع اسلامي ډله کې د غړیتوب په تور د اوږده حبس سزا ورکړه. د دون د رستوف ښار محکمې پرون په حزب‌التحریر کې د غړیتوب په تور درېیو کسانو ته د ۱۴ کاله او دوو نورو ته د ۱۵ کاله حبس سزاګانې واورولې. دا په روسیه کې د تاتار اقلیت د استازو پر ضد د کرملېن د دوامدارو ځپونکو اقداماتو یوه برخه ده.