Новости за 13.11.2020

Москва менен Бакудагы расмий бийлик өкүлдөрү Азербайжандын Орусиядагы элчиси Полад Бүлбүл оглунун Армения менен чектеш аймакта атып түшүрүлгөн тик учак тууралуу айткандарын сынга алышты. Элчи РБК басылмасындагы маегинде кырсыкты «кайгылуу кокустук» деп атаганы менен «согушта мындай нерселер боло берет» дегендей мазмунда комментарий берген. Орусиянын Ми-24 тик учагын азери аскерлери Арменияда чек арага жакын аймакта 9-ноябрда атып түшүргөн. Баку муну «кокустук» деп атап, Москвадан расмий кечирим сураган жана кенемте төлөп берерин билдирген. Читать дальше...

Өзбекстандын Ички иштер министрлигинин өкүлү Умида Абдуллаева өлкөнүн мурдагы президенти Ислам Каримовдун тун кызы Гүлнара тууралуу соңку маалыматтарды четке какты. Ал 12-ноябрда Ташкенттеги гендердик теңчилик тууралуу басма сөз жыйынында Каримова Ташкент облусундагы түрмөдө отурганы, саламаттыгы кескин начарлап кеткени, ал тургай өз жанын кыйганы тууралуу маалыматтар негизсиз экенин айтты. Өткөн айдын аягында Каримованын кызы Иман «Инстаграмдагы» баракчасына апасы эки өпкөсү кагынып ооруп жатканын... Читать дальше...

Президенттин милдетин аткаруучу, премьер-министр Садыр Жапаров койгон буйруктарга ылайык, бир катар кадрдык алмашуулар болду. Бул тууралуу өкмөттүн сайты 13-ноябрда жазды. Анда айтылгандай, Ош облусунун Алай районунун мамлекеттик администрация башчысы – акими Замирбек Молдокулов ээлеген кызматынан бошотулуп, ордуна Алтынбек Болбур уулу дайындалды. Нарын облусунун Нарын райондук мамлекеттик администрация башчысы – аким Курманбек Кудайбергенов иштен алынып, ордуна Алтынбек Сеңирбаев коюлду. Билим... Читать дальше...

Тыва Республикасынын өкмөтү аймактын аталышын сайттарга, социалдык тармактардагы топторго жана мессенжерлерге уруксат албай туруп коюуга тыюу салды. «ТуваМедиаГрупп» басылмасы бул эрежени бузгандарга төрт миңден 50 миң рублге чейин айып салынарын жазды. Жаңы чечимге ылайык, Тыванын атын пайдаланууга уруксатты эми аймактык Юстиция министрлиги берет. Мекеменин комиссиясы «Тыва», же «Тува» деген аталышты «татыксыз сөз» менен кошо жазууга тыюу салат. Ошондой эле республиканын аталышы кошо жазылган... Читать дальше...

Президенттин милдетин аткаруучу, премьер-министр Садыр Жапаров «Кыргызтест» мамлекеттик мекемесинде мамлекеттик кыргыз тил сынагын тапшырып, андан ийгиликтүү өттү. Бул тууралуу президенттин сайты кабарлады. Маалыматта айтылгандай, мамлекеттик тил сынагы беш субтесттен турат. Тест лексикалык жана грамматикалык ченемдерди иш жүзүндө колдонуу, маалыматты угуп, окуп түшүнүү, өз оюн жазып жана оозеки түрүндө айта билүү жөндөмүн баалайт. Садыр Жапаров шайлоого катышарын 25-октябрда Кочкор районунун эли менен жолугушууда билдирген. Читать дальше...

Өкмөттүн Жалал-Абад облусундагы ыйгарым укуктуу өкүлү Абсаттар Сыргабаев Чаткал жана Ала-Бука райондорундагы кен иштеткен компаниялардын өкүлдөрү жана жергиликтүү тургундар менен жолугушту. 13-ноябрда облустун башчысы «Азаттыкка» билдиргендей, компаниялар элдин талаптарынын 90% чечип беришти. Чаткалдагы «Вертекс Голд Компани», «Кичи-Чаарат» жана Ала-Букадагы «КАЗ Минералз Бозумчак» компанияларында болгон Сыргабаев жумушчулардын жана жергиликтүү тургундардын суроолору менен талаптарын укту. Жолугушууда... Читать дальше...

«Эл аралык мунапыс» уюму (AI) Эфиопиянын Тыграй районунда ондогон жергиликтүү тургундар «кыргынга кабылганын» билдирди. Укук коргоочу уюмдун 12-ноябрдагы маалыматына караганда «ондогон, балким жүздөгөн адамдар 9-ноябрга караган түнү Тыграйдын түштүк-батышында жайгашкан Мэй Кадера шаарында жок кылынды». Эл аралык уюм мындай кылмыш кимдин колунан келгенин айта албай турганын кошумчалаган. Күбөлөрдүн айтымында буга федералдык өкмөткө каршы чыгып жаткан «Тыграйды бошотуу боюнча элдик фронт» партиясынын тарапташтары барган. Читать дальше...

Орусиядагы Томск шаарынын мэри Иван Кляйн 13-ноябрда жыйын өткөрүп жаткан жеринен камакка алынды. Бул жыйын түз эфирде көрсөтүлүп жаткан эле. Тергөө материалдарына ылайык, ага «Кызмат абалынан кыянат пайдалануу» беренеси боюнча айып коюлду. Анда айтылгандарга караганда Кляйн 2016-2017-жылдары анын үй-бүлөсүнө таандык «Томск сырасы» ишканасынын кызыкчылыгын коргогон жана бул ишкананын имаратынын жанындагы 300 метр жер анын көрсөтмөсү менен «санитардык аймак» катары таанылган. Мындай чечим кайсы... Читать дальше...

Кыргызстанда мөөнөтүнөн мурда өтчү президенттик шайлоого катышуу үчүн Борбордук шайлоо комиссиясына (БШК) 13-ноябрда Анар Зарипова, Куттумидин Базаркулов жана Бакыт Романов арыз берди. Бул тууралуу БШКнын сайтында маалымдалды. Мурдараак президенттикке талапкер болуш үчүн Адахан Мадумаров, Арстанбек Абдылдаев, Кубан Чороев, Назарбек Нышанов, Бектур Асанов, Бакыт Бакетаев, Канатбек Исаев, Абыкаар Сыдыков, Сазыкбай Турдумалиев, Нурлан Мотуев, Рашид Тагаев, Жеңишбек Байкуттиев, Клара Сооронкулова, Аймен Касенов... Читать дальше...

Каныбек Исаков Кыргызстандын билим берүү тармагына чоӊ өзгөрүүлөрдү алып келген жетекчи, үзүрлүү эмгектенген илимпоз жана коомдук ишмер катары тааныла алды. Бул тууралуу президенттин милдетин аткаруучу премьер-министр Садыр Жапаров баштаган жетекчилердин жана илим, билим чөйрөсүнүн өкүлдөрүнүн атынан жарыяланган көңүл айтуу катында белгиленди. Некрологдо Кыргызстандын билим берүү жана илим тармагы орду толгус жоготууга учураганы айтылды. Мурдагы билим берүү жана илим министри, Кыргыз Республикасынын билим берүүсүнүн отличниги... Читать дальше...

Кытай АКШнын шайланган президенти Жо Байденди жеңиши менен куттуктады. Тышкы иштер министрлигинин расмий өкүлү Ван Вэньбинь 13-ноябрдагы басма сөз жыйынында: «Биз Америка элинин тандоосун сыйлайбыз. Биз Байден мырза менен Харрис айымды куттуктайбыз. АКШдагы шайлоо жыйынтыгы мыйзамга жана жол-жоболорго ылайык аныкталарын түшүнөбүз», - деп айтты. Орусия азырынча Байденди жеңиши менен куттуктай элек. Кремлдин басма сөз катчысы Дмитрий Песков Москва шайлоонун расмий жыйынтыгын күтөрүн билдирген. Буга... Читать дальше...

Дүйнөлүк саламаттык сактоо уюму менен АКШнын Ооруларды көзөмөлдөө жана алдын алуу борборунун маалыматына ылайык, 2019-жылы дүйнөдө кызамык менен ооругандар кескин көбөйдү. 12-ноябрда жарыяланган иликтөөгө караганда, 2019-жылы 870 миңдей адам кызамыкка чалдыккан. Бул 1996-жылдан берки эң жогорку көрсөткүч. Ошондой эле бул оорудан былтыр 207 миңден көп адам каза болгон. Бул төрт жыл мурункуга караганда 50% көп дегенди билдирет. 2019-жылы тогуз мамлекетте, анын ичинде Грузияда, Казакстанда, Түндүк... Читать дальше...

Бишкекте Кыргыз эл жазуучусу жана драматург Шүкүрбек Бейшеналиев жашаган үйдүн дубалына мемориалдык такта орнотулду. Бул тууралуу 13-ноябрда Маданият, маалымат жана туризм министрлиги кабарлады. Мекеменин маалыматына караганда, тактаны расмий ачуу иш-чарасына министрликтин жетекчилиги, интеллигенциянын жана чыгармачыл чөйрөнүн өкүлдөрү катышты. Шүкүрбек Бейшеналиев Кыргызстандагы көрүнүктүү жазуучу, драматург, коомдук ишмер жана балдар жазуучусу болгон. Анын чыгармалары көптөгөн мамлекеттерде ар кыл тилдерде жарык көргөн. Читать дальше...

Кесиптик кошуундар федерациясынын өкүлдөрү «Кесиптик бирликтер жөнүндө» мыйзамды өзгөртүүгө каршы акцияга чыгышты. Алар документ оңдолсо уюмда жемкорлукка жол ачылып, мүлктөр сатылып кетерин белгилешүүдө. Нааразылыкка чыккандар мыйзам долбоорун федерациянын мурдагы жетекчиси Мирбек Асанакунов менен анын аялы, депутат Гүлкан Молдобекова жылдырып жатат деп эсептейт. Экинчи тарап муну төгүндөөдө. Нааразылыктын жаңы учкуну Жаңы мыйзам долбооруна карата нааразы болгон 200дөн ашуун киши 12-ноябрда... Читать дальше...

Бишкек шаарынын Ленин райондук ички иштер башкармалыгынын ыкчам кызматкери («З.Ж.А.») 30 миң сом өлчөмүндө пара алып жаткан учурда кармалды. Бул тууралуу Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитет (УКМК) кабарлады. Маалыматта айтылгандай, кармалган адам арыз ээсине карата сотко чейинки процессте жоопко тартылбаганы үчүн 100 миң сом өлчөмүндө акча талап кылгандыгы аныкталды. Бул факт боюнча сотко чейинки өндүрүштүн материалдары Жазык кодексинин 326-беренесинин 1-бөлүгүндө («Пара талап кылуу»)... Читать дальше...

Журналист Кудрет Тайчабаров “Бишкек” эркин экономикалык аймагынын башчысы болуп дайындалды. Бул тууралуу ал өзү 13-ноябрда “Фейсбуктагы” жеке баракчасына жазып, билими бул тармакка туура келерин, жогорку окуу жайдын экономика факультетин артыкчылык менен аяктаганын билдирди. “Бишкек” аймагынын субъекттеринин көбү токтоп турганын, ишти кайрадан баштап жаткандай жагдай экенин айтты. Өкмөттүн маалымат кызматы Тайчабаровду дайындоо тууралуу азырынча расмий маалымат бере элек. Журналист Кыргызстандан... Читать дальше...

Кыргызстанда алтын, күмүш жана жез кендеринде чалгындоо иштерин жүргүзүүгө лицензия берүү убактылуу токтотулду. Убактылуу мораторий киргизүү тууралуу буйрукка премьер-министр Садыр Жапаров кол койгонун 13-ноябрда “Азаттык” радиосуна өкмөттүн басма сөз кызматы кабарлады. Бул буйруктун мурда берилген лицензиялардын мөөнөтүн узартууга тиешеси болбой турганы айтылды. Кыргызстанда баалуу металлдарды чалгындоого жана иштетүүгө 593 лицензия берилген. Анын ичинен кенди казып иштетүүгө 104 лицензия туура келет. Читать дальше...

Уюм спортчу кыздын сүрөтүн чыгарып, анын Instagram баракчасында катталуучулар арбып жатканын белгилеген.

Улуттук банк 12-ноябрда кезектеги валюталык интервенция жүргүзүп, сатыкка 26,8 миллион доллар чыгарды. Ушуну менен жыл башынан бери 16 жолу интервенция жүргүзүлүп, сатыкка жалпысынан 372,3 миллион доллар акча коюлду. Бул аракет улуттук валюта сомду колдоо максатында ишке ашырылып жатканы айтылган. Бүгүн, 13-ноябрга карата доллардын расмий курсун Улуттук банк 84,50 сом деп аныктады, акча алмаштыруучу жайларда орточо сатуу курсу 84,95 сомго чамалап турат. 2016-жылдан бери туруктуу бойдон 69 сомдун... Читать дальше...

Журналисттик иликтөөлөрдө аты аталган бажы кызматынын мурдагы төрагасынын орун басары Райымбек Матраимовдун үй-бүлөсүнүн «Азаттык» радиосу, журналист Али Токтакунов, «Kloop.kg» жана «24.kg» сайттары менен соттошуп жатканына бир жылга жакындады.

Өкмөт аппаратынын мурдагы жетекчиси Самат Кылжыев жең ичинен радио жыштыктарды сатуу бүтүмү боюнча коррупциялык ишке байланыштуу кармалды. Анын кармалышы мурдагы премьер-министр Мухаммедкалый Абылгазиевдин изине түшүп, тузакка илүүгө негиз боло турганы айтыла баштады. Жыштыктарды сатуудагы кыңыр иш тууралуу алгачкылардан болуп парламент трибунасынан айтып чыккан депутат Жанар Акаев Кылжыев ачык көрсөтмө берсе, ири коррупциялык байланыштардын бети ачыла турганын билдирди. Ал эми айрым талдоочулар бул иш мурда эле ачылганын... Читать дальше...

Жакын эле жерден дарбазага топ киргизгенге чабуулчунун чоң мүмкүнчүлүгү бар болчу. Ал эсепти теңемек тургай, эки жолу топ киргизмек. Бирок бул ирет ийгилик ага жылмайган эмес.

Ош шаарында бүгүн, 13-ноябрда мурдагы билим берүү жана илим министри Каныбек Исаковду акыркы сапарга узатуу зыйнаты өтүп жатат. Иш-чара ал өзү бир топ жыл жетектеген Ош мамлекеттик университетинин башкы корпусунун алдында өтүүдө. Исаков менен коштошууга баргандардын саны 500гө чукулдады. Алардын арасынан Жогорку Кеңештин депутаты Төрөбай Зулпукаровду, өкмөттүн Ош облусундагы өкүлүнүн биринчи орун басары Бактыбек Алайчиевди, Ош шаарынын мэри Таалайбек Сарыбашевди, шаардык кеңештин депутаттарын көрүүгө болот. Читать дальше...

Кыргызстандын тарых илиминин этнография тармагын өнүктүрүүдө татыктуу салымын кошкон Мукаш Токтокожоевич Айтбаевдин татаал тагдыры жөнүндө совет доорунда ачык айтылчу эмес. Анын илимпоздук жолундагы жасалма тоскоолдуктар тууралуу тарыхчы Саламат Дүйшөнбиевдин блогу.

Бишкекте 12-ноябрда манасчы Дөөлөт Сыдыков өз өнөрүн Гиннестин рекорддор китебине киргизүү максатында 14 саат 27 мүнөт “Манас” айтты. Сыдыков “Манас” айтууну Бишкектин Ала-Тоо аянтында эртең менен баштап, кечинде аяктады. Ал 14 сааттан ашык убакыт бою наар албай өнөрүн тартуулады. Манасчыны колдоп келген шаар тургундары, өнөр адамдары маал-маалы менен «Манас!» деп ураан чакырып турушту. Гиннес китебине кирген рекорддор күнү жыл сайын ноябрь айынын орто ченинде өткөрүлөт. Кыргызстандык хирург... Читать дальше...