Новости за 01.05.2021

Кыргыз-тажик чек арасындагы куралдуу жаңжалдан жабыркаган кыргызстандыктарга чет жактагы кесипкөй психолог мекендештер онлайн жардам көрсөтүүгө даяр. Бул тууралуу Германиядагы кыргыз диаспорасынын активисти Калыгул Жунушбеков «Азаттык» радиосуна билдирди. Францияда, АКШда, Германияда, Түркияда жана Канадада эмгектенген мекендештер чек арадагы жаңжалда жабыркагандарга, жакындарын жоготкондорго жана жалпы эле бул кырдаалда моралдык-психологиялык жактан запкы жегендерге жардам көрсөтүү үчүн Интернетте атайын портал ачышты. Читать дальше...

30-апрелде Нью-Йоркто Кыргызстандын Бириккен улуттар уюмундагы (БУУ) туруктуу өкүлү Миргүл Молдоисаева дүйнөлүк уюмдун баш катчысынын саясий маселелер боюнча жардамчысы Мирослав Йенча менен жолугушту. Молдоисаева кыргыз-тажик чек арасындагы кырдаал жөнүндө маалымат берди. Ошондой эле уюмдан жаңжалда качып чыккан тургундардын үй-жайына кайтып келүүсүнө, талкаланган объектилерди калыбына келтирүүгө көмөктөшүүнү өтүндү. Йенча эл аралык уюм кыргыз-тажик чек арасындагы кырдаалга көз салып жатканын билдирип... Читать дальше...

1-майда Алматынын борбордук паркында полиция нааразылыкка чыккандарды кармай баштаган. «Азаттыктын» казак кызматынын кабарчылары парктан беш киши кармалганына күбө болушкан. Чет өлкөдө бозгунда жашаган казак оппозиционери, мурдагы банкир Мухтяр Аблязов жергиликтүү убакыт боюнча саат бирге жарандарды нааразылык акциясына чыгууга чакырган. Полиция кармаганга чейин беш киши өз талаптарын айтып калууга жетишти. Алар өлкөдөгү саясий туткундарды абактан бошотууну, Европа парламентинин адам укуктары боюнча резолюциясын аткарууну... Читать дальше...

1-майда Түркиянын тышкы иштер министри Мевлүт Чавушоглу  Кыргызстандын тышкы иштер министри Руслан Казакбаев жана Тажикстандын тышкы иштер министри Сирожиддин Мухриддин менен телефондон сүйлөшкөнү кабарланды. Бул тууралуу кабар Түркиянын Тышкы иштер министрлигинин «Твиттер» баракчасына чыкты.   Чавушоглу кыргыз-тажик чек арасындагы кагылыштарда каза болгондордун жакындарына көңүл айтып, Анкара эки өлкөнүн кырдаалды турукташтыруу жана абалдын курчуп кетишине жол бербөө үчүн көрүп жаткан аракеттерин кубаттарын билдирди. Читать дальше...

Кыргызстан менен Тажикстан чек ара аймагындагы ок атууну толук токтуу жана аскерлерди чек ара тилкесинен алып чыгып кетүү келишимине жетишти. Ага чейин Кыргызстандын президенти Садыр Жапаров менен тажик президенти Эмомали Рахмон эки жолу телефондон сүйлөшүп, абалды жөнгө салууну макулдашкан. Жакынкы коңшу мамлекеттер, эл аралык коомчулук жаңжалды тынчтык жол менен чечүүгө чакырышты. Эксперттер бир күндүк согуш катары сыпаттаган чек ара чырынан кыргыз бийлиги кандай сабак алышы керек? Мындан аркы кадамдар кандай болууга тийиш? Читать дальше...

Кыргыз-тажик чек арасындагы жаңжалда курман болгон кыргызстандыктардын саны 33кө жетти. Тажик тарап ушуга чейин каза болгондордун санын ырасмий айта элек. Журналисттер тажикстандык 15 адам навыт болгонун жазышууда. Бүгүн тараптар ок атышууну толук токтотуу боюнча протоколго кол коюшту. //"Бүгүн Азаттыкта". 01.05.21.//

29-апрелде Баткенде окко учкан аскер Нурсултан Манасбек уулунун сөөгү 1-майда Аксы районуна караштуу Дейрес-Сай айылында жерге берилди. Маркумдун жакындары Нурсултан мекен үчүн курман болгону, артында туяк калбаганы, мекенчил жигиттин шамы өчкөнүн айтышты. Жоокердин айылдаштары маркумдун аты тарыхта түбөлүк калып, жаштар үчүн мекенге болгон сүйүүсүн ойгото алды дешет.

Таласта жаштардын демилгеси менен Баткенде чек арада жабыркаган жарандарга гуманитардык жардам жөнөтүлүп жатат. Облустун бардык аймагынын тургундары келип, өз салымын кошууда.

Баткендеги чек ара чырынан улам Тажикстанда барымтада кармалып турган 10 кыргызстандык 1-майда мекенине кайтарылды. Алар ушул тапта Лейлек райондук үй-бүлөлүк дарыгерлер борборунда медициналык кароодон өтүп жатышат. Бул тууралуу өкмөттүн Баткен облусундагы ыйгарым укуктуу өкүлүнүн басма сөз кызматы билдирди. Маалыматка ылайык, 29-апрелде тажик жарандары Лейлек районунун Интернационал айылынын башчысы Мырзабек Жумабаевди баш кылып 10 тургунду барымтага алышкан. Барымтадагылар Баткен облусунун... Читать дальше...

Жогорку Кеңештин Эл аралык иштер, коргоо жана коопсуздук комитетинин төрага орун басарлары Абдывахап Нурбаев жана Каныбек Иманалиев кыргыз-тажик чек арасындагы соңку кырдаал боюнча Европарламенттин Борбор Азия өлкөлөрү жана Монголия менен достук тобунун төрагасы Фульвио Мартусчелло менен видеобайланыш аркылуу сүйлөшүү өткөрдү. Бул тууралуу “Азаттыкка” депутат Абдывахап Нурбаев билдирди. Анын айтымында, сүйлөшүү учурунда Европарламенттин мүчөсүнө чек арадагы кырдаал боюнча маалымат беришкен. “Биз... Читать дальше...

Кыргызстан менен Тажикстан чек ара аймагындагы ок атууну толук токтуу жана аскерлерди чек ара тилкесинен алып чыгып кетүү келишимине жетишти. Бул тууралуу Кыргызстандын Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитетинин башчысы, кыргыз делегациясынын жетекчиси Камчыбек Ташиев менен Тажикстандын Улуттук коопсуздук комитетинин башчысы, тажик делегациясынын жетекчиси Саймумин Ятимов менен жолугушкандан кийин айтылды. “Бүгүн Кыргызстан менен Тажикстандын мамлекеттик чек араларын делимитация жана демаркациялоо... Читать дальше...

Баткен облусунда кыргыз-тажик чек арасындагы кагылыштарда жараат алгандардын саны 173 кишиге жетти. 34 киши каза тапты. Саламаттык сактоо министрлигинин басма сөз кызматы акыркы каза болгон адам Ош облусунун Кара-Суу районунун тургуну, 24 жаштагы Азазбек Бактияров экенин билдирди. 1-майда саат 18:30га карата маалыматта айтылгандай, жаракат алган 173 адамдын 31и аскерлер, бирөө медициналык кызматкер жана 131и жөнөкөй тургундар. Калган 10 киши тууралуу маалымат такталып жатат. Тажикстандын бийлиги... Читать дальше...

1-майда Кыргызстан менен Тажикстандын Коргоо министрликтеринин өкүлдөрүнүн жумушчу жолугушуусу болду. Бул тууралуу Кыргызстандын Тышкы иштер министрлиги кабарлап, жолугушуу эки өлкөнүн президенттеринин сүйлөшүүсүнүн жыйынтыгында өткөнүн билдирди. Расмий маалымат боюнча, анын жыйынтыгында төмөнкүдөй чечимдер кабыл алынды: 1. Кыргызстандын убактысы боюнча саат 15:00дөн тартып (Тажикстандын убактысы боюнча саат 14:00дөн тартып) аскерлерге (күчтөргө) кыргыз-тажик мамлекеттик чек арасынын бардык участкаларында... Читать дальше...

Мындай кадам Европа Биримдигинин жакында Орусияга киргизген санкцияларына жооп болду. Орусиянын Тышкы иштер министрлиги мындай кадамды “легитимсиз чектөөлөр” деп атаган. Москванын "кара тизмесине" Франциянын ПАСЕдеги делегациясынын мүчөсү, орус оппозиционери Алексей Навальныйдын иши боюнча баяндамачы болгон Жак Мэр, Берлин прокуратурасынын башчысы Йорк Раупах, Европарламенттин төрагасы Давид Мария Сассоли, Швециянын Коргонуу изилдөө институтунун химиялык, биологиялык, радиациялык жана өзөктүк коопсуздук лабораториясынын башчысы Оса Скотт... Читать дальше...

Өкмөт үйүнүн алдына митингге чыккандардын Баткен облусундагы чек араны коргоо үчүн аларга курал-жарак берүү тууралуу талабын аткаруу мүмкүн эмес. Бул тууралуу 1-майда Кыргыз Республикасынын Коопсуздук кеңешинин катчылыгы билдирди. Мекеме белгилегендей, “Мындай иш оор кесепеттерге алып келет. Кыргыз-тажик чек арасындагы кырдаалды жөнгө салуу боюнча өкмөттүк делегациялардын сүйлөшүүлөрү уланууда. Ошондой эле чек ара түзүмдөрүнүн эки жетекчиси Тажикстандын аймагында сүйлөшүү жүргүзүп жатышат”. Бүгүн... Читать дальше...

Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитеттин (УКМК) Чек ара кызматынын 1-майдын саат 18:15теги маалыматына караганда, кыргыз-тажик чек арасындагы абал жалпысынан салыштырмалуу туруктуу деп мүнөздөлүүдө. Мекеме билдиргендей, Ош-Исфана автожолунун Баткендин Жака-Өрүк (Төрт-Көчө) участогу аркылуу өтүүчү тилкеси ачылды. Ошондой эле тараптардын чек ара тилкесине жакын тартылган күчтөрүн жана каражаттарын кайрадан туруктуу ордуна алып кетүү үчүн ошол аймактарды чогуу карап чыгуу тууралуу чечим кабыл алынды. Читать дальше...

Кыргыз-тажик чек арасындагы ондогон адамдын өмүрүн алган жаңжалга эл аралык эксперттер да көз салып турушат. АКШдагы Техас университетинин профессору, Борбор Азия боюнча изилдөөчү Эдвард Лемон "Азаттыкка" маек куруп, соңку чек ара чатагынын ырбап кетишине түрткү берген жагдайлар тууралуу өз ою менен бөлүштү.

Баткенде Кыргызстан менен Тажикстандын мамлекеттик чек араны  делимитациялоо жана демаркациялоо боюнча өкмөттүк делегацияларынын сүйлөшүүсү жыйынтыкталды. Кыргыз тарапты Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитеттин (УКМК) төрагасы Камчыбек Ташиев, тажик делегациясын бул өлкөнүн Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитетинин төрагасы Саймумин Ятимов жетектеди. Жыйынтыгында журналисттерге маалымат берип жатып Ташиев: "Бардык атышууну токтотуп, чек арага жакын келген аскердик күчтөрдүн баарын ордуна алып кетүү тууралуу макулдаштык"... Читать дальше...

Кыргызстан жана Тажикстандын чек арадагы ок атууну толугу менен токтотуу жана аскерлерди мурдагы жерлерине кайтаруу боюнча келишимге жеткенин кезектеги жолу жарыялады. Бул тууралуу Баткендеги жолугушуудан соң эки өлкөнүн Улуттук коопсуздук боюнча комитетинин жетекчилери Камчыбек Ташиев жана Саймумин Ятимов жарыялаганы жөнүндө кабарланды. Ташиевге жакын журналисттердин бири Өткүрбек Рахманов жарыялаган видеотасмада эки өлкөнүн УКМК жетекчилери журналисттер алдында сүйлөп жатканын көрүүгө болот.... Читать дальше...

Эл аралык "Хьюман Райтс Уотч" (Human Rights Watch) уюму 28-апрелден бери кыргыз-тажик чек арасында уланып жаткан куралдуу кагылышта карапайым эл жабыркаганын белгиледи. Чек арадагы куралдуу кагылыштарда эки тараптан кеминде 40тан ашуун кишинин, анын ичинде карапайым адамдардын, минеметтун огунан жеткинчек кыздын өмүрү кыйылды. Тажикстан менен чектешкен Баткен жана Лейлек райондорунун ондогон айылы жабыр тартты. Медиа каражаттары Баткендин Көк-Терек айылындагы 17 үй тең өрттөлгөнүн, ал эми Лейлек... Читать дальше...

Баткен облустук ички иштер бөлүмүнүн басма сөз кызматы 29-апрелде эртең менен 5:45 чамасында Көк-Таш айылында жайгашкан аскер бөлүгүнө тажикстандык жарандар ок атуучу курал колдонуп, ошол айыл аркылуу өтүүчү Ош-Исфана жолунун боюндагы Тажикстандын Майский айылы тараптан жолдон өткөн автоунааларга таштар ыргытыла баштаганын кабарлаган. Учурда айылда жүргөн "Азаттыктын" кабарчысы салган сүрөттөр.

Бишкектеги өкмөт үйүнүн алдында 1-майда чек ара маселесин чечүүнү талап кылган акция өтүп жатат.   Журналисттердин эсебинде акцияга 500дөн ашуун киши чогулду. Аянтка келгендердин саны улам көбөйүп жатат. Нааразы тарап кыргыз-тажик чек арасындагы кырдаалды турукташтырууну,  чек ара маселесин тез арада чечүүнү талап кылышууда.  Мындан тышкары Баткен облусуна барууга уруксат берүүгө бийликти чакырышты. Топтолгон элдин алдына чыккан  президенттик аппараттын өкүлдөрү алардын талабына каалоочулар аскер комиссариатына барса боло турганын билдирди.

Баткенде кыргыз-тажик мамлекеттик чек арасын делимитациялоо жана демаркациялоо боюнча өкмөттүк делегацияларынын сүйлөшүүсү жүрүп жатканын кыргыз өкмөтүнүн басма сөз кызматы 1-майда саат 16да кабарлады. Маалыматка караганда, кыргыз тарапты Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитеттин (УКМК) төрагасы Камчыбек Ташиев, тажик делегациясын бул өлкөнүн Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитетинин төрагасы Саймумин Ятимов жетектөөдө. Бул жолугушуу эки өлкөнүн президенттеринин бүгүнкү телефон... Читать дальше...

Исфана шаарында четки айылдардан качып чыккан миңдеген качкын бар. Аларга гуманитардык жете электигин, баарын жергиликтүү эл өзү камсыздап жатканын шаардык мэриянын бухгалтери Светлана Камбаралиева «Азаттыкка» айтып берди. - Светлана айым, силер кабыл алып жаткан качкындардын абалы кандай? - Мэрияда эки күндөн бери өзүбүз уюштуруп, элге колубуздан келишинче жардам берип жатабыз. Айылдардан качып чыккандар жука кийимчен келишкен экен. Исфана тоого жакын болгон үчүн бул жакта күн бир аз суук. Бут кийими жок келгендер көп экен. Читать дальше...

Улуттук коопсуздук комитетинин Чек ара кызматы Баткенде кыргыз-тажик чек арасындагы кырдаал боюнча маалымат таратты. Мекеменин 1-май, саат 15:00гө карата билдирүүсүндө кыргыз-тажик чек арасында абал курч бойдон экени айтылат. Тажикстан кошумча күчтөрдү жана техникаларды чек арадан чыгарып кетүү боюнча эки тараптуу келишимдерди бузганы белгиленген. Билдирүүгө караганда, тажик тарап аскерлерин жана оор аскер техникаларын чек арага ташып, топтоону улантууда. Мындан тышкары Баткен районунун Көк-Таш... Читать дальше...