Barnat nga Serbia dhe Bosnja drejt zhdukjes nga tregu farmaceutik i Kosovës

Barnat të cilat janë importuar në Kosovë nga Serbia dhe Bosnjë e Hercegovina, tashmë janë zëvendësuar plotësisht me importe nga tregjet tjera, thonë autoritetet përgjegjëse nga kjo fushë.

Nevoja për zëvendësimin e këtyre barnave ndërlidhet me taksën 100 për qind të cilën Qeveria e Kosovës u ka vënë të gjitha importeve nga Serbia dhe Bosnjë e Hercegovina.

Disa pacientë, kryesisht me sëmundje kronike, kanë përdorur me vite barna që janë importuar nga këto dy shtete. Tani, ata detyrimisht duhet t’i zëvendësojnë barnat që i kanë përdorur, me ato që vijnë nga tregjet tjera, kryesisht nga vendet e Bashkimit Evropian. Zëvendësimin e barnave, ata e bëjnë qoftë me ndihmën e mjekëve apo farmacistëve.

Merita Sadriu, paciente, thotë se në fillim kishte hezituar ta zëvendësonte ilaçin që e kishte përdorur për disa vjet, i cili prodhohet në Bosnjë e Hercegovinë.

‘’Pasi kam kuptuar që e ka efektin e njejtë ilaçi, por vetëm brendi ndërron, kam pranuar ta zëvendësoj. Jam konsultuar me mjekun, por edhe me farmacistin, dhe më kanë treguar që efekti është i njejtë. Kam përdor ilaç për hipertension, ‘’Llopril’’, e që tash ka mungesë, por e kam zëvendësuar’’, thotë Sadriu.

Farmacisti Alban Desku, duke folur për Radion Evropa e Lirë, thotë se tregu farmaceutik, prodhimet e këtyre dy shteteve i ka zëvendësuar shumë shpejtë me prodhime nga vendet e rajonit, por edhe të Evropës.

Ai thotë po ashtu se një risi në treg është se ilaçet e reja, janë më të lira, sidomos ato që i takojnë prodhimit vendor. 

“Mungesë barnash nuk ka. Ato po zëvendësohen me importe nga vendet e rajonit, por edhe të Evropës e gjithashtu edhe me produkte vendore. Çmimi dallon për të mirë, janë me lirë. Pra, substancë e njëjtë, ilaçi i njëjtë, por vetëm brendet dallojnë”, tha Desku.

Ai tregon se në fillim ka qenë e vështirë që t'i bindin pacientët të ndërrojnë ilaçet që kanë përdorur me vite.

“Disa pacientë si laik që janë në lëmin e farmaceutikës, e krijojnë besimin tek ai lloj ilaçi që e kanë përdorur me vite dhe në mungesë informate të duhur, nuk i besojnë ilaçit tjetër. Ne ua shpjegojmë që substanca është e njëjtë, vetëm brendi dallon. Por pacientët rezistojnë shpeshherë pasi janë mësuar me disa lloje të barnave kryesisht të Bosnjës. Ndonëse ka edhe pacientë që e tejkalojnë me lehtësi, ne si farmacistë e kemi obligim që t’i bindim që ilaçi ka substancat e njëjta dhe efektet e njëjta”, tha Desku.

Në anën tjetër, Florina Berisha nga Shoqata e Farmacistëve të Kosovës, tha se tregu farmaceutik nuk e ka ndjerë mungesën e barnave nga shteti i Serbisë dhe Bosnjë e Hercegovinës, meqë ato janë zëvendësuar menjëherë.

Megjithatë, ajo thotë se në tregun e Kosovës është vërejtur mungesa e disa produkteve të cilat prodhohen në Serbi sepse janë të licencuara, por janë produkte evropiane.

“Ne po vërejmë mungesa të disa produkteve të kompanive që janë të autorizuar të prodhojnë në Serbi e që janë produkte gjermane për shembull, por që megjithëkëtë po mund t’i zëvendësojmë, dhe nuk ka pasur problem deri tani”, tha Berisha.

Berisha thotë se barnat që importohen në Kosovë u takojnë vendeve të ndryshme.

“Kryesisht prej Evropës importohen në Kosovë, por ka treg edhe nga Amerika, Kina, India, por që dominon tregu evropian për shkak se është me i lehtë importi”, tha ajo.

Qeveria e Kosovës, në nëntor të vitit të kaluar, mori vendim që të rrisë në 100 për qind taksën doganore për produktet e importuara nga Serbia dhe Bosnja. Në këto produkte hyjnë edhe barnat.

Kosova rreth 20 vjet është furnizuar me barna nga Bosnja dhe dy vjet nga Serbia, meqë barnat e shtetit serb janë regjistruar së voni, pasi ndër vite me radhë nuk janë importuar fare.