Новости за 24.02.2021

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Гөлнар Гарифуллина). Казан мэры Илсур Метшин халыкара стандартларга туры китереп чүп җыю һәм эшкәртү буенча Казандагы эшне сынау проекты итеп күрсәтергә тәкъдим итте. Илсур Метшин шәһәр думасы сессиясе утырышында чүпне аерып җыю һәм эшкәртә башлауны мөһим мәсьәлә булуын әйтте. «Без чүпне аерып җыюны булдыруда зур юл уздык. Рөстәм Нургалиевич, сезнең ярдәм белән Казанда чүп җыю һәм эшкәртү, халыкара стандартларга нигезләнеп, Россиядә беренче сынау проекты була алыр иде. Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ»). Чаллы сәнәгать зонасында керамик плитә склады яна. Бүген, 14.34 сәгатьтә янгын сагы номерына Казан проспектында 242/3 йортында янгын чыгу турындагы хәбәр килгән. Бу хакта «Татар-информ»га Россия Гадәттән тыш хәлләр министрлыгының Татарстан буенча Баш идарәсе матбугат хезмәтендә хәбәр иттеләр. Янгын урынына Чаллы гарнизоны хезмәткәрләре килгән. Янгын 1000 кв.метр мәйданлы бинада чыккан, анда керамик плитәләр склады булган. Янгын зыян китергән мәйдан күләмен һәм янгын чыгу сәбәпләрен ачыклыйлар. Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ»). Гадәттән тыш хәлләр министрлыгы буран вакытында куркынычсызлык чаралары турында искә төшерде. Элегрәк «Татар-информ» 25 февральдә Татарстан территориясендә буран һәм көчле җил көтелүе турында хәбәр иткән иде. Шул уңайдан Россия Гадәттән тыш хәлләр министрлыгының ТР буенча Баш идарәсе матбугат хезмәтендә республика халкына һава торышы начарланган вакытта сак булу турында искәрттеләр. Җәяүлеләргә уңайлы һәм таймый торган аяк киеме кияргә киңәш итәләр. Актив ял итәргә... Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ»). «Татмедиа» медиахолдингында яңа кадрлар билгеләү булды. Лилия Мәхмүтова «Күңел» радиостанциясенең баш мөхәррире итеп билгеләнде, биредә ул Рузилә Гатинаны алыштырды. «Татмедиа» АҖ башкарма директоры Нияз Гәрәев хәбәр иткәнчә, «Күңел» җитәкчесе алышынуы радиостанцияне яңадан көчлерәк итеп эшләтеп җибәрү зарурлыгы белән бәйле. «Лилия Мәхмүтова 2003 елдан „Чаллы ТВ“ да эшләде, эш тәҗрибәсе зур. Озакламый „Күңел“ радиостанциясенең яңа катнаш студиясе булачак, анда ихтыяҗ булган заманча медиапродукция... Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Гөлнар Гарифуллина). Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов Казанда демографияне яхшыртырга кушты. «Казан гел позитив демографиясе белән дан тота иде, быел 750 кешегә ким. Картайдыгызмы, башка сәбәпләрме…» — дип ярымшаяру белән мөрәҗәгать итте Рөстәм Миңнеханов шәһәр думасы сессиясендә. Чынлыкта ул моның ковид проблемасы нәтиҗәсе булуын искәртте. «Планлы медицина ярдәме булмады, кешеләр карантинда иде. Былтыр, алдагы ел белән чагыштырганда, ун меңнән күбрәк кешене югалттык. Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ»). Иртәгә, 25 февральдә, Татарстанда һава шартларының начарлануы көтелә.  Иртән һәм көндез республиканың көнбатыш районнарында, Казанны да кертеп, буран көтелә. Моннан тыш,секундына 15-18 метрга кадәр көчле җил булачак, дип хәбәр итә ТР Гидрометеорология үзәге.   Элегрәк «Татар-информ» Татарстанда аномаль салкыннар 25 февральгә кадәр сакланачак, дип хәбәр иткән иде.

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Зилә Мөбәрәкшина). Тик-ток социаль челтәрендә Мәскәү татарлары яздырган видеомөрәҗәгать популярлашкан. Язма татар телен мәктәпләрдә факультативка калдыру турында карар кабул ителгән вакытта 2017 елда төшерелгән булган. «Видеоны татар яшьләре, җәмәгатьчелеге төшергән иде. Видеода татар телен сакларга, мәктәпләрне япмаска дигән тәкъдим әйтелә. Мәскәүдә татарлар бик күп, алар өчен татар телен саклау мөһим мәсьәлә. Татар телен саклау проблемасы һәрвакыт актуаль булып кала бирә»... Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ»). Бөек татар галиме һәм мәгърифәтче Каюм Насыйриның тууына 196 ел тулу уңаеннан 27 февральдә Яшел Үзән районы Кече Шырдан авылында китапханә-музей ачыла. Мирасханәне булдыру белән шушы авылда яшәүче Татарстанның атказанган төзүчесе Асия Гобәйдуллина 2016 елда ук шөгыльләнә башлаган, дип хәбәр итә Бөтендөнья татар конгрессы . Музей-китапханә ачылу - «Татар авылына сәяхәт» проекты кысаларында мәдәни мирасны саклау һәм этнотуризмны үстерү буенча күп адымнарның берсе генә. Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Эвелина Киселёва). Үзеңне Covid-19 коронавирусы белән зарарланудан саклау өчен битлекне үз вакытында алыштыру да җитә, икеләтә саклау чаралары һәм респираторлар кию мәҗбүри түгел. «Татар-информ» мәгълүмат агентлыгында узган матбугат конференциясендә Россия Кулланучы хокукларын яклау һәм кеше иминлеге өлкәсендә күзәтчелек федераль хезмәтенең (Роспотребнадзор) ТР буенча идарәсе  матбугат секретаре Миләүшә Җамалиева шул хакта сөйләде. «Битлек - барьер тибындагы шәхси саклану чарасы. Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Гөлүзә Ибраһимова). «Сөембикә» журналы кайчандыр «Азат хатын» тышлыгында чыккан хатын-кызларны эзләп тапкан. Проект 2019 елның август санында ТАССРның 100 еллыгы уңаеннан башланган булган. Аның максаты — хатын-кызның хезмәт юлы, тормышы аша Республиканың уңышларын күрсәтү.«Татмедиа» бинасында «Сөембикә» журналы оештырган «Тышлыкта — кызлар елмая» фотокүргәзмәсе ачылды. Күргәзмәдәге тышлыкларда төзүче, укытучы, терлекче, машина йөртүче, хәрби хезмәткәр, селекция белгече... Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ»). Россия Президенты Владимир Путин 2020 ел башыннан гына түгел, ә алдагы еллардагы стаж турындагы язмаларны да электрон хезмәт кенәгәсенә кертү мөмкинлеге бирә торган законга кул куйды. РИА Новости хәбәр итүенчә, тиешле документ хокукый мәгълүматның рәсми интернет-порталында урнаштырылган. Элегрәк закон буенча хезмәткәргә эш бирүченең хезмәт кенәгәсен алып баруын дәвам итү яки аңа эш бирүче тарафыннан хезмәт эшчәнлеге турында электрон рәвештә белешмә бирү арасында сайлау хокукы бирелгән иде. Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Гөлнар Гарифуллина). Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов фикеренчә, өйдә укучы бала тиешле дәрәҗәдәге белемне ала алмаячак. «Мине мәгариф системасында борчыган мәсьәләләрнең тагын берсе шул: 881 бала өйдә укый. Бу бик үк әйбәт түгел. Мин өйдә уку өчен сәбәпләрне аңлыйм, ләкин, миңа калса, өйдә укучы бала тиешле дәрәҗәдәге белемне ала алмаячак», — диде Рөстәм Миңнеханов Ратушада Казан шәһәре думасының сессия утырышында.  Президент социализация, тормышка яраклашу мәсьәләсен искәртте. Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ»). 15 февральдән 21 февральгә кадәр Covid-19 белән зарарлану очраклары саны дөньяда 11 процентка, ә үлем очраклары, узган атна белән чагыштырганда, 20 процентка кимегән. «Дөньяда ковид белән зарарлануның яңа очраклары турында хәбәр итүләр саны алтынчы атна рәттән кими, алар 11 процентка кимрәк теркәлгән», — дип җиткерә ТАСС Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасының атналык эпидемиологик бюллетенена сылтама белән. Хисап чорында дөньяда 2,4 миллионнан артык зарарлану очрагы һәм 66,4 мең үлем очрагы теркәлгән. Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Гөлнар Гарифуллина). Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов Казанда татарча укыган балалар санының кимүен искәртте. «Бүген татар милләте балаларының 19 проценты гына татарча укый, дүрт ел элек 26 процент булган. Саны кими, бу мәсьәләләргә игътибар итәргә кирәк», — диде Президент Казан шәһәр думасының сессия утырышында. Ул полилингваль мәктәпләр төзелүен искәртте. «18 нче мәктәпне тәртипкә китерергә дип сөйләштек. Ике проект белән генә хәл итеп булмый, шәһәрдә бу мәсьәләгә игътибар белән карарга кирәк»... Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Гөлнар Гарифуллина). Быел Казанда социаль ипотека программасы буенча 106 мең квадрат метр торак файдалануга кертелер дип планлаштырыла.  Казан мэры Илсур Метшин шәһәр Думасы сессиясе утырышында былтыр программа буенча 124 мең кв.метр торак файдалануга кертелгәнен әйтте. «2021 елда барлыгы 960 мең кв.метр торак кертү планлаштырыла», — диде шәһәр башлыгы. Социаль ипотека 57 процентын тәшкил итәчәк. 2020 елда Казанда 885 мең кв.метр торак кулланышка кертелгән... Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Гадел Әхмәтҗанов). Кыш көне Зәңгәр күлдәге салкын суда коену балалар һәм өлкәннәр өчен дә куркыныч, шул рәвешле инсульт, инфаркт һәм башка авырулар килеп чыгарга мөмкин, ди Казанның Тынычлык бистәсендәге 3нче поликлиника баш табибы урынбасары Ирек Билалов. Элегрәк ике яшьлек баланың Зәңгәр күлдә су коенуы турында язма «Интертат» сайтында чыккан иде . Татарстанның атказанган табибы Ирек Билалов бу турыда үз фикерен белдерде.  «10 яшькә кадәрге балаларны салкын суга төшерү бала сәламәтлеге өчен куркыныч. Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Алия Сабирова). TikTok популяр социаль челтәрендә Мәскәү татарлары төшергән ролик барлыкка килде. Видеода татар җәмәгатьчелегенең яшь вәкилләре Россия башкаласында туган телне саклау һәм өйрәнү өчен бернинди шартлар да юк, дип сөйли. «Бездә татар теле юк», - дип шәрехли мөрәҗәгать авторлары һәм Татарстан халкын мәктәпләрдә туган телне өйрәнү мөмкинлеген бәяләргә һәм мәктәпләрдән татар теле «кысып» чыгарылуга юл куймаска өнди. «Мин татар һәм мин үз туган телемне яратам. Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Гөлнар Гарифуллина). Казан мэры Илсур Метшин 1960-1970 елларда төзелгән балалар бакчалары һәм мәктәпләрне ремонтлауда ярдәм сорады. Мэр Казан шәһәр Думасының сессия утырышында соңгы ун елда 66 балалар бакчасы, 143 мәктәп ремонтланганын әйтте. Моңа 6 млрд 150 млн сум акча тотылган. «60-70 елларда төзелгән биналар да үз чиратын көтә: 200 балалар бакчасы, 27 мәктәп… Алар соңгы дистә елларда капиталь ремонт күрмәгән. Сезнең ярдәмгә өметләнәбез», — дип мөрәҗәгать итте... Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Гадел Әхмәтҗанов). Киләсе елда Тверь өлкәсендә татар мәдәнияте көннәрен үткәрергә ниятлиләр. «Бу бер көн генә түгел, берничә көн булырга тиеш. Татарларга, русларга — бөтенесенә татар мәдәниятен күрсәтергә кирәк. Артистларыбыз, театрларыбыз шундый көчле. Тверьдә шуның ише бәйрәмнәрне күбрәк үткәрсәк иде», — диде Тверь өлкәсе татар милли-мәдәни автономиясе рәисе Марс Ибраһимов «Җанисәпле сөйләшү» проектында. Аның сүзләренчә, Тверь татарлары өчен мәдәни чаралар Татарстан ярдәме белән оештырыла. Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ»). Узган ел Россиянең дәүләт бурычы 39,9 процентка, ягъни 5,42 трлн сумга арткан.  Шулай итеп, ул 18,99 трлн сум тәшкил итте (тулаем эчке продуктның 17,8 проценты), дип яза бу хакта «Российская газета». РФ Финанс министрлыгы ил эчендә 5,18 трлн сум алган - бу 2019 елда җәлеп ителгәннән 2,5 тапкыр күбрәк. 0,58 трлн сумы түләнгән. Коронавирус пандемиясе һәм нефть бәяләре төшү фонында хөкүмәт дәүләт бурычын арттыру хисабына керми калган керемнәрне компенсацияләргә һәм... Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Эвелина Киселёва). Татарстанда тәүлек эчендә Covid-19 коронавирус инфекциясе йоктыруның 52 яңа очрагы теркәлгән.  «Татар-информ» мәгълүмат агентлыгында узган матбугат конференциясендә бу хакта Россия Кулланучы хокукларын яклау һәм кеше иминлеге өлкәсендә күзәтчелек федераль хезмәтенең (Роспотребнадзор) ТР буенча идарәсе матбугат секретаре Миләүшә Җамалиева сөйләде. «Узган тәүлектә республикада яңа коронавирус инфекциясенең 52 очрагы ачыкланган. Шулай итеп, арта барып... Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Гөлнар Гарифуллина). Казан мэры Илсур Метшин һәркайсыбыз тел киләчәге өчен җаваплы булуыбызны әйтте. Ул Казан шәһәр Думасы сессия утырышында 2021 ел Туган телләр һәм халыклар бердәмлеге елы дип игълан ителгәнен искәртте. «Тел язмышы — милләт язмышы, диләр. Ул югалырмы, үсештә булырмы — монысы өчен һәрберебез җаваплы», — диде Илсур Метшин. Мэр Казанда, Европа һәм Азия кисешкән урында, гасырлар дәвамында 115 тән артык милләт яшәгәнен искәртте. «Үз туган телен белмәгән кеше берни күрми, берни ишетми. Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Гадел Әхмәтҗанов). Татар теленә кызыксыну уятыр өчен, яшьләргә татарларның бөек халык булуын аңлатырга кирәк, дип саный Тверь өлкәсе татар милли-мәдәни автономиясе рәисе Марс Ибраһимов. «Тверьдагы татар яшьләре татарча яхшы белми. Татарның бөек халык икәнен аңлаткач, яшьләр дә татар телен кызыксынып өйрәнә башлый. Без бит бөек, акыллы, укымышлы, матур халык. Шуны аңлатырга кирәк. Инглиз, немец телен бер белмәгән килеш өйрәнәләр бит. Теләкләре булса, татар телен дә теләсә кайсы вакытта өйрәнә алар»... Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ»). Яңа коронавирус инфекциясеннән «Спутник V» Россия вакцинасы чын экспорт хитына әверелде. Швейцариянең Neue Zurcher Zeitung басмасында басылган мәкалә авторы шундый фикер белән уртаклашты, дип хәбәр итә РИА Новости. Материалда Biontech/Pfizer һәм Moderna компанияләренең шундый ук продуктларыннан Россия препаратларының өстенлекләре күрсәтелә. Шулай ук мәкалә авторы яхшы өйрәнелгән аденовирус платформасы нигезендә вакцинаның нәтиҗәлелеге раслануына басым ясый. «Спутник... Читать дальше...

(Казан, 24 февраль, «Татар-информ», Гадел Әхмәтҗанов). Тверь өлкәсе татарлары автономиясенең мәдәни үзәгендә татар теленең тарихы турында лекция узды. Дәресләр Татарстан Мәдәният министрлыгы гранты хисабына тормышка ашырыла. Татар теленең тамырлары, икетеллелек феномены һәм татар-рус икетеллелеге турында лингвист, тәрҗемәче Камилла Мансурова сөйләде. Исегезгә төшерәбез, 14 февральдән Тверь өлкәсе татар милли-мәдәни автономиясендә татар халкының тарихы, йолалары һәм гореф-гадәтләре турында лекцияләр программасы башланып китте . Читать дальше...