Deklaracija o ustavnim principima RS: Banjaluka glavni grad, Pale prijestonica

Deklaracija o ustavnim principima, koja bi trebalo da bude razmatrana na predstojećoj posebnoj sjednici Narodne skupštine Republike Srpske, kako prenosi Radio-televizija Republike Srpske (RTRS), previđa da Vlada ovog bh.entiteta u saradnji sa predsjednicom entiteta pripremi tekst Ustava “kojim će se potvrditi sve nadležnosti Republike Srpske, osim onih koje po Ustavu BiH pripadaju Bosni i Hercegovini”.

U Deklaraciji, koja je dostavljena Narodnoj skupštini, navodi se da bi novim Ustavom Banjaluka trebalo da postane glavni grad, a Pale prijestonica.

U dokumentu se precizira da su “svi akti koje je nametnuo visoki predstavnik neustavni”, te da je “po Ustavu BiH Parlamentarna skupština odgovorna za donošenje zakona, sprovođenje odluka Predsjedništva ili izvršenje nadležnosti Parlamentarne skupštine prema ovom Ustavu, zbog čega nije ni imala nadležnost da usvaja zakone koje je nametao visoki predstavnik”.

U Deklaraciji se ističe da djelovanje Ustavnog suda BiH, “koji se stavio u funkciju potvrđivanja nepravnih odluka visokog predstavnika i time mijenjao ustavnu strukturu BiH utvrđenu međunarodnim ugovorom, nanosi veliku štetu odnosima u BiH i doprinosi trajnoj nestabilnosti”.

U Deklaraciji se dodaje da "sporazumima entiteta o odbrani, o porezu na dodatu vrijednost i Visokom sudskom i tužilačkom vijeću BiH, te nadležnosti nisu trajno prenesene na nivo BiH, jer im nisu prethodile izmjene i dopune Ustava BiH da bi se stvorio ustavni osnov".

U dokumentu piše, kako prenosi RTRS, i da “BiH nema ustavom definisano državnopravno uređenje i ima vrlo ograničene i striktno određene nadležnosti, što je određuje kao državu sa međunarodno priznatim granicama sa nadležnostima u spoljnim odnosima, dok skoro sav unutrašnji suverenitet pripada entitetima”.

Кolegij Narodne skupštine Republike Srpske (NSRS), jednog od dva entiteta u Bosni i Hercegovini (BiH) usvojio je 12. novembra Prijedlog dnevnog reda 24. posebne sjednice, na kojem se nalazi Informacija o prenosu nadležnosti sa RS na nivo BiH.

U saopštenju iz NSRS nakon sjednice kolegija se ističe termin održavanja posebne sjednice biti dogovoren na Kolegijumu nakon redovne sjednice NSRS koja počinje 24. novembra.

 

Lider SNSD-a Milorad Dodik, najavio je, 8. novembra, nakon sastanka stranaka vladajuće koalicije u RS u Banjaluci, zahtjev za održavanje posebne sjednice na kojoj će se raspravljati o informaciji o prenosu nadležnosti sa RS na BiH.

Istakao je da će se, nakon razmatranja informacije o prenosu nadležnosti pripremiti i akcioni plan za njihovo vraćanje na nivo RS.

 

Narodna skupština RS-a donijela je 20. oktobra zakon o lijekovima i medicinskim sredstvima koji predviđa osnivanje entitetske agenciju za lijekove, koja od 2009. godine djeluje na državnom nivou.

Osnivanje takve agencije nije u skladu s Ustavom BiH, koji je dio Dejtonskog mirovnog sporazuma iz 1995., kojim je definisano da entiteti ne mogu preuzimati nadležnosti države ili one nadležnosti koje su u skladu s Ustavom prenesene na državni nivo.

Željka Cvijanović, predsjednica RS-a, donijela je i Ukaz u oktobru prema kojem u tom entitetu ne važe izmjene Krivičnog zakona BiH kojima se kažnjava negiranje genocida i drugih zločina.

Izmjene Krivičnog nametnuo je bivši visoki predstavnik za BiH Valentin Inzko krajem jula.

U članu 1. se kaže da se “odluka visokog predstavnika neće primenjivati na teritoriji RS”, a u članu 2 da "nadležni organi RS neće sarađivati sa nadležnim organima BiH u pogledu primjene odluke visokog predstavnika. U članu 3 se precizira da će zakon RS stupiti na snagu dan nakon objavljivanja u Službenom glasniku RS.

Narodna skupština Republike Srpske (NSRS) usvojila je 30. jula, po hitnom postupku Zakon o neprimjenjivanju odluke visokog predstavnika u BiH Valentina Inzka o zabrani negiranja genocida.

U međuvremenu, Dodik je najavio i prenos nadležnosti kada su u pitanju Oružane snage BiH, Visoko sudsko i tužilačko Vijeće (VSTV) i Uprava za indirektno oporezivanje BiH.

Narodna skupština RS je nadležnost u oblasti odbrane prenijela na nivo BiH 1. septembra 2005. godine usvajanjem reforme odbrane.

Odluka, kojom je praktično prihvaćeno ukidanje Ministarstva odbrane i Generalštaba Vojske RS, te podržana njena transformacija u Oružane snage BiH od 1. januara 2006. godine, usvojena je dvotrećinskom većinom.

Zakon o odbrani BiH je usvojila Parlamentarna skupština BiH krajem septembra 2005. godine, “na osnovu člana III. 5. a) i člana IV.4. a) Ustava BiH”, a za ovaj zakon su glas dali i poslanici Dodikovog SNSD-a.

Oružane snage BiH broje oko 10.000 profesionalnih vojnika, a u osnovi su im tri pukovnije koje baštine tradicije Armije BiH, Vojske RS i Hrvatskog vijeća odbrane (HVO).

 

VSTV BiH je nezavisna institucija osnovana 2004. godine u skladu sa Zakonom usvojenim iste godine. Osnovni mandat mu je uspostavljanje i očuvanje nezavisnog, efikasnog i odgovornog pravosuđa na svim nivoima vlasti, uključujući imenovanje sudija i tužilaca i njihovo sankcioniranje.

Bivši visoki predstavnik Christian Schwarz-Schilling je 2007. godine donio odluku o izmjenama i dopunama Zakona o VSTV kako bi ojačao efikasnost ove institucije kojoj je zadatak da sudstvo bude oslobođeno od političkog uplitanja u njegov rad.

Uprava za indirektno oporezivanje je državna samostalna upravna organizacija nadležna za primjenu i provedbu zakonskih propisa u vezi sa indirektnim oporezivanjem u Bosni i Hercegovini.

Prema Ustavu BiH entiteti Republika Srpska i Federacija BiH ne mogu samostalno vraćati nadležnosti koje su u proteklom periodu prenesene na državu.