«Չի կարելի վզին տալ, տանել-մտցնել բերդ». ՀՀԿ-ականները դեմ են բանակից խուսափածներին բանտ ուղարկել
Իշխող Հանրապետականի պատգամավորները մտահոգիչ են համարում Պաշտպանության նախարարության առաջարկությունը, ըստ որի, պետք է վերջին անգամ հնարավորություն տալ բանակից խուսափած և արտերկրում գտնվող 27 տարին լրացած քաղաքացիներին կոնկրետ գումար վճարելով ազատվել քրեական հետապնդումից և վերադառնալ հայրենիք։
Մասնավորապես՝ պաշտպանության նախարարության այս առաջարկությունը լուրջ հակազդեցություն առաջացրեց իշխող հանրապետականների մոտ: Նրանք նաև անընդունելի համարեցին նախարարության մյուս առաջարկը՝ բանակից խուսափելու համար սահմանված վճարի չափը զգալիորեն մեծացնել՝ հասցնելով մոտ 9 միլիոն դրամի, այսինքն՝ ամեն բաց թողնված զորակոչի համար սահամանել 500 հազար դրամ, նախկին 30 հազար դրամի փոխարեն։
Խորհրդարանի Պաշտպանության հանձնաժողովի անդամ, Հանրապետական, Ազգային անվտանգության ծառայության պետի նախկին տեղակալ Ֆելիքս Ցոլակյանը բավական կոշտ հարցադրումներ արեց, թե արդյոք ո՞րն է նախարարության ուզածը՝ դրսում գտնվող երիտասարդներին բա՞նտ ուղարկել։
«Գումարային տեսակետից ահագին բարդ գումար է, հարուստը բերի, մուծի, մյուսը չի կարող մուծել, ուղղակի չի կարող, իսկ այս օրենքն էլ անցել է, ի՞նչ ես անելու, նստացնե՞լու ես։ Տեսեք՝ ժամկետն անցել է՝ 27-ն անցել է, մենք էդ փողը չունենք մուծելու, եկել ենք Հայաստան, ի՞նչ եք անում, նստացնո՞ւմ եք, բանտ եք տանո՞ւմ, հարց եմ տալիս՝ նստացնո՞ւմ եք։ Այսինքն՝ ինչ ենք ուզում անել՝ էդ մարդկանց տանել բանտե՞րը», - ասաց Ցոլակյանը՝ շարունակելով. - «Ռուսաստանում ապրող մեր հայերը, որ գալիս են ստեղ, դրանց մեծ մասը՝ հետ գալացողների, փող չունի, որ հետ է գալիս։ Գործերը չի ստացվել, ոչ մի բան չի ստացվել, թողում, հետ են գալիս։ Մենք նայում ենք, որ ունևոր մարդ պիտի գա՞ հետ, եթե ունևոր մարդ է, չեմ կարծում, որ այդքան հեշտությամբ կգա ու ստեղ փողը կտա, կազատվի, նման փող գրելով արդեն մենք վանում ենք նրան, չենք թողնում, որ գա, 100 տոկոսով վանում ենք, ասում ենք՝ «չէ, դու չգաս, որովհետև էդքան փող դու չես կարող մուծել»։ Եթե գումարը մի քիչ դոստուպնի լինի, կարել է էդ անել»։
Հանրապետական մեկ այլ պատգամավոր, նախկին ոստիկանապետ Ալիկ Սարգսյանն էլ անթույլատրելի համարեց առաջարկը՝ ասելով, թե «այլ լուծում է պետք գտնել, ոչ թե վզին տալ՝ տանել մտցնել բերդ»:
«Ինչի՞ չեք ուզում օրենքի մեջ ևս մի կետ նախատեսել դրանց վերաբերող, ոչ թե վզին տանք ու տանենք կոխենք բերդ», - ասաց Սարգսյանը՝ շարունակելով. - «Փողը չի մուծում, եկել է՝ «փող չունեմ», քյասիբ հազիվ եկել, հասել է Հայաստան, 28 տարեկան է, մենք իրան տանում ենք բերդ, դատում ենք մի 7 տարի, 5 տարի՝ զինապարտության մասին և այլ, եկեք իրենց էլ մի շանս տանք։
Պաշտպանության հանձնաժողովի նախագահ, Հանրապետական մեկ այլ պատգամավոր Կորյուն Նահապետյանն էլ անընդունելի համարեց պաշտպանության փոխնախարար Արտակ Զաքարյանի առաջարկը՝ օրենքով սահմանափակել ժամկետների հետագա երկարաձգումը։
Կորյուն Նահապետյանը նշեց, որ նախ այս կերպ պաշտպանության նախարարությունն առաջարկում է պատգամավորներին զրկել այս օրենքի հետ կապված հետագայում փոփոխություններ առաջարկելու սահմանադրական իրավունքից։ Բացի այդ, ըստ Նահապետյանի, 2004 թվականից սկսած օրենքի ժամկետները երկարաձգելով հնարավորություն են տվել, որ տարեկան 700-ից 800 երիտասարդ վերադառնա հայրենիք, վճարի գումարը և ազատվի քրեական պատասխանատվությունից։ Ավելին՝ 2004 թվականից ի վեր 8 միլիարդից ավելի գումար է մուտքագրվել պաշտպանության նախարարության հաշվեհամարին:
Պաշտպանության հանձնաժողովի նախագահը շեշտեց՝ պետք է այդ երիտասարդներին ողջամիտ պայմաններով հայրենիք վերադառնալու հնարավորություն տրվի:
«Մենք ի՞նչ ենք ուզում, ի վերջո նպատակը ո՞րն է օրենքի այս նախագծի։ Ես կարծում եմ, որ առաջին հերթին մեր նպատակը նա պետք է լինի, որ մեր հայրենակիցները՝ նրանք, ովքեր խուսափել են զինվորական ծառայությունից, չեն զորակոչվել, ընտանիքներով փոքր տարիքում մեկնել են արտերկիր և այնտեղ են ապրում, նպաստենք, որպեսզի նրանք վերադառնան, եթե նրանք նման ցանկություն ունեն և լրացուցիչ խոչընդոտներ չհարուցենք։ Ես հասկանում եմ, որ զինվորական ծառայությունից խուսափող անձանց մասին ենք խոսում, բայց, եթե նրանք վերադառնում են 27 տարին լրանալուց հետո, արդյո՞ք մենք զորակոչում ենք նրանց, բնականաբար չենք զորակոչում։ Այստեղ, պարոն Ցոլակյանը մի ողջամիտ առաջարկ արեց՝ իսկ ինչպե՞ս վարվել այն անձանց հետ, ովքեր ընդհանրապես ի վիճակի չեն այդ գումարը վճարել և ուզում են գալ հայրենիք։ Այդ պարագայում էլ պետք է մտածենք», - ասաց Նահապետյանը։
Պաշտպանության հանձնաժողովի նախագահը պատահական չի համարում, որ այս նախագիծը ժամանակին Սփյուռքի նախարարությունն էր առաջ մղում։ «Պատահական չէր, որ Սփյուռքի նախարարությունն էր բերում որպես պաշտոնական ներկայացուցիչ, բերում էր հայրենադարձության, ներգաղթի ապահովման, մեր հայրենակիցների հայրենիք վերադարձման, այսինքն՝ այդ կոնտեկստում կառավարության դիրքորոշումն ինչպիսի՞ն կլիներ, արդյո՞ք մենք շատ բարձր չափ սահմանելով յուրաքանչյուր զորակոչի համար՝ 500 հազար դրամ և 18-ից 20 տարեկանների դեպքում 9 միլիոն դրամ, բարձր շեմ չեք սահմանում և դրանով խոչընդոտ չենք հանդիսանում, որպեսզի մարդիկ՝ նրանք, ովքեր անգամ զինվորական ծառայությունից խուսափել են, կատարել են Քրեական օրենսգրքով արգելված արարք, նրանց հնարավորություն տանք, ողջամիտ պայմաններով վերադառնալ հայրենիք», - ասաց Նահապետյանը։
Նշենք, որ դեռևս 2004 թվականին ընդունված «Սահմանված կարգի խախտմամբ պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցած քաղաքացիների մասին» օրենքում մինչ այժմ 8 անգամ կատարվել է փոփոխություն՝ պարբերաբար հնարավորություն տալով հազարավոր երիտասարդների վերադառնալ Հայաստան:
Խորհրդարանի բոլոր խմբակցությունների կողմից ներկայացված նախագծով առաջարկվում է ևս մեկ անգամ երկարաձգել օրենքի գործունեության ժամկետը՝ թույլ տալով, որ արտերկրում գտնվող Հայաստանի այն քաղաքացիները, ում 27 տարին լրացել է մինչև 2017 թվականի դեկտեմբերի 1-ը, կարողանան Հայաստան վերադառնալ, օրենքով սահմանված գումարը վճարել և քրեական հետապնդումից ազատվել:
Նկատենք, սահմանված նախորդ ժամկետը 2015 թվականի մայիսին էր: Պաշտպանության նախարարությունը, սակայն, պնդում է՝ սա պետք է լինի նման վերջին հնարավորությունը, որպեսզի փողով բանակից խուսափելու ճանապարհը փակվի: