“რუსეთმა უკვე მიიღო უკრაინიუმის სასიკვდილო დოზა” - გენერალი მიშელ იაკოვლევი
„ყველა სიმპტომი, რაც რუსეთის ფედერაციის ჩამოშლაზე მიგვითითებს, სახეზეა. მომდურებული და საზარბაზნე ხორცად გამოყენებული ეთნიკური უმცირესობები, პრიგოჟინები და კადიროვები, სამი სტრუქტურა საკუთარი არმიით... კატასტროფის რეცეპტია. კატასტროფის რეცეპტია - და ეს კატასტროფა, მატარებლის რელსებიდან გადასვლა - დროის ამბავია. და შემდეგ მოგვიწევს ამ ყველაფრის მოგვარება. და ეს ნიშნავს, რომ გადაიჭრება საქართველოს, დნესტრისპირეთის, შესაძლოა ჩეჩნეთის, დაღესტნისა და სხვათა საკითხები. მათ შორის, უკრაინისაც“, - ეუბნება ფრანგი თადარიგის გენერალი, მიშელ იაკოვლევი რადიო თავისუფლებას. იაკოვლევმა ევროპაში ნატოს მოკავშირეთა გაერთიანებულ სარდლობაში 15-წლიანი მოღვაწეობა 2016 წელს ვიცე-სარდლის პოზიციაზე დაასრულა, 40-წლიანი სამხედრო კარიერის განმავლობაში კი სამ ომში უშუალოდ მონაწილეობდა. უკრაინის ომის შეფასებისას ფრანგი სამხედროსთვის პუტინი სტრატეგიული შეცდომების საზომ ერთეულად, ერთგვარ ეტალონად იქცა - ვაჟა თავბერიძემ იაკოვლევს დასავლეთის, მათ შორის 2008 წელს, რუსეთ-საქართველოს ომისას დაშვებული შეცდომების შეფასებაც სთხოვა.
რადიო თავისუფლება: დღეს, ყველაფერი რუსების სცენარის მიხედვით რომ წარმართულიყო, ისინი იზეიმებდნენ ერთი წლის გასვლას „კიევის სამ დღეში აღებიდან“. ამის ნაცვლად, ვხედავთ, როგორ იკრებს ძალებს რუსების ახალი იერიში - როგორ შეაფასებდით მათ შანსებს, მიღწევებს ამჯერად?
გენერალი მიშელ იაკოვლევი: ერთობ სავალალოდ. როგორც ჩანს, უკვე სამი-ოთხი კვირაა, ეს შეტევა მიდის, მაგრამ ის არაა ვრცელი, მეტწილად გაწელილია დონბასის ფრონტის გასწვრივ, ფოკუსი კი ბახმუტზეა. ბახმუტში კიდეც რომ მიაღწიონ წარმატებას, ეს მხოლოდ სიმბოლური გამარჯვება იქნება, უბრალოდ ცოტათი მიუახლოვდებიან მორიგ სტრატეგიულად უმნიშვნელო ქალაქს. ასე რომ, ვეჭვობ, შეძლონ უკრაინის თავდაცვის ხაზის ჩამოშლა. დიახ, შესაძლოა დაეპატრონონ რამდენიმე კვადრატული კილომეტრის ფართობის მქონე ურბანულ ზონას, მაგრამ ამაში უზარმაზარი ფასის გადახდა მოუწევთ. ასე რომ, ვგონებ, უბრალოდ ფლანგავენ საკუთარ რესურსებს - როგორც ადამიანურს, ასევე საბრძოლო მასალას. ეს არ არის კარგად ორგანიზებული იერიში.
რადიო თავისუფლება: პუტინს აშკარად ე.წ. ბლიცკრიგის ტაქტიკით სურდა უკრაინის ხელში ჩაგდება. გავიხსენოთ კაცი, ვის სახელთანაც ყველაზე მეტად ასოცირდება ეს სიტყვა - ჰიტლერის ბლიცკრიგმა ექვს გაუსაძლისად გრძელ წელს გასტანა - რამდენ ხანს გასტანს პუტინის ბლიცკრიგი?
გენერალი მიშელ იაკოვლევი: მთავარი განსხვავება ჰიტლერსა და პუტინს შორის არის ის, რომ ჰიტლერი, ადრეულ წლებში მაინც, კომპეტენტური იყო. ჩვენთვის ფრიად სამწუხაროა, მაგრამ ფაქტია, რომ ის უსმენდა საკუთარ გენერლებს, მათგან რჩევის მიღებას არ თაკილობდა. გავიხსენოთ ფონ მანშტაინის გეგმა 1940 წელს, რომელმაც საფრანგეთი გაანადგურა. ან ისევ ფონ მანშტაინი, ამჯერად კურსკის ბრძოლა, რამაც სტალინგრადის ფრონტი ჩამოშლას გადაარჩინა. ასე რომ, პირველი რამდენიმე წლის განმავლობაში, ჰიტლერი, პუტინისგან გასხვავებით, გარკვეულ კომპეტენტურობას ავლენდა და თავის გენერლებს უსმენდა. პუტინს კი, როგორც ჩანს, სამხედრო თემატიკის გააზრების ამ საწყისი ეტაპისთვის ჯერ კიდევ არ მიუღწევია.
რადიო თავისუფლება: მეორე მხრივ, როგორ შეაფასებდით უკრაინელების კონტრიერიშის შანსებს - როდის უნდა ველოდოთ და რას უნდა ველოდოთ ამ იერიშისგან?
გენერალი მიშელ იაკოვლევი: ვერ ვიტყოდი, რომ შანსები მაღალია, რადგან ვეჭვობ, რომ აკლიათ „დამრტყმელი ძალა“ - აკლიათ ტანკები და ვშიშობ, აქვთ საბრძოლო მასალის დეფიციტი. ასე რომ, უწევთ ყაირათიანად იხმარონ რაც აქვთ, გამოიზოგონ, ისე ვერ გაფლანგავენ, როგორც რუსები შვრებიან. ვიტყოდი, რომ უკრაინელების საუკეთესო შანსია, რუსების მხრიდან სერიოზულ იაღლიშს, შეცდომას დაელოდონ - მაშინ, როდესაც რუსები ვრცელ იერიშს წამოიწყებენ. მე მაქვს თეორია, რომლის მიხედვითაც პუტინს ერთობ სარისკო სვლის გაკეთება მოუწევს - რათა ომის ბედი შემოაბრუნოს და უკრაინელებს აჩვენოს, რომ სხვა გზა არ აქვთ, მის პირობებს უნდა დაყაბულდნენ. ამისთვის კი საჭიროა ვრცელი, სიღრმისეული იერიში, მაქსიმალურად მტკივნეული დარტყმა. დონბასი რუსებს ასეთ წარმატებას ვერ მოუტანს. ამიტომ ვშიშობ, მოსალოდნელია ახალი იერიში კიევზე - რომლის მიზანი იქნება არა კიევის აღება ან ალყაში მოქცევა, არამედ არტილერიისთვის სამყოფ მანძილზე მისვლა და განუწყვეტელი დაბომბვა, სწორედ ისე, როგორც სარაევოს ბომბავდნენ 18 თვის განმავლობაში. ამით მოხდება იმის დემონსტრირება, რომ შეუძლიათ უკრაინის სიღრმეში შეღწევა - ეს იქნება ის დიდი წარმატება, რაც პუტინს ასე სჭირდება. ეს ყველაფერი წააგავს იმას, რაც ჰიტლერმა ჩაიდინა, 1944 წლის დეკემბერში - ბულგის ბრძოლა სხვა არაფერი იყო, თუ არა ავანტიურა, განწირული მცდელობა ომის მსვლელობის შემოტრიალებისა. მისი გეგმა იყო ბელგიის ხელახლა დაპყრობა, ანტვერპენამდე, რაც, მისი აზრით, დასავლეთის ფრონტის ჩამოშლას გამოიწვევდა. და სამართლიანობა მოითხოვს, ითქვას, რომ დასავლელი მოკავშირეები მართლაც სახტად დარჩნენ - არავინ ელოდა, რომ ჰიტლერი ასე გაფლანგავდა თავის რესურსებს. რომ ფაქტობრივად, მთელ სატანკო რესურსს გაწირავდა, თავისივე ხელით დაახატავდა მათ სამიზნეებს... და აქედან დაიწყო მისი ჩამოშლაც. ასე რომ, ვეჭვობ, მაქვს თეორია, რომ პუტინი არა უბრალოდ ცდუნდება, არამედ თითქმის იძულებულია, რამე უფრო დიდი და ეფექტური შემოგვთავაზოს, ვიდრე ზეწოლა დონბასზე. ერთადერთი, რაც მსგავს სარისკო მანევრს გაამართლებდა, კიევია. ხარკოვიც კი არ გამოდგება, არ არის საკმარისად ფასეული ამისთვის. და თუ ის ამ მანევრზე წავა, მაშინ რუსების პოზიციები მოწყვლადი გახდება კონტრიერიშისთვის - ეს იქნება სისწრაფეგამოლეული, უკვე მიწაში ჩასობილი ისარი, რომელსაც გადატეხენ. და ვფიქრობ, რომ უკრაინელები რუსების მხრიდან სწორედ ასეთ შეცდომას ელოდებიან. თუ რუსები ასეთ შეცდომას არ დაუშვებენ, მაშინ მიჭირს დავინახო, როგორ მოახერხებენ უკრაინელები ფრონტის თუნდაც ერთი სექტორის გარღვევას და რუსებისთვის მობილური ომის თავზე მოხვევას.
რადიო თავისუფლება: ვთქვათ, არ დაუშვეს რუსებმა ასეთი შეცდომა, არ გარისკეს - უკრაინას მაინც, აუცილებლად მოუწევს კონტრიერიშზე წასვლა?
გენერალი მიშელ იაკოვლევი: არ ვურჩევდი მათ იერიშზე წასვლას, თუ ამისთვის საჭირო „საბრძოლო წონა“ არ აქვთ. ისევე როგორც რეზერვები და აღჭურვილობა. მაგრამ ისინი ჯერჯერობით მშვენივრად ართმევენ თავს ამ ომს ჩემი რჩევების გარეშეც, ასე რომ, ალბათ სჯობს, თავმდაბლობა გამოვიჩინო. ჩვენზე კარგად იციან, რა მდგომარეობაშიც არიან.
რადიო თავისუფლება: მაშინ ასე შევხედოთ - ვთქვათ, რუსები წავიდნენ ამ დიდ შეტევაზე და უკრაინელებს შანსი მიეცათ - რის მიღწევას უნდა ეცადონ?
გენერალი მიშელ იაკოვლევი: ჩემი გადმოსახედიდან, მათი მთავარი გეგმაა ე.წ. სახმელეთო ხიდის ორად გაკვეთა, აზოვის ზღვამდე ჩაღწევა - გადამწყვეტი მნიშვნელობა არ აქვს, სად, თუ ეს გაკვეთს ყირიმთან დამაკავშირებელ ხაზს და თუ [ყირიმი] და ქერჩის ხიდი აღმოჩნდება მათი ახლანდელი არტილერიის, ჰაიმარსებიდან სასროლ მანძილზე. და როცა ამას ვამბობ, ისე არაა, თითქოს უკრაინელების გეგმებს ვამჟღავნებდე - ნებისმიერი მეტ-ნაკლებად კომპეტენტური რუსი გენერალი უკვე რუკაზე წაიკითხავდა ამ სცენარს.
რადიო თავისუფლება: თქვენი გამოსვლა, სადაც თქვით, რომ პუტინი, როგორც ტერმინი, სტრატეგიული შეცდომების საზომ ერთეულად უნდა შემოვიღოთ, ერთ-ერთ ყველაზე სამახსოვრო ფრაზად იქცა ამ ომში. მეორე მხრიდანაც შევხედოთ - რამდენი პუტინით შეაფასებდით დასავლეთის პოლიტიკას რუსეთთან მიმართებით 2022 წლამდე?
გენერალი მიშელ იაკოვლევი: ანუ, პუტინის შკალაზე, ნულიდან ერთამდე?
რადიო თავისუფლება: დიახ.
გენერალი მიშელ იაკოვლევი: დასავლეთის შეცდომებს, ხომ?
რადიო თავისუფლება: დიახ. რამდენად მაღალ ნიშნულს იმსახურებენ ისინი „პუტინის შკალაზე“?
გენერალი მიშელ იაკოვლევი: საკმაოდ მაღალს, რადგან მათ, ერთმნიშვნელოვნად, წააქეზეს რუსული აგრესია. მე ვფიქრობ, ნიშნული ერთი პუტინის შკალაზე - ეს არის კაცობრიობისთვის საფრთხის შექმნა, ბირთვული ჰოლოკოსტი, უმძიმესი შეცდომა, რაც შეიძლება დაუშვა. რაც შეეხება თავად პუტინის თავდასხმას უკრაინაზე - ამას ასე, 0.7 პუტინით შევაფასებდი. მაგრამ დასავლეთიც დიდად არ ჩამორჩება - 0.5 ან 0.6 - საკმაოდ მაღალია, მათ სწორად ვერ წაიკითხეს პუტინი 2014 წელს. სჯეროდათ, რომ ეს ერთი, ცალკეული ინციდენტი იყო, რომ მან უბრალოდ გაყინული კონფლიქტი შექმნა, და ფიქრობდნენ, რომ ეს საკმარისი იყო პუტინის რეჟიმისთვის, რადგან ბლოკავდა უკრაინის ნატოსა და ევროკავშირში გაწევრებას, ნაწილობრივ მაინც. ვფიქრობ, დამტკიცდა, რომ ეს გათვლა უკიდურესად მცდარი იყო. და ეყრდნობოდა აბსოლუტურ უვიცობას, არცოდნას იმისა, თუ რას ემყარება რუსული რეჟიმი. მე მახსოვს ჩემი ბალტიელი და პოლონელი მეგობრები, რომლებიც ძალიან ხმამაღლა გვაფრთხილებდნენ ნატოში, გვეუბნებოდნენ: თქვენ არ გესმით მხეცის ბუნება! მაშინ როცა გერმანელებისთვის, ფრანგებისთვის, იტალიელებისთვის, ამერიკელებისთვის და ნაწილობრივ ბრიტანელებისთვისაც გაუგებარი იყო, რატომ იქცეოდა პუტინი ასე, რაციონალურად რატომ არ უდგებოდა საქმეს, რატომ არ კმაყოფილდებოდა უკვე მოხვეჭილით. რაც მისთვის რაციონალურია - ჩვენთვის ირაციონალურია. ასე რომ, უკრაინის არშეიარაღება 2014 წლის შემდეგ - ვიტყოდი, რომ ეს 0.5-0.6-ს იმსახურებს ამ პუტინის შკალაზე.
რადიო თავისუფლება: მაგრამ, მხოლოდ უკრაინა ხომ არ იყო მაღვიძარა, რომელსაც დასავლეთი უნდა გამოეღვიძებინა. 2008 წელს რუსეთი საქართველოს დაესხა თავს. და დასავლეთმა, შეიძლება ითქვას, ამ „მაღვიძარას“ ყურადღება არ მიაქცია, არ გაიღვიძა. და განსაკუთრებით ფრანგებისთვის, ალბათ გერმანელებთან ერთად, ეს იყო ცხადი, მკაფიო გზავნილი იმის შესახებ, თუ რას წარმოადგენს და რა სურს პუტინს - საფრანგეთი ხომ ამ ომში მედიატორად მოგვევლინა. ისე მოაგვარეს ეს პრობლემა, როგორც უნდა მოგვარებულიყო?
გენერალი მიშელ იაკოვლევი: არ ვფიქრობ, რომ ისე მოვექეცით საქართველოს, როგორც საჭირო იყო, როგორც უნდა მოგვეგვარებინა ეს საკითხი. ეს იყო პირველი, ძალიან ღია სიგნალი, რომ პუტინს არანაირი კომპლექსები არ აქვს ძალის გამოყენების მხრივ, თუ ეს დასახულ მიზნებთან დააახლოებს. სტრატეგიული მიზანი, ამ შემთხვევაში იყო, საქართველოსთვის მოესპო შესაძლებლობა, ნატოსა და ევროკავშირისთვის მისაღები კანდიდატი გამხდარიყო. მთელი სპექტაკლი დაიდგა იმის გარშემო, რომ თითქოს პრეზიდენტი სააკაშვილი შეეცადა, უკან დაებრუნებინა აფხაზეთი და სამხრეთი ოსეთი და, რომ ქართული დანაყოფები ამ რეგიონებში შევიდნენ. ეს საუკეთესო საბაბი იყო რუსებისათვის, ისინი მზად იყვნენ - მათ სააკაშვილი ამ ომში შეიტყუეს. ამის შემდეგ, ფრანგულმა მედიაციამ რუსებს ნამუსი მოსწმინდა, მაგრამ საქართველოს გზა დასავლეთისკენ მაინც ჩახერგილი დარჩა. შეიქმნა პატერნი - რამაც გზა გაუხსნა 2014 წლის ყირიმის ანექსიას და შემდგომ მინსკის ხელშეკრულებებს. მახსოვს, თვალებს ვერ ვუჯერებდი, რომ მზად ვიყავით რუსებთან ხელი მოგვეწერა დოკუმენტებზე, სადაც რუსები წარმოდგენილნი იყვნენ როგორც არბიტრი, მესამე ძალა, როგორც გერმანია და საფრანგეთი, მაშინ როცა ისინი ცალსახად მხარეს წარმოადგენდნენ ამ კონფლიქტში, მეტიც, თავად დაიწყეს ის.
რადიო თავისუფლება: განვაგრძოთ ტენდენცია - საქართველო და მინსკიც შევაფასოთ პუტინის შკალაზე.
გენერალი მიშელ იაკოვლევი: საქართველოს უგულებელყოფა 2008-ში 0.5-ია, იმიტომ რომ, იქ, შეიძლება ითქვას, იყო გარკვეული „შემამსუბუქებელი” არგუმენტები. რაც შეეხება უკრაინას - მინსკი და დასავლეთის უარი, იმის მეოთხედი შეიარაღება მაინც მიეცა უკრაინისთვის, რაც წელს მივეცით - ეს, ჩემი აზრით, 0.7-მდე აღწევს. ამან დიდი როლი ითამაშა, ფაქტობრივად პუტინი წავაქეზეთ, რომ ისევ წამოსულიყო იერიშზე, რადგან უკვე მტკიცედ სწამდათ, რომ დასავლეთი ისევ ისე მოიქცეოდა - ხელების მტვრევა, ვიშვიში, სინანულის და შეშფოთების გამოხატვა და მცდელობები, როგორმე პუტინი მოლაპარაკებების მაგიდასთან დაესვათ და რამეზე ხელი მოეწერათ. იქიდან გამომდინარე, რომ ადრე რუსების ეს მიდგომა სულ მუშაობდა, პუტინი რაციონალურად მიუდგა საქმეს.
რადიო თავისუფლება: და ახლა, როდესაც დასავლეთს თვალი აუხილეს, იძულებით, ის უკრაინას ეხმარება. მაგრამ ეხმარება კი საკმარისად?
გენერალი მიშელ იაკოვლევი: დასავლეთი იმდენს ვერ აკეთებს, რამდენსაც მე ვისურვებდი, მაგრამ გულწრფელად რომ გითხრათ, იმას აკეთებს, რაც შეუძლია. პრობლემა ისაა, რომ ჩვენ მზად არ ვიყავით, არ გვაქვს ინდუსტრიული ბაზა, რაც უკრაინის მასშტაბის ომისთვისაა საჭირო. ამას ემატება დაგვიანებული გადაწყვეტილებები, როგორიცაა გაჭიანურებული მსჯელობები არტილერიის მიცემაზე, საჰაერო თავდაცვის გადაცემაზე, მთელი ეს „დარწმუნებულები ვართ?“ ფაზა და შემდეგ ეს შეიარაღება უკრაინაში ჩადის, მაგრამ სულზე უსწრებს უკრაინელებს, რომ დამარცხებას გადაურჩნენ. ეს უსამართლობაა უკრაინელებთან მიმართებით - ზრდილობიანად რომ ვთქვათ. და არც სტრატეგიულადაა სწორი გათვლა. მაგრამ მიუხედავად ამისა, ვფიქრობ, მივუახლოვდით იმის ზღურბლს, თუ რისი მიცემაც შეგვიძლია უკრაინისთვის - ვფიქრობ, შეგვიძლია, მეტი ტანკი მივცეთ, მაგრამ სამასი, როგორც ისინი ითხოვენ? მეეჭვება.
რადიო თავისუფლება: და რაც შეეხება საბრძოლო თვითმფრინავებს? თქვენმა პრეზიდენტმა, ემანუელ მაკრონმა განაცხადა, რომ საფრანგეთი უკრაინას თვითმფრინავებს მხოლოდ იმ შემთხვევაში გადასცემს, თუ ისინი „რუსეთის ტერიტორიას არ გაეკარებიან“. როგორ ფიქრობთ, ეს მოთხოვნა ახალი ნორმა გახდება სხვა პოტენციური დონორებისთვისაც?
გენერალი მიშელ იაკოვლევი: ვეჭვობ, რომ ასეა. და ვფიქრობ, უკრაინელებს გააზრებული აქვთ ეს ყველაფერი, ესმით, რატომაც ხდება ეს. არსებითად, ჩვენ ვართ შეზღუდულ ომში, როგორც ამას პუტინის დროს დაწერილი სამხედრო დოქტრინა უწოდებს - შეზღუდული რეგიონული ომი. შეზღუდვა არ ეხება ძალადობის, შეიარაღებისა და არმიების მასშტაბებს. გეოგრაფიული გადმოსახედიდანაა ეს ომი შეზღუდული. ასე რომ, გარანტია, რომ დასავლეთის მიერ გადაცემული თვითმფრინავები იერიშს არ მიიტანენ რუსეთის ტერიტორიებზე - მე მესმის, რატომაც არის ასეთი მოთხოვნა - სტრატეგიულად ეს გონივრულია, რადგან რუსეთი, რუსული მიწა რეალურად ტაბუდადებულ ტერიტორიად იქცა [დასავლეთისთვის]. ჩვენ შეგვიძლია ვამტკიცოთ, რომ ეს ამორალურია, რომ ამას სამართლებრივი საფუძველი არ გააჩნია - როგორც მსხვერპლს, ყველანაირი უფლება გაქვს, აგრესორს უპასუხო, მათ შორის მისსავე ტერიტორიაზე. და ყველა სახელმწიფო მოქცეულა ასე. მაგრამ ამ კონკრეტულ შემთხვევაში... შეიძლება ჰქონდეს ამას გამართლება - პოლიტიკური გადმოსახედიდან არ არის გონივრული. მათ შორის, უკრაინელებისთვისაც. ასე რომ, რა თქმა უნდა, გარანტიებს მოითხოვენ, და ვფიქრობ, უკრაინელები ამ გარანტიებს გასცემენ და შემდეგ შეასრულებენ.
რადიო თავისუფლება: თქვენს ადრინდელ ფრაზას დავუბრუნდეთ - რომ დასავლეთი მხოლოდ იმდენ შეიარაღებას აძლევს უკრაინას, და იმ ტემპებში, რომ ეს უკანასკნელი დამარცხებას გადაურჩეს. საკმაოდ ხშირად, ხაზგასმით განასხვავებენ უკრაინის გამარჯვებას და უკრაინის, ასე ვთქვათ, არწაგებას. როგორ გამოიყურება ეს არწაგება?
გენერალი მიშელ იაკოვლევი: არწაგება უკრაინისთვის ნიშნავს იმას, რომ უკრაინა ცოცხალია და ბრძოლისუნარიანი, თუმცა შესაძლოა, ვერ აკონტროლებდეს თავის ყველა ტერიტორიას. სწორედ ამ სიტუაციას ვხედავთ დღეს. როგორია უკრაინის გამარჯვება? ჩემთვის უკრაინის გამარჯვება - რეალური გამარჯვება, ნიშნავს იმას, რომ დათვს ბრჭყალებს დააჭრიან. და რუსეთის დაბრუნების, განმეორებითი თავდასხმის შიში განქარწყლდება. ვეჭვობ, ამისთვის აუცილებელია, უკრაინამ დაიბრუნოს ყველა ის ტერიტორია, რომელზეც კონტროლი დაკარგა, რათა რუსეთმა შეიგნოს, რომ აგრესიისთვის არ აჯილდოებენ, მათ შორის 2014 წლის აგრესიისთვისაც. ეს, რა თქმა უნდა, რადიკალური, ტოტალური გამარჯვებაა და სინანულით ვიტყვი, რომ არა მგონია, ამ ეტაპზე მიღწევადი იყოს. ვფიქრობ, უკრაინის ყველა ტერიტორიის განთავისუფლება, განჭვრეტად მომავალში, უკრაინის ჯარს არ ძალუძს. ოღონდ აქ საუბარია თვეებზე და არა წლებზე. უკრაინის ერთადერთი რეალური შანსი, ყველა ტერიტორია დაიბრუნოს, არის პუტინის რეჟიმის აღსასრული, რასაც მოჰყვება მწვავე შინაომები და რუსეთის ჩამოშლა - და მინდა აღვნიშნო, რომ ეს არ არის სცენარი, რომელსაც მე ვლობირებ ან რომლის რეალობად ქცევაც მსურს. მაგრამ ვფიქრობ, ამ ომის ლოგიკას ამ სცენარისკენ მივყავართ. ეს არის ის, რასაც მე უკრაინიუმს ვუწოდებ - ეს იგივეა, რაც პოლონიუმი, მაგრამ რუსეთისათვის. რუსეთმა უკვე მიიღო უკრაინიუმის სასიკვდილო დოზა, რომელიც შიგნეულს უფლეთს. კიდეც რომ მოიგონ ეს ომი, ვფიქრობ, დიაგნოზი უკვე დასმული აქვს რუსულ საზოგადოებას - მომაკვდინებელი გამოფიტულობა. ასე რომ, საბოლოოდ, უკრაინელებისთვის სასურველი სცენარი მოსკოვში რეჟიმის შეცვლაა.
რადიო თავისუფლება: რამდენად შორეულ მომავალზე ვსაუბრობთ ახლა?
გენერალი მიშელ იაკოვლევი: ვფიქრობ, ის, რაც დღეს ხდება, რასაც ვხედავთ - ამას ამ დასასრულისკენ მივყავართ. თვეები დასჭირდება ამას თუ წლები, ამას ვერ გეტყვით, ვერ დავიჩემებ დიდ წინასწარმეტყველობას. მაგრამ ვფიქრობ, ამ ომმა უკანშემოუბრუნებლად გააშიშვლა ამ რეჟიმის როგორც არაკომპეტენტურობა, ასევე არაადამიანურობა. ყველა სიმპტომი, რაც რუსეთის ფედერაციის ჩამოშლაზე მიგვითითებს, სახეზეა. მომდურებული და საზარბაზნე ხორცად გამოყენებული რეგიონები და ეთნიკური უმცირესობები, პრიგოჟინები და კადიროვები, სამი სტრუქტურა საკუთარი არმიით, და მომავლის საკუთარივე ხედვით. კატასტროფის რეცეპტია - და ეს კატასტროფა, მატარებლის რელსებიდან გადასვლა - დროის ამბავია. და შემდეგ მოგვიწევს ამ ყველაფრის მოგვარება. და ეს ნიშნავს, რომ გადაიჭრება საქართველოს, დნესტრისპირეთის, შესაძლოა ჩეჩნეთის, დაღესტნისა და სხვათა საკითხები. მათ შორის, უკრაინისაც, ყირიმის ჩათვლით.
რადიო თავისუფლება: რა იგულისხმება საკითხის გადაჭრაში - რომ, მაგალითად, საქართველო, მოლდოვა და ა.შ. თავიანთ ტერიტორიებს დაიბრუნებენ?
გენერალი მიშელ იაკოვლევი: თუ პუტინის ოცნება აუხდენელი დარჩება, და ან რუსეთი ჩამოიშლება, ანაც სათავეში მოვა უფრო გონიერი რეჟიმი, რომელსაც მოუწევს სამეზობლოში ურთიერთობა დაალაგოს - მაშინ რუსები თავიანთ ყველა ცოდვასა და მანკს პრეზიდენტ პუტინს აჰკიდებენ ზურგზე და შეეცდებიან, შექმნილი ჩიხიდან გამოსავალი იპოვონ. და ეს იქნებოდა ასეთი გამოსავალი. ისევ და ისევ, მალე მოხდება ეს თუ წლები დასჭირდება? არ ვიცი, მაგრამ ვიმედოვნებ, რომ არ მოგვიწევს ვიხილოთ 1917 წლის მასშტაბის რუსეთის მორიგი რევოლუცია.