Ούτε ο Αρταξέρξης
Παρακολουθώντας αυτή τη ιστορία με την πτώση ελικοπτέρου και τον θάνατο του ιρανού προέδρου Ραϊσί, αναρωτιέσαι αίφνης τι όντως συμβαίνει. Τι μαθαίνουμε, τι καταλαβαίνουμε, πόση απάτη και παραπληροφόρηση υπάρχει – ή πόση αδυναμία και τετραπληγική ανικανότητα. Κοτζάμ πρόεδρος να σκοτώνεται ξαφνικά εξαιτίας της ομίχλης; Πού δηλαδή να γινόταν και πόλεμος. Το μυστήριο σκηνικό δίνει τροφή σε συνωμοσιολόγους (και δικαίως) διότι δεν στέκει και πολύ λογικά να σκοτώνεται ο πρόεδρος του Ιράν και σε αυτή τη συγκυρία με τόσο ηλίθιο τρόπο και με ελικόπτερο του 1979 – κάθε λογικός άνθρωπος αρνείται να το πιστέψει. Διότι, αν οι Ιρανοί αυτοκαταρρίπτονται έτσι, ως αυτοκτονικά κοτσύφια, τότε τι στον διάβολο πόλεμο θέλουν να κάνουν και με ποια προσόντα; Μη όντας ικανοί να μεταβούν ειρηνικά ούτε ως στο Αζερμπαϊτζάν, τι δουλειά έχουν να ανοίξουν άλλα, πραγματικά μέτωπα στη γειτονιά; Και το μεγαλύτερο όνειδος δεν είναι να έχει καταρριφθεί από κάποιους (πιθανώς τους Ισραηλινούς, ή άλλους) το ελικόπτερο, όχι. Η μεγαλύτερη ντροπή είναι όντως, να έχει καταπέσει λόγω ομίχλης – σκέψου: εν έτει 2024, πρόεδρος χώρας που πασχίζει μάλιστα να γίνει πυρηνική δύναμη, να σκοτώνεται με αυτόν τον γελοίο τρόπο. Ούτε καν ο Αρταξέρξης δεν θα την πάθαινε έτσι.
Ασε που οι εχθροί τους θα λένε τώρα: γιατί να τους σκοτώνουμε εμείς; Αστους, αυτοί τα καταφέρνουν και μόνοι τους.
Είναι αβάσταχτο για έναν τόσο σοβαρό και ιστορικό λαό – αν και κανείς ακόμα δεν ξέρει τι συνέβη. Και είναι δύσπεπτο να δεχτείς πως κοτζάμ ιρανός πρόεδρος σκοτώθηκε με αυτόν τον αυτιστικό τρόπο. Πώς έπεσε το ελικόπτερο σε ομίχλη – δεν υπήρχαν άλλες διαδρομές; Δεν ήξεραν; Δεν ματαίωσαν την πτήση; Μήπως φαγώθηκε εκ των ένδον; Επεσε σε μαστουρωμένο πιλότο; Ποιος ξέρει. Και είναι απαράδεκτο, αν και όχι βέβαια αδύνατο, διότι συνήθως η πιο απλή και ανόητη ερμηνεία είναι και η σωστότερη. Και αν ο Νετανιάχου αύριο γλιστρήσει, πέσει στο μπάνιο και μείνει στον τόπο, άντε μετά να πείσεις τον πλανήτη ότι δεν πρόκειται για συνωμοσία και εκτέλεση. Κανείς άνθρωπος που κινείται σε αυτό το πολιτικό επίπεδο δεν έχει πλέον το δικαίωμα να πεθάνει κανονικά – ακόμα και στο νοσοκομείο να πει το ποίημα, πάλι ο κόσμος θα προτιμήσει μια πιο βαθιά, πιο σκοτεινή ερμηνεία, διότι λίγο αίμα πάντα προκαλεί ευχαρίστηση στο ακροατήριο.
Και παρότι τον ιρανό πρόεδρο, που ασχέτως ιδεολογίας, φαινόταν ένας πολύ σοβαρός άνθρωπος τον έφαγε, υποτίθεται, η ομίχλη, ωστόσο βγαίνει το επίσημο κράτος και λέει πως ο Ραϊσί πέθανε ως μάρτυρας – έστω ως επιλαχών. Αλλη μανία αυτή με τους μάρτυρες. Είτε πας από σκωληκοειδίτιδα, είτε από αιμορροΐδες, είτε από αεροπορικό ατύχημα, είτε πατήσεις το σαπούνι, είτε σκοτωθείς όντως στη μάχη, αυτομάτως και σε κάθε περίπτωση γίνεσαι μάρτυρας και σε περιμένουν στο Επέκεινα καμιά εβδομηνταριά παρθένες, άλλες με στρινγκ, άλλες όχι. Κι αν ήταν όντως ατύχημα με ποια έννοια έγινε μάρτυρας – ευτυχώς εμείς εδώ στη Χριστιανοσύνη αυτά περί μαρτύρων σαν να τα έχουμε ξεπεράσει εδώ και κάτι αιώνες. Αλλά ποτέ δεν ξέρεις, εξάλλου για μάρτυρες ψάχνουν όχι μόνο οι θρησκείες αλλά κατεξοχήν μερικά προοδευτικά κόμματα. Ψοφούν για μάρτυρες, νεομάρτυρες, οσιομάρτυρες, γενικώς άτυχους μεταστάντες που βοηθάνε θέλοντας και μη να περάσει η γνωστή προπαγάνδα. Παμπάλαιο το παίγνιο κι έχει πάντα πέραση μιας και απευθύνεται στο διαχρονικό θυμικό και στο παντοτινό συναίσθημα. Εγγυημένα πράματα.
Απ’ την άλλη βλέπεις το βαθύτερα γελοίο και τραγικό του πράγματος. Ο Ραϊσί αδύναμος ακόμα και απέναντι σε μια απλή ομίχλη, εκλεκτός του Αλλάχ, ενώ δεν μπόρεσε να ελέγξει τα στοιχειώδη και πήγε σαν το σκυλί στ’ αμπέλι, απ’ την άλλη, εν ζωή, και μέσα στη μάταιη αλαζονεία του, θέλησε να ελέγξει έναν ολόκληρο λαό: το τι θα φοράει ο καθείς, πώς θα ντύνονται οι γυναίκες, πώς θα κατσικώνονται την μπούργκα, αν θα σκεπάζουν τα μαλλιά τους και πόσο θα φαίνεται ο αστράγαλος – ένα αδύναμο ανθρωπάκι, ως αποδείχτηκε, στο έλεος μια απλής ομίχλης, και ήθελε να καθορίσει πώς θα ζούνε οι άλλοι, τι θα φορούν, τι θα λένε και πώς θα κοιτάζουν. Ποια η κατάληξη; Απ’ τον κομπασμό της εξουσίας και τις αυταπάτες της θρησκείας (ο προσφιλής του Αλλάχ δεν τον προστάτεψε) κι απ’ το αίσθημα της παντοδυναμίας, μέσα σε μια στιγμή, πέρασε στον πλήρη αφανισμό, στο Τίποτε. Ολη αυτή η διανοητική κατασκευή περί του απόλυτου της θρησκείας, με αστυνομία του ντυσίματος και μπαγλαρώματος κάθε άλλης ιδέας πού κατέληξε, αίφνης; Στο ταπεινωτικό, εκμηδενιστικό Τίποτε. Δηλαδή: άσε μας, ρε μπάρμπα, που θα μας πεις και πώς θα ζήσουμε.
Τον βλέπω αναδροµικά στις φωτογραφίες: ένας ώριµος, πολύ όμορφος, σοβαρός, αυστηρός άντρας, αλλά που έπαθε την πιο κοινή ζημιά: κατακυριεύτηκε από την απόλυτη ιδέα της θρησκείας και ίσως μετά, απ’ την αλαζονεία της εξουσίας. Σάλταρε μέσα σε πλήρη σοβαρότητα. Τι πιο συνηθισμένο; Πίστεψε στις παπάντζες περί σαρίας κι ότι θα φέρει τη πλήρη ηθική επί της γης. Αλλά τον έφαγε η ομίχλη – λες και ήταν ήρωας του Στίβεν Κινγκ στο ομώνυμο έργο. Ούτε ο Αρταξέρξης δεν θα κατέληγε έτσι.