Πολιτική έρημος
Να το πούμε απλά: το 2014 το ρεύμα ήθελε να διώξει τον Αντώνη Σαμαρά. Το 2019 να διώξει τον Αλέξη Τσίπρα. Αυτά περί ευρωεκλογών που παρά την ιδιοτυπία τους έχουν κατά καιρούς πάρει χαρακτηριστικά πιο επιθετικής κάλπης. Εχουν στείλει μηνύματα. Εχουν προλογίσει μεταβολές. Θα συμβεί αυτό στις 9 Ιούνη; Οι εκλογές αυτές γίνονται εν μέσω της ερήμου. Η ΝΔ ως κυβερνώσα παράταξη – ή ως κορμός μιας κυβέρνησης με μπόλικους πάλαι ποτέ εκσυγχρονιστές – έχει κλυδωνισμό. Ανεξόφλητα γραμμάτια ήδη απ’ την προηγούμενη θητεία της (2019-2023). Προβλήματα στη συνοχή της που απλώς δεν προδίδει η τροχιά εξουσίας.
Αν εξαιρέσει κανείς πως έχει επενδύσει σε μια πρωτόγνωρη παθητικότητα του κόσμου και ούτε καν σε μια εξωστρεφή του κινητικότητα, δεν βρίσκεις πειστικό αφήγημα. Μια σειρά φαντασμάτων επανέρχονται πάνω απ’ το Μέγαρο Μαξίμου. Καταλυτική ακρίβεια. Παρακολουθήσεις. Τέμπη. Και τώρα ως γκροτέσκο ή ως εκδίκηση της ολιγωρίας, η ολική επαναφορά των υπερεθνικιστών στη Βόρεια Μακεδονία που δοκιμάζει τα όρια της Συμφωνίας των Πρεσπών. Αν έχουν ένα στοίχημα όλες οι κυβερνήσεις ανεξαιρέτως χώρας, είναι να συνομιλήσουν με την Ιστορία. Να γίνουν συνώνυμες μιας μεγάλης (θετικής) αλλαγής. Προς το παρόν ο γράφων το αναζητά και το ψάχνει για την παρούσα κυβέρνηση. Αν θα της σταλεί ένα μήνυμα, θα είναι δυσαρέσκειας.
Για να είμαστε όμως σοβαροί, το πιθανότερο θα είναι πως το μήνυμα αυτό δεν θα προεικονίζει άλλες αλλαγές. Ρεύμα διακριτό απέναντι δεν διαφαίνεται. Και για να το πούμε πιο ειδικά: τα ρεύματα έχουν νόημα όταν έχουν και κυβερνητική χροιά. Σήμερα κυβερνητική πρόταση έχει μόνον η ΝΔ – εντός πλαισίου. Κι έτσι θα ψηφιστεί ή θα αποδοκιμαστεί. Ως κυβερνητική δύναμη. Ούτε 2014 έχουμε όμως, ούτε 2019. Είπαμε, είμαστε στα μέσα της ερήμου. Βέβαια οι υποτιθέμενες ακινησίες συχνά προετοιμάζουν τις αλλαγές. Υπόγεια ρεύματα που συνενώνονται και διαμορφώνουν μια βάση αποδέσμευσης δυνάμεων από την υπάρχουσα τροχιά. Αυτό ως γενικό πλαίσιο, μην παρεξηγηθώ. Δεν μιλώ για σήμερα. Σήμερα έχουμε την πρωτοτυπία να διανύουμε τον περίπου πέμπτο χρόνο ενός συστήματος του μισού δικομματισμού.
Ο τελευταίος δεν είναι απλώς ένα παίγνιο εναλλαγής αλλά και ένας κοινός τόπος των δυνάμεων στις βασικές διευθετήσεις. Σήμερα κοινοί τόποι υπάρχουν, αλλά δεν υπάρχει ανταγωνιστικό περιβάλλον των πολιτικών δυνάμεων. Αρα προς το παρόν λείπει το πρώτο σκέλος: η εναλλαγή. Οι ευρωεκλογές δεν θα επαναφέρουν έναν δικομματισμό έστω ως τρέιλερ. Περισσότερο δείχνουν να είναι εκλογές αποχής. Και έλλειψης κεντρικού θέματος. Μεγάλο μέρος του κόσμου δεν αποστρέφεται απλώς την πολιτική. Δεν δείχνει και καμία κοινωνική διαθεσιμότητα. Η τελευταία συνήθως είναι προϋπόθεση και για πολιτική ζωηρότητα στην αναζήτηση λύσεων ή δράσεων.
Η γενιά Ζ – είδαμε ένα εξόχως ενδιαφέρον πάνελ στο συνέδριο για τη Μεταπολίτευση του Κύκλου Ιδεών του Ευάγγελου Βενιζέλου – δεν μπορεί καν να αναπαραγάγει όσα παρέλαβε. Εχει ακριβά κινητά, μα όχι δικό της σπίτι. Οι προηγούμενες γενιές μοιάζουν εγκλωβισμένες στην αναλογική και την ψηφιακή εποχή. Μεγάλο μέρος της παλιάς κομματικής ζωής εξελίσσεται στα κοινωνικά δίκτυα. Οι παλιές ολόσωμες αφίσες είναι κινούμενα άβαταρ στο TikTok. Εχουμε περισσότερα θινκ τανκ και ινστιτούτα από όσα μπορούμε να καταναλώσουμε. Οι στρατηγικές έχουν δώσει τη θέση τους στα excel των δημοσκοπήσεων. Οι εκλογές της 9ης Ιούνη θα επιτείνουν τα παραπάνω. Λείπει η μεγάλη τομή.