Η υπερβόμβα Mark 84, πέτρα του σκανδάλου στις σχέσεις Μπάιντεν-Νετανιάχου
«Πολίτες έχουν σκοτωθεί στη Γάζα ως συνέπεια αυτών των βομβών», δήλωσε πρόσφατα ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, αναφερόμενος στα «θηρία» σχεδόν ενός τόνου, τις Mark 80. Ποια είναι όμως η αγαπημένη βόμβα των Ισραηλινών που σκορπίζει τον θάνατο στη Γάζα;
Όταν ο Πρόεδρος Μπάιντεν απείλησε να διακόψει ορισμένες αποστολές όπλων στο Ισραήλ εάν εισέβαλε στην πόλη Ράφα στη νότια Γάζα, οι καταστροφικές συνέπειες ενός όπλου τον ανησυχούσαν ιδιαίτερα.
Οι Mark 80s είναι βόμβες «γενικής χρήσης», που σημαίνει ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν σχεδόν σε οποιονδήποτε στόχο που συνήθως ο στρατός αναμένει να συναντήσει στον πόλεμο. Εκτός από το Mk-84 των 2.000 λιβρών (906 κιλά), κυκλοφορούν επίσης σε εκδόσεις 250 λιβρών, 500 λιβρών και 1.000 λιβρών — τα Mk-81, Mk-82 και Mk-83.
Ο Μπάιντεν έχει ήδη καθυστερήσει μια αποστολή στο Ισραήλ 3.500 βομβών της σειράς Mark 80 που φοβόταν ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε μια μεγάλη επίθεση στη Ράφα, όπου περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Παλαιστίνιοι έχουν καταφύγει.
Σύμφωνα με τους New York Times αυτές οι βόμβες ήταν υπεύθυνες για μερικές από τις χειρότερες επιθέσεις σε Παλαιστίνιους αμάχους μετά την 7η Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με το Αμερικανικό Πεντάγωνο, οι ιδανικοί στόχοι για όπλα αυτού του μεγέθους είναι «κτήρια, ναυπηγεία σιδηροδρόμων και γραμμές επικοινωνίας».
Ωστόσο, τα στοιχεία του Υπουργείου Άμυνας δείχνουν ότι τα αμερικανικά αεροσκάφη των ΗΠΑ χρησιμοποιούν συνήθως πολύ λιγότερο ισχυρά όπλα για να υποστηρίξουν φίλιες χερσαίες δυνάμεις, δίχως να καταφεύγουν σε αυτά τα θηρία.
Οι εκρηκτικές κεφαλές αυτών των βομβών έχουν αλλάξει ελάχιστα από τότε που τις δημιούργησε το Ναυτικό των ΗΠΑ λίγο μετά τον Β’ ΠΠ, αλλά το Πεντάγωνο τις διατήρησε σε λειτουργία αναπτύσσοντας νέα εξαρτήματα και κομμάτια που μπορούν να προσαρτηθούν για διάφορους σκοπούς.
Περίπου το 40% του βάρους του καθενός αποτελείται από ένα ισχυρό εκρηκτικό μείγμα, ενώ τα υπόλοιπα προέρχονται από την ατσάλινη κάσα του. Όταν πυροδοτείται, το λείο δέρμα της βόμβας θρυμματίζεται σε θραύσματα αιχμηρά σαν ξυράφι που μπορούν να τεμαχίσουν ανθρώπινα σώματα και οχήματα.
Όποιος βρίσκεται σε απόσταση 35 ποδιών από την πρόσκρουση μιας βόμβας 250 λιβρών έχει 10% πιθανότητα να τραυματιστεί ή να σκοτωθεί. Αυτή η θανατηφόρα ακτίνα πηδά σε σχεδόν 182 μέτρα για μια έκδοση βόμβας ενός τόνου που εκρήγνυται ακριβώς πάνω από το έδαφος. Οι Ισραηλινοί χρησιμοποιούν εκδόσεις δύο τόνων!
Για ένα διάστημα, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν το μονοπώλιο αυτών των βομβών. Το Ισραήλ φτιάχνει τις δικές του εκδόσεις, Mark 80, αλλά τα δεδομένα εξαγωγών δείχνουν ότι η χώρα αγοράζει τις περισσότερες από τις βόμβες της από τις ΗΠΑ μέσω ετήσιας επιχορήγησης 3,5 δις. δολ. από χρήματα των Αμερικανών φορολογουμένων, όπως αναφέρουν οι New York Times
Οι αμερικανικές δυνάμεις δεν χρησιμοποιούν συχνά τέτοιες βόμβες. Κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ, οι ΗΠΑ έριξαν περισσότερες Mark 82 από όλα τα άλλα είδη εναέριων όπλων μαζί, συμπεριλαμβανομένων των βομβών διασποράς – και συνήθως κρατούσαν τα Mark 84 για την καταστροφή μεγάλων κτιρίων ή υποδομών όπως γέφυρες.
Στην περίπτωση όμως της ισραηλινής χρήσης, πολλοί ακτιβιστές και πολιτικοί λένε ότι οι βόμβες των 2.000 λιβρών είναι πολύ ισχυρές για να χρησιμοποιηθούν υπεύθυνα στη Γάζα, έναν πυκνοκατοικημένο θύλακα.
«Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να παρακαλούν τον Νετανιάχου να σταματήσει να βομβαρδίζει αμάχους τη μια μέρα και την επόμενη να του στείλει χιλιάδες ακόμη βόμβες 2.000 λιβρών που μπορούν να ισοπεδώσουν ολόκληρα τετράγωνα πόλεων», έχει υποστηρίξει ο γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς, αναφερόμενος στον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπέντζαμιν Νετανιάχου. «Αυτό είναι άσεμνο», πρόσθεσε. «Πρέπει να τερματίσουμε τη συνενοχή μας: Όχι άλλες βόμβες στο Ισραήλ».
Το Ισραήλ έχει χρησιμοποιήσει αυτά τα όπλα στο παρελθόν. Το Ισραήλ βασίστηκε στις Mark 80 κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Χαμάς το 2008 και τους χρησιμοποίησε ξανά το 2021 για να καταστρέψει ένα κτίριο στην πόλη της Γάζας που στέγαζε τα γραφεία ΜΜΕ, όπως το Associated Press, Al Jazeera και άλλων.