Μιχαήλ Σαακασβίλι: «Η διαφθορά είναι το όπλο του Κρεμλίνου»
Ο πρώην πρόεδρος της Γεωργίας μιλά στα «ΝΕΑ» για το μεγάλο πρόβλημα των πρώην σοβιετικών κρατών και το πώς αυτό γίνεται εργαλείο στα πολιτικά σχέδια της Ρωσίας
Ο Μιχαήλ Σαακασβίλι γνωρίζει όσο λίγοι την κατάσταση του μετασοβιετικού χώρου. Ο ίδιος όχι μόνον πρωταγωνίστησε στην πολιτική ζωή δύο κρατών αλλά και - ως πρόεδρος της Γεωργίας - απέδειξε ότι η χαρακτηριστική διαφθορά των μετασοβιετικών κρατών μπορεί να νικηθεί. Σήμερα το κόμμα του στη Γεωργία βρίσκεται στην αντιπολίτευση, κάτι που, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι αποτέλεσμα εκλογικής νοθείας. Ο ίδιος βρίσκεται συχνά στο Κίεβο ως επικεφαλής της εκτελεστικής επιτροπής του Εθνικού Συμβουλίου Μεταρρυθμίσεων της Ουκρανίας. Μίλησε στα «ΝΕΑ» για το μεγάλο πρόβλημα των πρώην σοβιετικών κρατών, που είναι η διαφθορά και το πώς αυτή γίνεται εργαλείο στα πολιτικά σχέδια του Κρεμλίνου. Επίσης απάντησε στο ερώτημα για το αν σε αυτά τα σχέδια περιλαμβάνεται η Ελλάδα.
Η διαφθορά σε χώρες πρώην ΕΣΣΔ είναι όπλο για το Κρεμλίνο;
Φυσικά και είναι όπλο. Από την εμπειρία μου, τα διεφθαρμένα κρατικά στελέχη σχεδόν σε όλα τα πρώην σοβιετικά κράτη είναι πολύ πιο δεκτικά στον Πούτιν παρά στη Δύση. Επειδή η Δύση, έστω και τυπικά, πάντα εκφράζει τη διαφωνία της με τη διαφθορά. Ο Πούτιν, αντίθετα, ποτέ δεν μέμφεται κανέναν για αυτό το θέμα. Απορούσα γιατί τόσο συχνά μέσα σε διεφθαρμένες υπηρεσίες στην Ουκρανία άκουγα να μιλάνε υποτιμητικά για τους Αμερικανούς, εάν πρόκειται για σοβιετικό κατάλοιπο ή κάτι άλλο. Κατάλαβα ότι αυτό συνέβαινε επειδή νιώθουν απειλή από το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν σηκώνουν τα ζητήματα διαφθοράς. Σκέφτονται το τομάρι τους και για αυτό αρχίζουν να μιλάνε για ξένη επέμβαση, τον Σόρος και άλλα παρόμοια.
Το Κρεμλίνο καλλιεργεί τη διαφθορά ή απλώς την εκμεταλλεύεται;
Στην περίπτωση της Γεωργίας ξέρω σίγουρα ότι στήριζαν και χρησιμοποιούσαν το οργανωμένο έγκλημα και συγκεκριμένα τους βορ-β-ζακόνε (σ.σ.: ποινικοί με μεγάλη επιρροή). Στην περίπτωση της Ουκρανίας, κατάφεραν να μην παράγει δικό της φυσικό αέριο καθώς σχεδόν όλοι οι ηγέτες της Ουκρανίας είχαν μερίδιο από τη μεταφορά του ρωσικού αερίου (μίζες). Ή, για παράδειγμα, σταμάτησαν την εξόρυξη μεταλλεύματος ουρανίου στην Ουκρανία μέσω διεφθαρμένων συμβούλων των τοπικών συμβουλίων. Ξέρουν πολύ καλά να χρησιμοποιούν αυτό το όπλο.
Κάτι τέτοιο συμβαίνει και στην Αρμενία, όπου ο Νικόλ Πασινιάν πολέμησε με το σύστημα διαφθοράς; Πώς βλέπετε τις εξελίξεις εκεί;
Ο Πασινιάν έβαζε στη φυλακή ανθρώπους τους οποίους ο Πούτιν ξεκάθαρα του είπε να μην πειράξει. Πρόκειται για τους παλιούς διεφθαρμένους αξιωματούχους που εργάζονται για τα συμφέροντα της Ρωσίας. Φυσικά (ο Πασινιάν) τιμωρήθηκε. Και θεωρώ ότι αυτό ήταν ξεκάθαρα απάντηση του Πούτιν στην ανυπακοή και ένα «μάθημα» για το μέλλον. Τώρα, όπως καταλαβαίνω, στην Αρμενία ο κόσμος δεν θέλει την επιστροφή της παλιάς πολιτικής ελίτ, ωστόσο οι θέσεις του Πασινιάν έχουν υποστεί σημαντική φθορά. Εάν η Ρωσία δεν καταφέρει τώρα να ξεφορτωθεί τον Πασινιάν, θα τον αφήσει να υπάρχει μέσα σε τέτοιες συνθήκες, οι οποίες θα είναι κατά το μέγιστο αποδεκτές για την ίδια. Και τα πρόσωπα που προωθούν τα ρωσικά συμφέροντα είναι συχνά διεφθαρμένα, όπως ο Κοτσαριάν (σ.σ.: Ρομπέρτ Κοτσαριάν) στην Αρμενία. Αντίστοιχα, και στη Γεωργία ο Ιβανισβίλι (Μπιτζίνα Ιβανισβίλι), ολιγάρχης και το άτομο που ουσιαστικά κινεί τα ηνία στη χώρα, ήταν σημαντικός επενδυτής της Γκαζπρόμ. Ολα αυτά είναι πλοκάμια της ίδιας μηχανής.
Και στη Γεωργία η κατάσταση σήμερα είναι δύσκολη. Ποιες είναι οι προοπτικές;
Υπάρχει διαρκής κρίση στη Γεωργία που οφείλεται στο γεγονός ότι έγινε νοθεία στις εκλογές. Δυστυχώς, με την ανοχή του Τραμπ και του Πομπέο. Αλλά ο λαός ξέρει τι έχει συμβεί και δεν είναι έτοιμος να μετατραπεί σε μπανανία. Οι Γεωργιανοί έχουν πείρα ειρηνικής εναλλαγής εξουσίας και επιτυχημένης, μη διεφθαρμένης εξουσίας. Είναι κάτι που δεν μπορεί η ρωσική προπαγάνδα να σβήσει, παρά το γεγονός ότι η παρουσία της στη Γεωργία είναι πολύ ισχυρή. Ευτυχώς, υπήρξε αντίδραση της Ευρώπης, «κουτσή» βέβαια αλλά στη σωστή κατεύθυνση. Σήμερα υπάρχουν δύο λύσεις: το πέρασμα στις ελεύθερες εκλογές μέσα από χαοτικές διαδικασίες ή μέσω κάποιας ευρωπαϊκής διαμεσολάβησης.
Εκτός από τη διαφθορά, βλέπουμε και τη χρήση μυστικών υπηρεσιών σε ξένο έδαφος, όπως στο πρόσφατο παράδειγμα της Λευκορωσίας. Τι θα γίνει εκεί;
Αφενός θεωρούν ότι τα λεφτά μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους παντού, και στην ΕΕ και στις ΗΠΑ, και αφετέρου η Λευκορωσία παραδειγματίζεται από τη σύμμαχό της Ρωσία. Θεωρεί ότι εάν η Ρωσία μπορεί να δολοφονεί τους αντιπάλους της σε ξένο έδαφος, γιατί και η ίδια να μην το κάνει. Οπως ήρθαν σήμερα τα πράγματα, ο Λουκασένκο έχει δύο επιλογές: είτε η χώρα του να ενωθεί τελείως με τη Ρωσία είτε ο ίδιος να χάσει την εξουσία. Τρίτη επιλογή δεν βλέπω. Αυτό που έγινε είναι η τελευταία κόκκινη γραμμή που πέρασε.
Ερχεστε τακτικά στην Ελλάδα, βλέπετε να υπάρχει διείσδυση του Κρεμλίνου εδώ και ποια είναι γενικά η άποψη που έχετε για τη χώρα μας;
Το ότι το Κρεμλίνο εξετάζει την Ελλάδα ως το αδύνατο σημείο της Ευρώπης για να προωθήσει τα σχέδιά του - λαμβάνοντας υπόψη τα ιστορικά συναισθήματα και την παραδοσιακή διαφθορά μερίδας αξιωματούχων - δεν αποτελεί μυστικό. Γι' αυτό χρησιμοποιείται και η Ορθοδοξία, που πάντα θεωρούνταν από τη Μόσχα ως εργαλείο που μπορούσε να χρησιμοποιήσει όχι μόνο σε σχέση με την Ελλάδα αλλά και με όλες τις ορθόδοξες χώρες. Στη χώρα σας ζουν περισσότερα από 200.000 άτομα που κατάγονται από τη Γεωργία, γι' αυτό έρχομαι συχνά. Θεωρώ ότι σήμερα η Ελλάδα βγαίνει από την πολύ δύσκολη οικονομική κρίση των περασμένων ετών. Και η δημοκρατία της Ελλάδας δεν μπορεί παρά να εμπνέει σεβασμό γιατί παρά το χάος που πέρασε η χώρα διατήρησε δημοκρατικό σύστημα και την ομαλή εναλλαγή της εξουσίας. Ολα αυτά τα πράγματα που εμείς, στη δική μας γωνιά του πλανήτη, δεν τα θεωρούμε δεδομένα. Η Ελλάδα παραμένει πατρίδα της δημοκρατίας. Και ένα «μπράβο» στους Ελληνες για αυτό.