Ψυχρολουσία προκαλεί η διαδικασία εμβολιασμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση – Σενάρια για επίτευξη ανοσίας το… 2024

Τα στοιχεία για τη συνέχεια των προγραμμάτων εμβολιασμού μόνο αισιόδοξα δεν μπορούν να είναι και ο στόχος που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση μοιάζει με… όνειρο θερινής νυκτός, εφόσον δεν αλλάξουν τα δεδομένα

Με τις παραλλαγές του νέου κοροναϊού να προκαλούν ευρεία ανησυχία -ειδικά η βρετανική που ίσως είναι πιο θανατηφόρα- έρχονται και οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις εμβολίων να εντείνουν το κλίμα αυτό, αφού καθίσταται ακόμα πιο μακρινή προοπτική η ανοσοποίηση των Ευρωπαίων.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως στόχο να εμβολιάσει το 70% του πληθυσμού μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, μια πρόβλεψη βέβαια που η ασφάλειά της εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων η παράδοση και επάρκεια διαθέσιμων εμβολίων. Δύο πτυχές που πάντως, μέχρι στιγμής, προκαλούν μεγάλη αναστάτωση στα κράτη – μέλη.

Κι αυτό γιατί, μετά τις Pfizer/ΒioNTech που ανακοίνωσαν ότι μειώνουν προσωρινά ταχύτητα στις παραδόσεις, την Παρασκευή ήρθε η AstraZeneca να ανακοινώσει με τη σειρά της καθυστερήσεις, οι οποίες μάλιστα μπορεί να αγγίξουν μέχρι και το 60% των δόσεων που είχαν αρχικώς συμφωνηθεί.

Απογοητευτικές εκτιμήσεις

Τα στοιχεία, επομένως, για τη συνέχεια των προγραμμάτων εμβολιασμού μόνο αισιόδοξα δεν μπορούν να είναι και ο στόχος που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση μοιάζει με… όνειρο θερινής νυκτός.

Στο σημείο αυτό, δημοσίευμα του Politico επισημαίνει πως αν ο τρέχων ρυθμός εμβολιασμού παραμείνει ως έχει, η ΕΕ θα έχει εμβολιάσει το 15% του πληθυσμού της μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου(!).  Βάσει του μέσου όρου της προηγούμενης εβδομάδας, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος εμβολιασμού του 70% μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, θα πρέπει να αυξηθεί ο ρυθμός που τρέχουν τα προγράμματα κατά πέντε φορές.

Όπως επισημαίνεται, με τα σημερινά δεδομένα η ΕΕ στο σύνολό της δεν θα πετύχαινε αυτό το στόχο νωρίτερα από τον Μάρτιο του 2024.

Τελευταία και «καταϊδρωμένη» από τις «27» της ΕΕ είναι η Βουλγαρία, η οποία θα χρειαστεί να περιμένει μέχρι το…2040 προκειμένου να φτάσει στην πολυπόθητη ανοσία της αγέλης.

Μέχρι στιγμής, η Μάλτα αναδεικνύεται «πρωταθλήτρια» σε ό,τι αφορά στην ταχύτητα με την οποία εμβολιάζει τους πολίτες της, η οποία θα μπορούσε να επιτύχει τον στόχο της Επιτροπής εγκαίρως εάν διπλασίαζε τον αριθμό των ημερήσιων δόσεων.

Το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο δεν είναι πλέον μέλος του μπλοκ και άρχισε να εμβολιάζει μερικές εβδομάδες νωρίτερα από την ΕΕ, θα έχει εμβολιάσει το 83% των ενηλίκων μέχρι το τέλος του καλοκαιριού εάν διατηρήσει τον τρέχοντα ρυθμό του.

Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται το ποσοστό ενηλίκων που θα έχει εμβολιαστεί σε κάθε χώρα ως το τέλος του καλοκαιριού, σε περίπτωση όμως που ο ρυθμός χορήγησης δόσεων παραμείνει αμετάβλητος. Ένα σενάριο πάντως που φαντάζει ακραίο καθώς, παρά τις καθυστερήσεις, το επόμενο διάστημα αναμένεται η έγκριση κι άλλων εμβολίων.

Σε μια τέτοια περίπτωση ωστόσο, η Ελλάδα αναμένεται να έχει εμβολιάσει μόλις το 16% του πληθυσμού της.

Στη συνέχεια, δε, το Politico παραθέτει τον αριθμό ημερήσιων δόσεων που απαιτούνται για τον εμβολιασμό του 70% των ενηλίκων έως τις 22 Σεπτεμβρίου και την ημερομηνία κατά την οποία θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος εάν συνεχιστεί ο τρέχων ρυθμός του εμβολιασμού.

Στην περίπτωση αυτή, σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα, οι σημερινές δόσεις που χορηγούνται ξεπερνούν τις 11.000, ενώ απαιτείται ουσιαστικά πενταπλασιασμός τους ούτως ώστε να έχει εμβολιαστεί το 70% μέχρι τον Σεπτέμβρη. Διαφορετικά, με τα σημερινά δεδομένα, αυτό θα επιτευχθεί… τον Φεβρουάριο του 2024(!).

Οι παράγοντες που καθορίζουν τον ρυθμό εμβολιασμού

Οι παράγοντες που επηρεάζουν τον ρυθμό των εμβολιαστικών προγραμμάτων είναι αρκετοί, ξεκινώντας με τον αριθμό των δόσεων που χορηγούνται. Προς το παρόν, όλα τα διαθέσιμα εμβόλια απαιτούν δύο δόσεις.

Υπάρχουν, επίσης, υλικοτεχνικές προκλήσεις που σχετίζονται με την προμήθεια, τη μεταφορά και την αποθήκευση των εμβολίων. Δυσκολίες, πάντως, που θα μπορούσαν να ξεπεραστούν ή να… χαλαρώσουν τους επόμενους μήνες, όταν και θα έχουν εγκριθεί περισσότερα εμβόλια. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων αναμένεται να δώσει το πράσινο φως για την έγκριση του εμβολίου της AstraZeneca σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στα τέλη Ιανουαρίου.

Ένας ακόμη παράγοντας που θα μπορούσε να επιταχύνει τους εμβολιασμούς είναι η μαζικότητα με την οποία αυτοί γίνονται. Το πρώτο διάστημα, οι υγειονομικές Αρχές επικεντρώνονται στους ηλικιωμένους που βρίσκονται σε οίκους φροντίδας, κάτι που απαιτεί πολύ περισσότερο χρόνο και προσπάθεια από τη δημιουργία κέντρων μαζικού εμβολιασμού.

Στη συνέχεια, δε -όπως επισημαίνει το Politico- υπάρχει το ερώτημα εάν ορισμένες χώρες θα ακολουθήσουν την αμφιλεγόμενη τακτική του Ηνωμένου Βασιλείου και της Δανίας, οι οποίες καθυστερούν τη χορήγηση δεύτερης δόσης, ώστε να μπορούν να εμβολιάσουν περισσότερα άτομα πιο άμεσα.

Εν ολίγοις, ο προγραμματισμός θα μπορούσε να αλλάξει τους επόμενους μήνες, ανάλογα με τις εξελίξεις στην παραγωγή και έγκριση εμβολίων, καθώς και τον καλύτερο συντονισμό.

Αντιδράσεις από την ΕΕ

Σε κάθε περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο μετά τις καθυστερήσεις που ανακοινώθηκαν από τις Pfizer και AstraZeneca, με την Ευρωπαία επίτροπο Υγείας, Στέλλα Κυριακίδου, να εκφράζει τη δυσαρέσκεια και να ζητά τήρηση του συμφωνηθέντος χρονοδιαγράμματος.

«Κατά τη διάρκεια της συντονιστικής επιτροπής με τα κράτη – μέλη σχετικά με την στρατηγική εμβολιασμού, εκπρόσωποι της AstraZeneca ανακοίνωσαν καθυστερήσεις στην παράδοση εμβολίων σε σύγκριση με την πρόβλεψη για το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους» ανέφερε σε ανάρτησή της στο Twitter.

Η επίτροπος Υγείας σημείωσε ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη – μέλη εξέφρασαν βαθιά δυσαρέσκεια γι’ αυτό. Επιμείναμε σε ένα ακριβές χρονοδιάγραμμα παράδοσης βάσει του οποίου τα κράτη – μέλη θα πρέπει να σχεδιάζουν τα προγράμματα εμβολιασμού τους, με την επιφύλαξη της χορήγησης μιας άδειας κυκλοφορίας».

During today’s Steering Committee with Member States on the #EUVaccinesStrategy, @AstraZeneca representatives announced delays in the delivery of vaccines compared to the forecast for the first quarter of this year. /1

— Stella Kyriakides (@SKyriakidesEU) January 22, 2021