Η ώρα των μεταρρυθμίσεων, επιτέλους!
Το νομοσχέδιο όμως της υπουργού Παιδείας, Νίκης Κεραμέως, για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, με τις καινοτομίες που εισάγει ως προς την εισαγωγή των φοιτητών, την προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας και του ακαδημαϊκού χώρου, επαναφέρει τις μεταρρυθμίσεις στο προσκήνιο της πολιτικής.
Να σας θυμίσω - λάθος. Να μας θυμίσω, διότι ως και εγώ τείνω να το ξεχνώ, ότι αυτή η κυβέρνηση εξελέγη για να εισαγάγει και να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα εκσυγχρονίσουν το κράτος και την οικονομία και θα φέρουν τη χώρα πλησιέστερα στα ευρωπαϊκά δεδομένα. Η ανάγκη των μεταρρυθμίσεων ήταν το πραγματικό μάθημα της χρεωκοπίας του 2011. Στις εκλογές του 2019, αναμετρήθηκαν η αναπαλαίωση του κρατικοδίαιτου συστήματος με τον φιλελεύθερο εκσυγχρονισμό και η αναπαλαίωση έχασε. Η εκλογή της κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν η απόδειξη ότι το μάθημα, όσο πικρό και αν ήταν, είχε γίνει κατανοητό από την πλειονότητα.
Βέβαια, στην πολιτική το σημαντικότερο είναι «τα γεγονότα, αγαπητό μου παιδί, τα γεγονότα», όπως είπε ο Χάρολντ Μακμίλαν, δηλαδή όλα εκείνα που συμβαίνουν και τα οποία καμία ανθρώπινη δύναμη δεν μπορεί να προβλέψει και να ελέγξει. Στη δική μας περίπτωση, ο κορωνοϊός. Αφότου ενέσκηψε αυτός ο άθλιος, η καταπολέμηση της πανδημίας πήρε την προτεραιότητα και, έκτοτε, απορροφά σχεδόν αποκλειστικά την ικμάδα της κυβέρνησης, με τις μεταρρυθμίσεις να έχουν περάσει αναγκαστικά σε δεύτερη μοίρα.
Το νομοσχέδιο όμως της υπουργού Παιδείας, Νίκης Κεραμέως, για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, με τις καινοτομίες που εισάγει ως προς την εισαγωγή των φοιτητών, την προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας και του ακαδημαϊκού χώρου, επαναφέρει τις μεταρρυθμίσεις στο προσκήνιο της πολιτικής.
Είναι καλό το συγκεκριμένο νομοσχέδιο; Εξαρτάται από το πώς αξιολογεί ο καθένας τις καινοτομίες που εισάγει. Σε γενικές γραμμές, το νομοσχέδιο αντιμετωπίζει, κατ' αρχάς, το ζήτημα ασφαλείας των πανεπιστημιακών χώρων, με την ελεγχόμενη πρόσβαση (περίμετρος, κάμερες, security), την εισαγωγή πειθαρχικού δικαίου για τους φοιτητές και τη δημιουργία ειδικού αστυνομικού σώματος για την καταπολέμηση της βίας. Δεύτερον, αποκεντρώνει τη λειτουργία του συστήματος, καθώς δίνει λόγο στα ίδια τα πανεπιστημιακά Τμήματα για τη βάση εισαγωγής. Με απλά λόγια, το υπουργείο - πρωτοφανώς - εκχωρεί εξουσίες στα ίδια τα πανεπιστήμια. Τρίτον, συνδέει τις εισαγωγικές με την επαγγελματική εκπαίδευση, την οποία ουσιαστικά ενισχύει.
Κατά συνέπεια, για όποιον θέλει τα ελληνικά πανεπιστήμια να πλησιάσουν τα ευρωπαϊκά στη λειτουργία τους, το νομοσχέδιο είναι στη σωστή κατεύθυνση. Για όποιον βολεύεται με τη σημερινή εξαθλίωση και επιδιώκει τη διαιώνισή της, το νομοσχέδιο της Κεραμέως είναι ανάθεμα. Να το πω μεταφορικά, το νομοσχέδιο αναστατώνει όσους δεν ενοχλούνται με την εικόνα του γραφείου του αλησμόνητου Κ. Γαβρόγλου, εικόνα που αποτυπώνει πλήρως το χάος και την αταξία της πανεπιστημιακής πραγματικότητας. Οσοι βρίσκουν «αισθητικά απαράδεκτη» (διατύπωση της εισηγήτριας του ΠΑΣΟΚΙΝΑΛ) τη σύσταση ειδικού αστυνομικού σώματος για τα πανεπιστήμια, προφανώς δεν ενοχλούνται αισθητικά από το θέαμα του πρύτανη με την κρεμασμένη ταμπέλα.
Μπορεί το νομοσχέδιο να πετύχει τους στόχους του; Οι αντιδράσεις είναι μεγάλες και η ανεύθυνη στάση της αντιπολίτευσης υπόσχεται ότι θα γίνουν μεγαλύτερες. Ο Ν. Φίλης, λ.χ., (ο οποίος έγινε υπουργός ως τελειόφοιτος, δηλαδή φοιτητής...) μας βεβαιώνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα κάνει ό,τι μπορεί ώστε να μην εφαρμοσθεί στην πράξη. Κάποτε χρησιμοποιούσαμε το σχήμα λόγου «θα γίνει της Κορέας». Αν θέλουμε να είμαστε πιο κοντά στη σύγχρονη πραγματικότητα, πρέπει να πούμε ότι «θα γίνει του Καπιτωλίου».
Χρειάζεται, επομένως, πολιτική βούληση, που συνεπάγεται συγκρούσεις. Επίσης όμως χρειάζεται χρόνος και συνέχεια. Το ζήτημα των αιώνιων φοιτητών, π.χ., δεν πρόκειται να λυθεί δια μιας. Η άμεση διαγραφή τους είναι αδύνατη, διότι υπάρχει και κάτι που λέγεται «εύλογη εμπιστοσύνη στη διοίκηση», που αν δεν ληφθεί υπόψη από τον νομοθέτη υπάρχει ο κίνδυνος οι διατάξεις του νομοσχεδίου να κριθούν αντισυνταγματικές. Σημαντικότερη προϋπόθεση για την επιτυχία του νομοσχεδίου, όμως, είναι η υποστήριξή του από την κοινωνία. Στο κάτω κάτω, αυτήν αφορά: τους χιλιάδες φοιτητές και τις οικογένειές τους, όλους αυτούς τους ανθρώπους που με την προσωπική τους προσπάθεια επιδιώκουν ο καθένας τους αξιοκρατικά την ατομική του πρόοδο. Η στήριξή τους είναι το κλειδί της επιτυχίας.