«Γιατί δεν λες μια καλησπέρα;»
«Πέτυχα γιατί μεγάλωσα με αγάπη. Οι γονείς μου μού έλεγαν ότι μπορώ να κάνω τα πάντα». Πόσες και πόσες λαμπρές προσωπικές ιστορίες ξεκινούν με αυτή τη φράση. Η ιστορία της Σινέντ Μπουρκ άρχισε να γράφεται στο Δουβλίνο στις 15 Αυγούστου του 1990, τη χρονιά που εξελέγη πρόεδρος της Ιρλανδίας η Μέρι Ρόμπινσον, δηλώνοντας: «Με εξέλεξαν οι γυναίκες της Ιρλανδίας που αντί να κουνούν πέρα δώθε την κούνια ταρακούνησαν το σύστημα». Αυτό κάνει και η Σινέντ, από μικρή, ταρακουνάει το σύστημα. Eνας άθλος, αν σκεφτεί κανείς πως έχει ύψος μόλις 1,04 μέτρο.
Η Σινέντ Μπουρκ πάσχει από αχονδροπλασία, μια γενετική διαταραχή που κληρονόμησε από τον πατέρα της, τον Κρις - τόσο η μητέρα της όσο και τα τέσσερα αδέλφια της, έχουν κανονικό ύψος. Συνειδητοποίησε πως η αναπηρία της είναι η ταυτότητά της πριν καν πάει σχολείο. Hξερε πως ήθελε να γίνει δασκάλα από την πρώτη της μέρα στο σχολείο, τότε που στάθηκε μπροστά στους συμμαθητές της, τους εξήγησε τι είναι η αχονδροπλασία και τους συλλάβισε τη λέξη.
Oταν ήταν 11 χρόνων, οι γονείς της την άφησαν ελεύθερη να αποφασίσει αν θα υποβαλλόταν σε μία επέμβαση που θα την έκανε ψηλότερη. Στο βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα η Σινέντ απευθυνόμενη σε όλα τα διαφορετικά παιδιά του κόσμου, με τίτλο «Σπάζοντας το Καλούπι», εξηγεί πώς ακριβώς κινήθηκε. Eφτιαξε μία λίστα με όλα τα συν της επέμβασης - «όχι άλλα πειράγματα στο προαύλιο», «θα μπορώ να φτάνω τους διακόπτες για τα φώτα»... - και μία αντίπαλη λίστα, με μόνο ένα, αλλά πανίσχυρο στοιχείο: «Θα είμαι εγώ».
Αυτή η αυτοπεποίθηση ήταν που βοήθησε τη Σινέντ όχι απλά να προσπεράσει όλες τις αδιάκριτες ματιές, ακόμα και τα γέλια και τα υψωμένα δάχτυλα, ή τα βίντεο και τις φωτογραφίες που την έχουν τραβήξει χωρίς τη συγκατάθεσή της, μόνο και μόνο λόγω της αναπηρίας της, αλλά να φτάσει να προσκληθεί στον Λευκό Οίκο του Μπαράκ και της Μισέλ Ομπάμα (το 2016)· να απευθύνει μία ομιλία TED με τίτλο «Γιατί το ντιζάιν πρέπει να περιλαμβάνει τους πάντες» που έχει πλέον μαζέψει 1,5 εκατομμύρια views (το 2017)· να διοριστεί από τον πρόεδρο της Ιρλανδίας Μάικλ Χίγκινς μέλος του συμβουλευτικού Συμβουλίου του Κράτους (τον Απρίλιο του 2019)· να γίνει ο πρώτος «μικρόσωμος άνθρωπος» (little person, έτσι προτιμά να αυτοπροσδιορίζεται) που συμμετέχει στο Met Gala, και μάλιστα με μία εντυπωσιακή δημιουργία της Gucci (τον Μάιο του 2019)· να γίνει εξώφυλλο στη βρετανική Vogue, μαζί με πολλές ακόμα ακτιβίστριες (τον Σεπτέμβριο του 2019)· να προσκληθεί από την Ολομέλεια της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ) για μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με αφορμή τη χθεσινή, Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία.
Συγγραφέας, εκπαιδευτικός, υποψήφια διδάκτωρ, fashion blogger, influencer, ακτιβίστρια, podcaster, οι ιδιότητες της Σινέντ Μπουρκ είναι πολλές και η ζεστασιά που μεταδίδει ακόμα και μέσω βιντεοσύνδεσης ακόμα μεγαλύτερη. Eχει έναν μοναδικό τρόπο να περιγράφει πώς αντιπαρήλθε όσους της έλεγαν πως δεν μπορούσε να γίνει δασκάλα, γιατί πώς θα κατάφερνε να ελέγξει τα παιδιά με τέτοιο ύψος: η εμπιστοσύνη της στην ευφυΐα και την ενσυναίσθηση των παιδιών, η πεποίθησή της πως δεν πρέπει να προσπαθούμε να αλλάξουμε τους ανθρώπους ώστε να ταιριάξουν, αλλά να αλλάξουμε τον κόσμο ώστε να μπορούν όλοι να γίνονται μέσα σε αυτόν ο καλύτερος εαυτός τους, δεν μπορεί παρά να σε παρασύρει. Της αρέσει να περιγράφει κάτι που της συμβαίνει συχνά, στο σουπερμάρκετ, κάθε φορά που κάποιο παιδάκι ανεβασμένο στο καρότσι τη βλέπει και φωνάζει στη μαμά ή τον μπαμπά του: «Κοίτα, μία μικροσκοπική κυρία!». Κατά κανόνα, οι γονείς ντρέπονται, προσπαθούν να αποσπάσουν την προσοχή του παιδιού, ή απομακρύνονται άρον άρον - έτσι όμως του μαθαίνουν άθελά τους πως είναι κάποια που δεν πρέπει να κοιτάζει, κάποια στην οποία δεν πρέπει να μιλάει, κάποια που δεν πρέπει να αναγνωρίζει.
Οφείλουμε να αγκαλιάσουμε τις συζητήσεις και τις καταστάσεις που μας φέρνουν σε δύσκολη θέση, λέει η Σινέντ. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τη διαφορετικότητα και να βρούμε λύσεις στα συστήματα, τις τάξεις και τα σουπερμάρκετ που σχεδιάστηκαν για έναν και μοναδικό τύπο ανθρώπου. Μπορούμε να ξεκινήσουμε λέγοντας στο παιδί: «Ναι, είναι ένας μικρόσωμος άνθρωπος. Γιατί δεν λες μία καλησπέρα;»
ΥΓ: Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, η ολομέλεια της ΕΟΚΕ υιοθέτησε ψήφισμα με το οποίο αξιώνει την κατεπείγουσα τροποποίηση της εκλογικής νομοθεσίας της ΕΕ, στηλιτεύοντας ως «απαράδεκτο και αντίθετο προς τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ» το γεγονός ότι λόγω των νομικών και τεχνικών εμποδίων που συνεχίζουν να υπάρχουν σε ολόκληρη την Ευρώπη, εκατομμύρια πολίτες με αναπηρία στερήθηκαν τα δικαιώματα ψήφου τους στις περυσινές ευρωεκλογές. Η πανδημία επιδείνωσε όλα τα συστημικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι συμπολίτες μας με αναπηρία - τον αποκλεισμό, τη φτώχεια, τις διακρίσεις, τις ανισότητες. Και δεν έχουν όλη την τύχη ή το χάρισμα της Σινέντ Μπουρκ. Είναι καιρός να τους δούμε, να τους μιλήσουμε, να τους αναγνωρίσουμε.