Πασκάλ ο Γεφυροποιός: Η νίκη των μικρών στο Eurogroup
Τον αποκαλούν γεφυροποιό και - πλέον - ως νέο Τζόνι Λόγκαν της Ιρλανδίας, παραπέμποντας στον τραγουδιστή και συνθέτη που κέρδισε δύο φορές τον διαγωνισμό της Eurovision για τη χώρα το 1980 και το 1987. Τώρα ο υπουργός Οικονομικών Πασκάλ Ντόνοχιου είναι το νέο αγαπημένο παιδί της Ιρλανδίας αφού σε μια κίνηση - έκπληξη κατάφερε αργά την Πέμπτη το βράδυ και ύστερα από δύο ψηφοφορίες να κερδίσει αυτός το χρίσμα του προέδρου του Eurogroup αντί για το φαβορί, τη Νάντια Καλβίνιο, από την Ισπανία.
Το πιο σημαντικό που προκύπτει άμεσα από την εξέλιξη είναι ότι αυτή τη φορά ένας συνασπισμός μικρότερων κρατών κατάφερε να νικήσει τα μεγαθήρια της ευρωζώνης, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, ακόμη και την Πορτογαλία, οι οποίες επισήμως τουλάχιστον υποστήριζαν την Καλβίνιο.
Η κίνηση αυτή όμως δεν είναι τυχαία, ούτε αποτελεί απλή αντίδραση και δεν συνιστά μια απλή νίκη για τις χώρες που ψήφισαν τον Ντόνοχιου. Το ποιος υπουργός ψήφισε τι στο Eurogroup, άλλωστε, δεν ανακοινώνεται επίσημα.
Το πιο σημαντικό είναι ότι η εκλογή αυτή έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή όπου οι χώρες θα κληθούν να προσπαθήσουν να ξεπεράσουν τις διαφορές τους για τη δημιουργία κοινού Ευρωταμείου βοήθειας κατά της πανδημίας. Η εκλογή επίσης δείχνει ότι στους κόλπους του Eurogroup υπήρξε ισχυρή και πολυπληθής συμμαχία με επικεφαλής την Ολλανδία και με τη συμμετοχή πολλών σκανδιναβικών χωρών οι οποίες έχουν αντιταχθεί στην παροχή επιχορηγήσεων από το Ταμείο αυτό, επιμένοντας ότι τα ποσά που θα διατεθούν πρέπει να έχουν τη μορφή δανείων. Οι Ολλανδοί έχουν κρατήσει σκληρή στάση δηλώνοντας απερίφραστα ότι δεν δέχονται τη χορήγηση «δώρων», όπως τα έχουν χαρακτηρίσει, για την πανδημία με αποδέκτες τις νότιες χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Με την Ολλανδία έχουν ταχθεί οι Αυστριακοί, οι Δανοί και οι Σουηδοί, αν και οι τελευταίοι δεν ανήκουν στην ευρωζώνη.
Για να βγει κανείς πρόεδρος του Eurogroup θα πρέπει να λάβει τουλάχιστον 10 ψήφους από τους 19 συναδέλφους του στην Ευρωομάδα. Πλέον το αποτέλεσμα της εκλογής δείχνει ότι θα υπάρξει σκληρή κόντρα και διχασμός ενόψει της επόμενης συνάντησης των ευρωπαίων ηγετών για το θέμα που ξαναπέφτει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων σε μία εβδομάδα από σήμερα. «Στήριξε την υποψηφιότητά μου ευρεία ομάδα χωρών από όλες τις πολιτικές οικογένειες», ήταν τα λόγια του 45χρονου κεντροδεξιού Ντόνοχιου μετά τη νίκη του. Συμπλήρωσε δε, με διπλωματικό πάντα τρόπο, ότι πρώτη του προτεραιότητα είναι να βρεθεί συμβιβασμός για το Ευρωταμείο των 750 δισ. ευρώ.
ΟΥΔΕΤΕΡΗ ΣΤΑΣΗ. Η Ιρλανδία σε όλο αυτό το παζάρι έχει τηρήσει ουδέτερη στάση. Εχει ταχθεί υπέρ της ομάδας των μικρότερων και πιο αυστηρών δημοσιονομικά χωρών που είναι γνωστές ως Χανσεατική Ενωση, από το όνομα της συνομοσπονδίας εμπορικών συντεχνιών και πόλεων - αγορών της Βορειοδυτικής και Κεντρικής Ευρώπης στα τέλη του 12ου αιώνα. Εχει όμως στηρίξει και το σχέδιο της Κομισιόν για στήριξη χωρών με πολλά δισ. ευρώ λόγω της πανδημίας.
Ο Ντόνοχιου κέρδισε και επειδή η Καλβίνιο και οι υποστηρικτές της έκαναν λάθη, μερικά από τα οποία απαριθμεί το περιοδικό «Politico». Πρώτον, οι μικρές χώρες βρήκαν την ευκαιρία να δείξουν τη δύναμή τους. Λίγες μόνο ώρες πριν από την ψηφοφορία, ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπρουνό Λε Μερ στήριξε δημοσίως την Καλβίνιο, όπως είχαν κάνει Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία. Ετσι το βασικό πλεονέκτημα της Καλβίνιο μετατράπηκε σε μειονέκτημα. Δεύτερον, το 2018 η Καλβίνιο είχε αρνηθεί να απαντήσει σε μελέτη χωρών της Χανσεατικής Ενωσης, χαρακτηρίζοντας τη μελέτη ως έργο «μικρών χωρών με μικρό (ειδικό) βάρος». Αυτό φαίνεται ότι οι χώρες δεν το ξέχασαν. Τρίτον, η κίνηση στον χώρο του Κέντρου και του συμβιβασμού δεν αποτέλεσε ένα από τα δυνατά σημεία της υποψήφιας της Ισπανίας. Κατά τις διαπραγματεύσεις για τη λήψη του πρώτου γύρου των μέτρων της ΕΕ για την πανδημία, η ίδια λειτουργούσε κυρίως ως υπουργός Οικονομίας της Ισπανίας παρά ως υποψήφια για την προεδρία ολόκληρου του Eurogroup. Αντίθετα, ο Ντόνοχιου - που φημίζεται έτσι κι αλλιώς για τις διπλωματικές του ικανότητες και θεωρείται ως άτομο που έχει καλές σχέσεις με όλους τους πολιτικούς - είχε πει από την αρχή ότι θα προσπαθούσε να διασφαλίσει τη νομιμοποίηση όλων των σημαντικών αποφάσεων που λαμβάνονται από την ευρωζώνη για τα οικονομικά μέτρα που αφορούν την αντιμετώπιση της πανδημίας.