Новости за 14.05.2018

ДIахьаькхначу цIенойн метта дирзинчу кIиранах схьайиллинчу "Шали-Cити" куьпахь берашна вилспеташ йийкъира Iедало. Амма совгIаташ, уьш кIезиг хиларна, къийса дехира. Юха а аьшнаш еш гайтира Оьрсийчоьнан прессо Нохчийчоь.

Оьрсийчоьно аннекси йинчу ГIирмехь президентан харжамаш вовшахтохарна бехкехетачу пхеа стагна дуьхьал санкцеш яьхна Евроберто. Европан кхеташонан сайт тIехь билгалъяьхна санкцеш тоьхначийн цIераш. ГIирмера а, Севастополера а харжамийн комиссийн куьйгалхой бахна цу юкъа. Украина пачхьалкхан цхьаала йохорна аьлла, санкцеш тоьхна 155 стагна а, 40 компанийна а. Фейсбукехь Украинан президенто Порошенко Петра билгалдаьккхина, шен Францин президентца а, Германин канцлерца а цхьанакхетар хиллачул тIаьхьа тоьхна дозанаш кхи а тIе шордина хиларх. Читать дальше...

Вевзаш волчу журналисто Шевченко Максима дуьйцу Оьрсийчоьнан Адамийн Бакъонийн Кхеташонах лаьцна Шевченко Максима ша президентан гонерчу Адамийн Бакъонийн Кхеташонера араволу, аьлла, дIахьедина. Кху беттан 5-чохь (Путина президентан дарж караоьцуш) гIалгIазакхаша Москох протестхошна еттийтар, Iедало иза тергамза дитар цатайна шена, боху цо. Шен гIулчах лаьцна Шевченкос дийцира "Кавказ.Реалиига". "Кавказ.Реалии": Стигалкъекъа-беттан 5-чохь хиллачу,  гIалгIазакхашца йоьзначу инцидентаца а дузуш... Читать дальше...

Соьлжа-гIаларчу "Мемориалан" офисан куьйгалхо Титиев Аюб ницкъаллийн структурийн харцонах Iалашвар доьхуш, кехат дахьийтина Оьрсийчоьнан президенте искусствон, Iилман гIуллакхдархоша а, журналисташа а, Iеламчаша а. "Оьрсийчоьнан Конституцин гарант хьо хиларе терра оха доьху хьоьга катоьхна Титиевн гIуллакх листар федералан тIегIане дIакховдадайтар а, иза хьайн тергоне ахь эцар а, "Мемориална" тIаьхьабевлла лелар сацадайтар а", - аьлла бу кехатан чулацам. Кехатна буха куьйгаш яздина бакъонашларъярхочо Алексеева Людмилас а... Читать дальше...

Иерусалимехь Iамеркан Цхьанатоьхначу Штатийн векалт схьаелларна дуьхьалонан акцехь Газан секторан а, Израилан а дозанехь 10 сов палестинхо вийна Израилан эскархоша. 500 гергга стагна чевнаш йина. Reuters агенталло бина и хаам, Палестинан могушаллин министраллан хьосташна тIе а тевжаш. Al Jazeera телеканало дийцарехь, дуьхьалонан акцехь вовшахкхеттера 10 эзар ца кхоччуш палестинхо. Израилан тIемалоша ХАМАС тоба бехкейо зулам тIехьехарна. Де хьалха Израилан тIеман эскаро кехаташ тIехь кхайкхамбинера Газан бахархошка протесташка ма дийлахьара... Читать дальше...

Парижехь урс даьккхина, нахана тIелатар динчу Азимов Хьамзатан гергарнаш а, иза вевзарш а луьттуш бу Нохчийчуьрчу полисхоша. Болчу хаамашца, 14 шо дуьзна Оьрсийчоьнан паспорт оьцучу хенахь а Францин вахархо хилла Азимов, яздо "Интерфаксо". Нахаца уьйраш йоцуш, даим а компьютер тIехь ловзуш хуьлура иза, дийцина иза вевзачара. 2002-чу шарахь АзимовгIеран доьзал Франци дIабаханера. Иштта билгалдаьлла, Хьамзат медицинан колледжехь доьшуш хиллийла а. Маршо Радионо яздира, Нохчийчоьнан куьйгалхочо... Читать дальше...

Кеманна тIе хуучарлахь талламаш бечу хенахь ГIалгIайчуьрчу Магасан аэропртан полицина гучуваьлла федералан лехамашкахь хилла 32 шо долу вахархо. Къилбаседа-Кавказерчу чоьхьарчу гIуллакхийн урхаллан сайтехь бина и хаам. ТIехь ницкъ а беш, ахчанаш дахарна бехкевеш хилла иза. "Бехкзуламан гIуллакхах ведда, лечкъина лела и жимстаг лехамашка велла хилла", - аьлла, билгалдоккху урхалло шен хаамехь.

Къилбаседа-Кавказан тIеман декъан сапераша байначу баттахь дуьйнна буьйлабелла карара бутт юккъебаллалц схьа 430 гектар латтанаш дIацIандина Нохчийчуьрчу лаьмнашкарчу кIошташкахь хаамбо "Это Кавказ" хьостано. Республикан ворхI лаьмнашкарчу кIоштахь бина цара талламаш. Цхьана баттахь а эха баттахь а эзар сов мина яьккхина сапераша лаьтта бухара. Нохчийчуьра а, ГIалгIайчуьра а лаьмнашкара а, хьаннашкара а латтанаш толлуш, дIацIандеш кху шарахь юкъаозийна 400 инженерийн декъара эскархой а, 40 тIеман а, лерина а техника а. Читать дальше...

Нохчийчоьнан муфтийс Межиев Салахьа кхайкхамбина махкахошка марха лоцучу буьйсанах шайг-шайгара хабарш ма даржадахьара, билггал маца лоцу хьалхара марха къаьстар ду шинарин буса аьлла. "Билггал муьлхачу дийнахь лоцур ду марха дIахоуьйтуш, мехкан муфтиятан информацин официалан гIирсаша хааме дуьллур ду" аьлла. Оцу юкъанна Оьрсийчохь бехачу бусулбачийн Кхеташоно хIинцале а билгалдаьккхина Рамадан бутт болало терахь.  "Рузмаца а догIуш, 2018-чу шарахь Рамадан бутт болало 15-чохь малх къайлабаларца. Читать дальше...

Парижехь тIелатар динчо байIат деш видео Iораяьккхина "Исламан пачхьалкх" шех олучу тобано. Церан версица, Нохчийчуьра схьаваьллачу Азимовс шена тIелатар даран бахьана Францино а, цуьнан агIончаша а Шемахь бомбанаш еттар ду аьлла. Маршо Радио ма яздарра, Парижехь уьрсаца динчу тIелатарехь оцу жимчу стага цхьаъ вийна, веанна чевнаш йина. Полисхоша дуьхьал герзаш тоьхна вийнарг Нохчийчуьра орамаш долу Азимов Хьамзат хилла. "Исламан пачхьалкх" шех олучу организацин хаамийн агенталло цо байIат деш видео яьккхина шайн агIон тIехь аьлла... Читать дальше...

Черкес Лариса ГIебарта-Балкхаройчуьрчу итнеллигенцино къаьмнийн меттанаш Iалашбар доьху Iедале Оьрсийчохь къаьмнийн меттанаш Iамор бахархойн лаамехь дуьту низам Пачхьалкхан Думе тIе цачIагIдар деха шайн мехкан Iедал декхаредо ГIебарта-Балкхаройчуьрчу Iилманчаша а, юкъараллахоша а. Жигархойн тобано билгалдоккху къаьмнийн меттанаш кIоргга кризисехь дохкуш хилар. Буьйцурш бу конституцино Iедалан статусехь кхобу чергазийн а (гIебартойн), балкхаройн а меттанаш. Билдаккха догIу, хьалхо ГIезалойчоьнан а... Читать дальше...

Шемара конфликт дIаерзон некъаш лоьхуш иссолгIа дийцарийн раунд схьайиллина Казахстанан коьртачу шахьарахь. Дуьххьара оцу форумехь дакъалоцуш бац Iамеркан делегаташ. Оршотдийнахь Казахстанан арахьарчу гIуллакхийн министран пресс-секретара Жаинаков Ануара журналисташка бинчу хаамца, дийцаршка кхочур ву ООН-ан Шемехула волу лерина векал Де Мистура Стаффан а. Шемарчу оппозицин делегаци а ю дийцаршка йогIуш шинарийдийнахь. Иштта Жаинаковс хаийтина, Iамерка дийцаршка хууш цахиларх а. Стохка Астана шайн... Читать дальше...

Парижан урамашкарчу нахана зуламхочо урсаца тIелатар дарца доьзна Iамеркан Цхьанатоьхначу Штатийн Iедалша Францина муьлхха а гIо латто шаьш кийча ду аьлла. КIирандийнахь КIайчу цIийнан пресс-секретара Сандерс Сарас даржийна цу кепара дIахьедар. "Терроризман ямарт акт" емал а деш: "Тхо францхошца а, пачхьалкхан Iедалца а солидараллехь ду, тхо кийча ду муьлхха а кепара гIо кхачо", - аьлла, билгалдаьккхина Сандерса. "Iамерко урхалла дечу дуьненаюкъарчу коалицин "Исламан пачхьалкх" шех олучу террорхойн... Читать дальше...

Нохчийчуьра схьаваьллачу Азимов Хьасана Парижехь динчу тIелатарх шена хетарг аьлла Кадыров Рамазана. "Шен 14 шо кхаьчначул тIаьхьа Оьрсийчоьнан паспорт  даьккхина хилла цо. Тахана цуьнан карахь долу паспорт лелаш дац, хIунда аьлча, 20 шо дуьзча хийца дезаш и хилла дела. Цундела дIахьеда деза аьлла хета суна,  Азимов Хьасан харцахьачу новкъа валарна жоьпалла Францин Iедалхошна тIехь ду. Дуьненчу валар Нохчийчохь хилар бен, кхиар, дуьнене болу хьежамаш францхойн юкъараллехь нисделла цуьнан", - аьлла, яздина Кадыровс шен телеграм-каналехь. Читать дальше...