У Беларусі масава звальняюць высокакласных спецыялістаў

З сярэдняй школы №3 горада Белаазёрска звольнена настаўніца рускай мовы і літаратуры вышэйшай катэгорыі Таццяна Брыч.

Прычына звальненняў – не падтрыманне дзейнасці лукашэнкаўскага рэжыму. Нядаўна была звольнена настаўніца рускай мовы і літаратуры вышэйшай катэгорыі сярэдняй школы №3 горада Белаазёрска Таццяна Брыч. Настаўніца, якая мае 27 гадоў педагагічнага стажу, 24 з іх прапрацавала ў роднай школе, якую ў свой час скончыла з залатым медалём.

Таццяна Брыч распавяла карэспандэнту Радыё Рацыя пра тое, што ёй прыйшлося перажыць апошнім часам.

РР: Спадарыня Таццяна, што стала нагодай для звальнення вас па такім сумніўным артыкуле, як амаральныя паводзіны. Слова амаральны выклікае неадназначную асацыяцыю: напілася, выказалася матам, у чым калісьці абвінавачваў рэжым сваіх апанентаў, каб пакараць?

Т.Б.: Фармальнай асновай для майго звальнення з’явіўся нібыта мой удзел у несанкцыянаваных масавых мерапрыемствах восенню. А афіцыйнага тлумачэння да гэтага часу няма. Ва ўсякім разе мне яго не паказалі. Калі я прасіла ў дырэктара паказаць афіцыйную паперу, якая з’яўляецца асновай для майго звальнення, мне яе так ніхто і паказаў. Было сказана, што гэта патрабаванне пракуратуры.

РР.: Відаць, не адразу паступіла такая, так скажам, “гуманная” прапанова ад вашага начальства?

Т.Б.: Тыдзень напярэдадні звальнення ў мяне быў вельмі “вясёлы”. Усё пачалося з панядзелка, калі пасля працы мне патэлефанавалі са школы, прадставіліся супрацоўнікамі Бярозаўскага РАУС і сказалі, што прыехалі за мной, каб адвесці на прафілактычную размову да пракурора. Але паколькі ў мяне былі зусім іншыя планы, я адмовілася. Супрацоўнікі прыгразілі прыйсці на наступны дзень і забраць мяне са школы. Я адказала, прыходзьце, забірайце, мне не  ўпершыню. На другі дзень яны сапраўды прыехалі, выклікалі мяне з урокаў у кабінет дырэктара. Але дырэктар не дазволіла супрацоўнікам мяне забіраць, таму што ў мяне былі ўрокі, а замяніць не было каму. Тады міліцыянты сказалі, што прышлюць мне павестку і я паеду сама. Відаць, яны хацелі мяне напужаць. Як я даведалася пазней, яны ўсіх „неблаганадзейных” з горада вазілі ў Бярозу да пракурора на прафілактычныя гутаркі. Гэта былі, напэўна, такія  прэвентыўныя меры перад 25 сакавіка, перад Днём волі. Дырэктар сказала, што сам пракурор прыедзе ў школу на сустрэчу з педагогамі. Што было надзвычайна. Пасля агульнай сустрэчы я пайшла ў кабінет дырэктара на асабістую размову. Яшчэ на сустрэчы з калектывам пракурор агучыў мэсэдж у мой бок, што настаўнікі, нязгодныя з ідэалогіяй дзяржавы, павінны сумленна прызнацца, (праўда, не ведаю, каму патрэбна было сумленна прызнавацца), напісаць заяву па асабістаму жаданню і сысці са школы. Калі такое не адбудзецца, то такіх як я павінны звальняць за амаральныя паводзіны, і звязаў гэта ўсё з Кодэксам аб адукацыі. На асабістай сустрэчы я спытала пракурора, у чым заключаюцца мае амаральныя паводзіны і хто нанёс большую маральную шкоду – я, якая піла гарбату з сябрамі на плошчы ў дзень народзінаў  аднаго з нас, ці міліцыянты, якія мяне брутальна затрымалі і выводзілі на вачах усёй школы як небяспечную злачынцу. Адказу я не атрымала. На другі дзень выклікалі мяне ў наша гарадское аддзяленне міліцыі, каб я забрала паперу, што са мной праведзена прафілактычная гутарка. Як ні ў чым не бывала, я пайшла ў аддзяленне міліцыі, але там мяне чакаў яшчэ адзін сюрпрыз. Акрамя начальніка міліцыі, у яго кабінеце знаходзіліся яшчэ двое ў форме. Яны прадставіліся супрацоўнікамі крымінальнага вышуку Бярозаўскага РАУС. Усе трое яны пачалі мяне запужваць, наводзіць страху. Казалі, што завядуць на мяне адміністрацыйную справу за ўдзел у нейкіх акцыях. Але так як я нідзе не ўдзельнічала, я была спакойнай і не разумела, што ад мяне хочуць. Вось неяк так. Скажу, што тыдзень перад звальненнем быў для мяне іспытам. А праз тыдзень прыляцела вестачка пра маё звальненне.

РР: Ці не шкада кіраўніцтву вашай школы, вашаму раённаму кіраўніцтву пазбаўляцца ад такога высокапрафесійнага спецыяліста?

Т.Б.: Я нічога не магу сказаць пра гэта, ці было шкада, ці не. Справа ў тым, што дырэктар працуе ў нашай школе ўсяго тры месяцы. Але, напэўна, яна ведала, які я работнік і што за доўгія гады працы не мела ніводнага спагнання. З завучамі я не размаўляла, і яны не выказалі жадання са мной паразмаўляць. Не ведаю, гэта шок ці ім сорамна. Тут мне меркаваць цяжка. Але выпадак,  які здарыўся на другі дзень пасля звальнення, мяне не толькі здзівіў, але і непрыемна шакаваў, што можа быць адказам, ці шкадуе адміністрацыя. Справа ў тым, што я была на бальнічным апошні час, дарэчы, мяне і звольнілі, як была на бальнічным. Патлумачылі, што па маёй нагодзе звальняць можна і на бальнічным. Я прыйшла ў школу, каб аддаць бальнічны, а мяне ў школу не пусцілі. Сказалі, каб я, як і любы старонні чалавек, запісала ў журнале час прыходу, куды і да каго іду, а затым адзначыла час свайго сыходу. Канешне, гэта быў удар, таму што адразу на другі дзень я стала для школы абсалютна чужым чалавекам.

РР: Як паставіліся калегі, вучні і бацькі да вашага прымусовага звальнення?

Т.Б.: Калегі мяне вельмі падтрымалі і заўсёды падтрымлівалі. Калі ў снежні мяне затрымалі і змясцілі ў ізалятар часовага ўтрымання Бярозаўскага РАУС і калі я выйшла з ізалятара, і прыступіла да працы, я ведаю, што калегі пісалі хадайніцтва, каб мяне не звальнялі і збіралі подпісы. Пасля таго мне далі яшчэ прапрацаваць чатыры месяцы. І ў гэты раз калегі мяне падтрымалі, вялікая падтрымка ад бацькоў маіх вучняў і з боку маіх вучняў таксама. Усе знаходзяцца ў стане шоку. Усім вельмі складана, а дзеці ў гэтай сітуацыі пацярпелі больш за ўсіх. І зараз я не думаю, буду працаваць ці не, я думаю толькі пра тое, як дзецям у гэтым стане нармальна скончыць навучальны год.

РР: А родныя?

Т.Б.: Канешне, родныя мае мяне падтрымалі. Удар найбольшы прыйшоўся па мужу, які побач. Ён вельмі перажываў і перажывае за мяне. Але гэта сапраўды моцнае мужчынскае плячо, якое побач са мной ва ўсіх бедах, непрыемнасцях і радасцях. Вельмі моцна мяне падтрымлівае мая адзіная дарослая дачка, яна працуе. Яна мая галоўная памочніца. Больш усяго я баялася за сваіх старых бацькоў: маме – 71, а тату – 78. Але, на дзіва, яны паставіліся з разуменнем, заспакойвалі мяне і казалі, перажывем, дачушка, як-небудзь, прарвёмся. Я не думала, што яны так стойка перанясуць удары лёсу, якія зваліліся на іх дачку.

РР: Няма шкадавання за вашу грамадзянскую пазіцыю, якой вы не здрадзілі, хаця страцілі работу. У маленькім гарадку цяжка знайсці працу, у той час як вашы калегі жывуць і працуюць спакойна.

Т.Б.: Шкадавання аб прынятым рашэнні ў мяне няма, хаця далося яно мне вельмі цяжка. Канешне, сысці са школы з запісам у працоўнай кніжцы пра тое, што цябе звольнілі за амаральныя паводзіны, дастаткова складана, але перажыць гэта можна.

РР: Вашы планы на будучыню?

Т.Б.: Я не хацела звальняцца па асабістаму жаданню, па згодзе бакоў. Таму што я не хацела, каб мае вучні і іх бацькі думалі, што я сама прыняла рашэнне пакінуць іх за два месяцы да канца навучальнага года. Я вельмі добра памятаю, як чыноўнікі розных рангаў на сходах, калі мы задавалі пытанні, чаму звольнілі чатырох дырэктароў і ў тым ліку дырэктара нашай школы, нам адказвалі з усмешкай, а іх ніхто не звальняў, яны звольніліся самі. І вось гэтая нахабнае і цынічнае крывадушша мяне моцна абурала. І я не хачу, каб так гаварылі пра мяне. Так, безумоўна, я не ўладкуюся ў адукацыйную дзяржаўную ўстанову – гэта зразумела. Але я вырашыла для сябе, калі я не патрэбна сённяшняй адукацыі, то такая адукацыя не патрэбна і мне.  Пра планы на будучыню я яшчэ не думала. Мне проста не было калі. Зараз мне патрэбна адпачыць ад усяго гэтага, адысці, пераварыць. Я думаю, што жыццё маё кардынальна памяняецца. Я не ведаю, у якой сферы і чым я буду займацца. Магчыма, гэта будзе зусім новы занятак. Але адно ведаю, што вопыт працы і мае веды ў мяне ніхто не можа забраць. Дастойны занятак я заўсёды сабе знайду. Я падумаю пра гэта заўтра, як гаварыла Скарлетт  Ахара.

Беларускае Радыё Рацыя