Կան ուժեր, որոնք իշխանության վերահսկողությունից դուրս են և անակնկալներ 2017թ-ին կարող են լինել. Հայկակ Արշամյան
Երևանի մամուլի ակումբի ծրագրերի համակարգող, պատմակական գիտությունների թեկնածու Հայկակ Արշամյանը Tert.am-ի հետ զրույցում անդրադառնով Հայաստանի ներքաղաքական զարգացումներին՝ տեսակետ հայտնեց, որ իշխանությունները փորձում են ամեն կերպ ամայացնել քաղաքական դաշտը, և այնպես անել, որ ՀՀԿ-ն երկար ժամանակ շարունակի մնալ իշխանությունում:
Մինչդեռ ըստ նրա՝ կան ուժեր, որոնք կարող են իշխանության վերահսկողությունից դուրս լինել և ուղղակի իշխանությունների խաղի կանոնները չընդունել: Արդյունքում, ըստ նրա, 2017թ-ի խորհրդարանական ընտրություններին կարող են լինել անակնկալներ՝ պայմանավորված նաև աշխարհաքաղաքական ու տարածաշրջանային զարգացումներով:
Խոսելով 2017թ-ի խորհրդարանական ընտրություններից առաջ քաղաքական դաշտի վերադասվարումներից՝ Հայկակ Արշամյանը նախ նկատեց, որ 2017թ-ի նախընտրական մեկնարկը դեռևս տրվել է անցած տարվա սկզբին, երբ ՀՀԿ-ի նիստին վերջնականապես մարգինալացվեց ԲՀԿ–ն: Ըստ նրա, հաջորդ քայլն արդեն սահմանադրական փոփոխություններն էին, և այդ գործընթացում ՀՀԿ-ի և ՀՅԴ-ի միասնական համագործակցությամբ հանդես գալու որոշումը:
«Այդ որոշումը քաղաքական մշակույթի առումով տարօրինակ երևույթ էր Հայաստանում, երբ իշխող քաղաքական կուսակցությունը, որը խորհրդարանում մեծամասնություն ունի՝ կոալիցիա կազմեց ընդամենը մի քանի պատգամավոր ունեցող ՀՅԴ-ի հետ և նույնիսկ այդ համեմատությունը չպահվեց՝ 3 նախարարական պորտֆել ստացան, մարզպետների 2 պաշտոն, փոխնախարարներ և կառավարման ապարատում այլ պաշտոններ: Սրանով ՀՀԿ-ն ամենայն հավանականությամբ կփորձի ՀՅԴ-ի հետ հանդես գալ հաջորդ խորհրդարանական ընտրություններում»,- ասաց նա՝ հավելելով, թե պարզ է, որ ՀՅԴ-ն չէր ցանկանա ընդամենը մեկ տարվա համար իր վարկանիշն այսքան գցեր, ինչպես եղավ համագործակցության որոշումից:
Հայկակ Արշամյանը այնուհետև անդրադարձավ Արթուր Բաղդասարյանի կողմից ստեղծված Հայկական վերածնունդ կուսակցությանը՝ շեշտելով, թե այն մի կողմից ՕԵԿ-ի վերաբրենդավորումն է, որին կփորձեն տալ պահեստային խաղացողի դերը, որն ունի բացահայտ պրոռուսական կողմնորոշում: «Հայկական վերածննդի միջոցով նաև կբալանսավորվի ՀՀԿ-ի և ՀՅԴ-ի գործունեությունը»,-ասաց նա:
Խոսելով արդեն ընդդիմադիր դաշտից, Հայկակ Արշամյանը նշեց, որ հին և նոր խաղացողներից հետաքրքրականը նոր կուսակցությունների ձևավորումն է: «Հետաքրքիր է նոր կուսակցությունների ստեղծումը, խոսքը գնում է «Քաղաքացիական պայմանագրի» և «Լուսավոր Հայաստանի» մասին: Իսկ դրական միտումն այն է, որ հիմնականում այստեղ երիտասարդներ են, նոր դեմքեր կան, որոնք եկել են նաև քաղաքացիական հասարակության դաշտից և միգուցե հաջորդ ընտրություններին տեսնենք նախընտրական քարոզչության նոր տեխնոլոգիաներ, նոր ավյունով լցված երիտասարդներ, որոնք գոնե կփորձեն լուրջ կերպով վերահսկելու ընտրական գործընթացները»,-ասաց նա և հավելեց, թե իհարկե ոչ մի առանձին ընդդիմադիր քաղաքական ուժ այդքան պոտենցիալ չունի ընտրությունները լիովին վերահսկելու:
Լուծումն ըստ նրա պարզ է, գոնե այդ ուժերը ընտրությունները վերահսկելու համար պետք է համագործակցեն թե՛ միմյանց, և թե՛ քաղաքացիական հասարակության հետ, որոնք այս գործում մեծ փորձ ունեն:
Թե ինչքանով է հավանական համարում ընդդիմադիր դաշտի միավորումը, Արշամյանը նշեց, թե Հայաստանի քաղաքական դաշտի կուսակցական քաղաքականության մեջ կա երկու միտում, որոնք կարող են ազդել միավորման գործընթացի վրա:
«Առաջինը, որ հարաբերություններն անձնավորված են և կուսակցությունները միմյանց հետո հարաբերվում են ոչ թե որպես քաղաքական ուժեր, այլ որպես անհատներ, և հին վեճերը, մարդկային հարաբերությունները մեծ ազդեցություն են ունենում այդ կուսակցությունների հարաբերությունների վրա, և մյուսը՝ դա գաղափարական պայքարի բացակայությունն է, չնայած շեշտադրումներին, որ մեկը հայտարարում է, ինքն ազատական է, մյուսը պահպանողական գաղափարախոսության կողմնակից է, մյուսը՝ ազգայնական է»,-ասաց նա:
Հայկակ Արշամյանը օրինակ բերեց, թե նույն ՀՀԿ-ն՝ իրեն հայտարարելով նժդեհական գաղափարախոսության կրող, վերջին տարիներին այնքան է հեռացել Նժդեհի գաղափարներից, որ արդեն չեն էլ խոսում դրա մասին:
Հայկակ Արշամյանը խոսեց նաև հասարակական ընկալումներից և նշեց, թե Հայաստանի հասարակությունը բազմիցս ունեցել է հիասթափություններ հետընտրական գործընթացներից, որն էլ հետո վերածվել է անտարբերության ընդհանրապես ընտրությունների ու քաղաքական պայքարի նկատմամբ։ «Գալիս է ընտրությունների օրը, մարդիկ ակտիվանում են, վեճերը հասնում են նույնիսկ ներընտանեկան միջավայր, հետո ընտրություններն ավարտվում են և հիասթափվում են բոլորը, որովեհտև ամեն անգամ ունենում ենք այն ինչ ունենք»,-ասաց նա:
Չնայած դաշտը վերահսկելի պահելու իշխանության ջանքերին, անակնկալներ 2017թ-ին, ըստ Հայկակ Արշամյանի, կարող են լինել: «Մենք չենք կարող առաջին հերթին ասել, թե ԵՏՄ-ն ուր կլինի 17-ին, չենք կարող ասել, որ ՌԴ-ն որպես քաղաքական լուրջ գործոն նաև Հայաստանում ինչի կհասնի, որովհետև ցավոք ՀՀ-ի ներքաղաքական կյանքը լուրջ կերպով կապված է աշխարհաքաղաքական և տարածարջանային զարգացումներով, ուստի վստահաբար ասել, որ ամեն ինչ հաշվարկված է և հեշտ կանցնի, ոչ մեկ չի կարող ասել»,-նշեց նա:
Հայկակ Արշամյանը նաև նշեց, թե ՀՀ-ի ներքաղաքական կյանքի պատմության դիտարկումով կարող է ասել, որ երբ իշխանությունը վստահ է լինում, որ ինքն անպարտելի է, դրանից հետո մի բան փոխվում է Հայաստանում:
«Ցավոք այդ հարվածները ոչ միայն փոխում են քաղաքական վերադասավորումները երկրի ներսում, այլ նաև մեծամասամբ վնասում են ՀՀ-ին որպես երկիր, խոսքը 1999 հոկտեմբերի 27-ի մասին է, 2008թ-ի մարտի 1-ի մասին է և այլն, և այլն: Այսինքն՝ ոչինչ կանխատեսելի չէ և այսօրվա տեղեկատվական մեծ հոսքերի, նաև աշխարհաքաղաքական տարբեր կենտրոնների լուրջ քայլերը և զարգացումները կարող են ազդել ՀՀ-ի ներքաղաքական կյանքի վրա»,-ասաց նա: