Թող Թուրքիան բացի իր արխիվները, և ոչ թե մենք ապացուցենք, որ Ցեղասպանություն է եղել, այլ իրենք՝ որ չի եղել. Հակոբ Չաքրյան
Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման պայքարի հիմքում պաշտոնական Երևանը երբևէ Թուրքիայի տարածքային ամբողջականության նկատմամբ նկրտումներ չի ունեցել, և այս հարցում թուրքական կողմը մշտապես փորձել է միջազգային հանրությանը մոլորության մեջ գցել:
Tert.am-ի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց թուրքագետ Հակոբ Չաքրյանը՝ պատասխանելով հարցին, թե ինչու է Թուրքիայի վարչապետի՝ այսօր արված հայտարարության մեջ խոսվում մեր՝ Թուրքիայի տարածքային ամբողջականության նկատմամբ նկրտումների մասին, եթե պաշտոնական Երևանը /Հայաստանի բոլոր 3 նախագահները՝ Լևոն Տեր-Պետրոսյան, Ռոբերտ Քոչարյան, Սերժ Սարգսյան/, երբևէ Թուրքիային տարածքային ամբողջականության հարց չեն բարձրացրել:
«Թուրքիան 1991-ից /ՀՀ անկախությունից ի վեր, այսինքն/, նույն քաղաքականությունն է վարում, թեև այս ընթացքում բազում կառավարություններ են փոխվել: Միջազգային իրավունքի նորմերով՝ թշնամական վերաբերմունք է այն, երբ Թուրքիան իր հարևանի հետ փոխհարաբերությունները պայմանավորում է երրորդ երկրին /Ադրբեջանին/ առնչվող նախապայմաններով: Ինչ վերաբերում է տարածքային ամբողջականություն ասելուն, ապա իրենք նկատի ունեն, իրենք կարծում են, թե իբր հայերի խնդիրը ոչ թե Հայոց ցեղասպանության ճանաչումն է, այլ արևելյան հատվածի՝ Արևելյան Անատոլիայի հողահավաքը: Հիմնական հաշվարկն այն է ,որ միջազգային հանրությունը «հուշտ է լինում» հողային պահանջներից: Ինչո՞ւ, որովհետև բոլոր հակամարտություններում ամենաբարդ խնդիրներն այդ հողային խնդիրներն են»,- մեկնաբանեց թուրքագետը:
Հիշեցնենք, որ Թուրքիայի վարչապետ Բինալի Յըլդըրըմը այսօր՝ ուրբաթօրյա աղոթքից հետո, անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի՝ Արցախում՝ միջազգային լրատվամիջոցների համար տրված մամուլի ասուլիսին ներկայացված Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների կարգավորման տեսլականին, ասել է.
«Տեսնենք՝ եթե Հայաստանը Թուրքիայի նկատմամբ տարիներ շարունակ ունեցած թշնամական դիրքորոշումը փոխի, հրաժարվի Թուրքիայի տարածքային ամբողջականության ու սահմանների նկատմամբ ունեցած սխալ դիրքորոշումներից, հրաժարվի այդ ամենից, ցանկանա նոր էջ բացել, մենք էլ ուսումնասիրելով մանրամասները՝ համարժեք պատասխան կտանք: Մենք չենք ցանկանում որևէ մեկի, հատկապես մեր հարևանների հետ թշնամություն անել: Եթե այդպիսի մոտեցում լինի, բնականաբար, մեր պետության շահերի շրջանակներում կքննարկենք այն:
Հիշեցնենք նաև, որ նախագահական ընտրությունների գնացող Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն էլ օրերս հայտարարեց, թե Թուրքիան բացել է «1915 թվականի դեպքերի» վերաբերյալ առկա բոլոր ռազմական արխիվները, և կոչ արեց․ «Եթե ուզում եք՝ եկեք, մենք բացում ենք մեր արխիվները, եթե դուք էլ ունեք՝ դուք էլ բացեք ձերը»:
Հակոբ Չաքրյանն այս առնչությամբ հիշեցրեց, որ մեկ անգամ չէ բազմաթիվ ազգությամբ թուրք գիտնականների կողմից բարձրաձայնվել, որ թուրքական ռազմական և այլ աղբյուրների հիմնական մասը ոչնչացված է:
«Դրանք վաղուց մաքրազարդվել են. մասնավորապես՝ թուրք ամենահայտնի պատմաբաններից մեկի վկայությունը կա, որ Էնվերը, Թալեաթն ու Ջեմալը Բուդրոսի զինադադարի ստորագրումից մեկ օր առաջ Բոսֆորից գերմանական սուզանավով Օդեսա մեկնելիս ափին 2 թե 4 ճամպրուկ փաստաթուղթ են այրել: Այսինքն՝ կարևորագույնները:
Բայց, ըստ թուրքագետի, ժամանակի ընթացքում Թուրքիան մշտապես ոչնչացրել է իր արխիվները:
Հիշեցնենք նաև, որ հայկական կողմը համատեղ փորձագիտական ու պատմաբանների խմբեր ստեղծելու առաջարկները մշտապես մերժել է: Հակոբ Չաքրյանն այս առնչությամբ ասաց.
«24 երկիր ու միջազգային կազմակերպություն ընդունել է Հայոց ցեղասպանությունը: Մենք հո չենք նստելու իրենց ապացուցենք, որ եղել է: Եթե շատ են ուզում, թող բացեն, իրենց գիտնականները հակառակն ապացուցեն, թե չի եղել:
Նշենք, որ դեռևս 2005-ին Թուրքիայի այն ժամանակվա վարչապետ Էրդողանը նամակ էր ուղղել ՀՀ երկրորդ նախագահին՝ առաջարկելով հայ և թուրք պատմաբաններով ուսումնասիրել՝ Ցեղասպանությունը եղել է, թե ոչ, սակայն մերժվել էր:
«Անցյալին անդրադառնալու Ձեր առաջարկը չի կարող արդյունավետ լինել, եթե այն չի անդրադառնում ներկային և ապագային: Արդյունավետ երկխոսության մեջ ներգրավվելու համար մեզ անհրաժեշտ է ստեղծել նպաստավոր և համապատասխան քաղաքական միջավայր: Երկկողմ հարաբերությունների զարգացման պատասխանատվությունը կրում են կառավարությունները, և մենք իրավասու չենք այն պատվիրակել պատմաբաններին»,- ասված էր ՀՀ 2-րդ նախագահի պատասխանում: