Новости за 13.03.2021

په نورستان ولایت کې د ۱۳۰ ښوونځیو لپاره ودانۍ جوړېږي. د کلیو بیارغونې او پراختیا وزارت ویاند فریدون اژند تېر ماښام ازادي راډیوته وویل چې اوسمهال د ۲۹ ښونځینو د ودانیو کار پیل شوی دی. اژند زیاته کړه: " اوس مهال د ۲۹ ښونځیو د جوړېدو چارې دوام لري او په تدریج سره به هغه ۱۳۰ ښوونځي چې ژمنه یې شوې، د نورستان ولایت لپاره جوړ شي. هیله لرو چې په ۱۴۰۰ کال کې دا پروژه بشپړه او د نورستان د پوهنې ته څانګې ته وسپارل شي." د دې پروژې لګښت نړیوال بانک ورکوي. ښاغلی اژند وایي، دا مهال په ټول افغانستان کې د ۲۶۴۷ ښونځیو د ودانیو د جوړېدو کار روان دی.

یونسکو یا د ملګرو ملتونو علمي او کلتوري سازمان په بامیان کې د بودا مجسمو د ړنګېدو د شلمې کلیزې په مناسبت ویلي چې د کلتوري میراثونو د خوندیتوب په برخه کې د افغانستان د خلکو ملاتړ کوي. دغه سازمان تېرماښام پر خپله ټویټرپاڼه لیکلي چې د بودا مجسمو د نړولو غمیزې دا روښانه کړه چې د نړۍ په سطح تر خطر لاندې کلتوري اثارود خوندیتوب اړتیا شته. یونسکو زیاتوي، د افغانستان په بامیان ولایت کې په قصدي ډول د دې لرغوني میراث له منځه وړل د یوې تُندلاري ایډیالوژۍ څرګندويې کوي چې هدف یې د یوه کلتور، هویت او تاریخ... Читать дальше...

د ایران رسنیو د یوې دولتي کمپنۍ په حواله راپور ورکړی چې د دوی پر یوې بار وړونکې کښتۍ روانه اوونۍ د مدیترانې په اوبو کې تروریستي برید شوی. دا راپور پرون د مارچ په ۱۲مه خپور شو. په راپور کې د ایران د کښتۍ چلونې لیکو د ډلې ویاند علي غیاثیان له قوله ویل شوي چې دا کښتۍ له ایرانه اروپا ته پر لاره وه چې د مارچ پر لسمه د کښتۍ پر بدنه چاودنه وشوه. نوموړي ویلي چې د چاودنې له کبله اور ولګېد چې ژر بېرته کنټرول شو. ایراني چارواکي وایي، د کښتۍ د تخریب شوې برخې تر ترمیم وروسته بېرته خپل سفر ته دوام وکړي. Читать дальше...

د پاکستان د سنا جرګې د مشرۍ لپاره د صدراعظم عمران خان له خوا کاندید شوی صادق سنجراني د دې جرګې د مشر په توګه اعلان شو. په دغو انتخاباتو کې د لاس وهنې ادعاوې هم شوي دي. د انتخاباتو رسمي پایلو وښوده چې صادق سنجراني د ۴۸ رایو په اخېستلو سره د اپوزیسیون ګوند ګډ کاندید یوسف رضا ګیلاني ته د ۶ رایو په تفاوت ماته ورکړه. سناتور مظفر حسین شاه چې د انتخاباتو څارنه یې کوله، ویلي د ګیلاني په ګټه ۷ رایې له دې کبله باطلې شوي چې په سمه توګه ټاپه شوي نه وې، نو ځکه بریا د حکومت د نوماند په برخه شوه. د اپوزیسیون ګوندونو دا پایلې نه دي منلي. Читать дальше...

د ازبکستان او قرغزستان ولسمشرانو موافقه وکړه چې په درېیو میاشتو کې به د خپلو سرحدونو ستونزې هوارې کړي. د ازبکستان ولسمشر شوکت میرضیایف د مارچ په۱۲مه په تاشکند کې له خپل قرغزي سیال صدرجباروف سره په خبرو کې وویل: "زموږ د هېوادونو ترمنځ د اړیکو د پیل راهیسې په لومړي ځل موږ موافقه وکړه چې د سرحدونو په برخه کې به څوک څه کوي او څه وخت به یې کوي، ځکه دا یوه جدي ستونزه ده چې زموږ خلک یې د سمېدو په تمه دي." وروسته له هغه چې دغو هېوادونو په ۱۹۹۱میلادي کال کې د پخواني شوروي اتحاد څخه خپلواکي واخېستله، د... Читать дальше...

هرات کې د تېرې شپې موټر بم چاودنې لږ تر لږه اته تنه وژلي او ۵۴ نور یې ټپیان کړي دي.  دا خبره د کورنیو چارو وزارت ویاند طارق ارین نن شنبه (د کب ۲۳مه) سهار خبریالانو ته کړې.  ده ويلي، برید کې یو پولیس وژل شوی او ۷ نور ټپيان دي او په خبره یې پاتې نور وژل شوي او ژوبل ټول ملکي وګړي دي. د هرات والي عبدالوحید قتالي ازادي راډیو ته وویل چې چاودنه ډېره درنه وه.  نوموړي زیاته کړه:"د چاودنې قوت دومره ډېر وو چې د موټر مشخصات تر اوسه معلوم نه دي.  ویل کېږي چې یو فلاینکوچ ډوله موټر وو. متاسفانه شااوخوا... Читать дальше...

ټټو؛ د یوې ګرجستانۍ لپاره د ځان منلو او پر ځان د باور نښه 'ننو مېکاوتاډځي' وروسته له هغې چې د سر ټول ویښتان یې تويې شول کلونه خپل سر په ټېکري پټاوه، خو اخر یې پرېکړه وکړه چې پر خپل سر د خالکوبۍ په وسیله ګلان رسم کړي او نور په عامه ځایونو کې خپل سر له خلکو پټ نه کړي. دې ګرجستاني ټبرې نجلۍ وايي، دې کار مرسته وکړه چې ځان هماسې چې ده، ومني. ​ نور په دې ویډیويي راپور کې وګورئ:

د افغانستان د ملي مصالحې د عالي شورا مرستیال وایي، د دې شورا له خوا یوه مؤظفه شوې کمېټه به نن شنبه (د کب ۲۳مه) د امریکا د طرحې په اړه خپلې ارزونې ته دوام ورکړي. مولوي عطاالرحمن سلیم ازادي راډیو ته وویل چې دا کمېټه ۱۵ غړي لري او د امریکا د طرحې په اړه به ډېر ژر خپله ارزونه د ملي مصالحې د عالي شورا مشرتابه کمېټې ته وړاندې کړي. نوموړي زیاته کړه: "هیله من یم چې نن موږ یوه جمع بندي ولرو او په یوې یا دوو نورو ورځو کې به چې د ملي مصالحې د عالي شورا د مشرتابه کمېټې غونډه جوړېږي، خپل واحد لید لوری ولرو. Читать дальше...

د ملګرو ملتونو امنیت شورا افغانستان کې د هدفي وژنو د بندېدو غوښتنه وکړه. دغې شورا پرون جمعه(د کب ۲۲مه) په یوې اعلامېې کې ویلي چې په دغو (بې رحمه) بریدونو کې د ښځو په ګډون ملکي مامورین، د قضايي څانګي غړي، مطبوعاتو کار کوونکي، روغتیا پالان او د بشري حقونو مدافعان په نښه کېږي.  د امنیت شورا د دغو مخ پر زیاتېدونکو بریدونو په اړه خواشیني‌ښودلې، د سملاسي بندولو غوښتنه یې کړې ده او محکمې ته د عاملانو د کشولو غږ  یې کړی دی.‌  خو په اعلامیې کې ویل شوي ‌نه دي ‌چې د دغو بریدونو عاملان څوک دي؟  د افغانستان... Читать дальше...

د نړۍ ځینو چاپي او انلاین خپرونو د ترکیې د بهرنیو چارو د وزیر پر څرګندونو لیکنې خپرې کړي چې ویلي یې دي، هېواد به‌یې په اپرېل میاشت کې د افغانستان په اړه د یوې غونډې کوربه وي. که څه هم د دې غونډې دقیقه نېټه نه‌ده ښوول شوې، خو د ترکیې د بهرنیو چارو وزیر مولود چاووش اوغلو ویلي چې دغه غونډه د دوست هېواد قطر په همکارۍ جوړېږي. د ترکیې د بهرنیو چارو وزیر ویلي، په افغانستان کې دواړه ښکېل لوري پر ترکیه باور لري، ځکه نو دا غونډه په ترکیه کې جوړېږي چې وکړای شي د افغانستان د سولې پروسه لا چټکه کړي.  ... Читать дальше...

د امریکا متحده ایالاتو ولسمشر جوبایډن او د استرالیا، هند او جاپان مشرانو په هند کې د کرونا ضد واکسین د تولید د ډیرېدو پر طرحې موافقه وکړه. دا موافقه د جمعې (د کب ۲۲مه) په ورځ د دغو مشرانو په انلاین غونډه کې وشوه. د امریکا ولسمشر دا موافقه یو نوی ګډ مشارکت وباله چې د واکسین د تولید کچه لوړوي او د ټولې هندو پسفیک سیمه به ګټه ترې واخلي. د 'کواد' په نامه د دغې ډلې د غړو هېوادونو پرونۍ (جمعه د کب ۲۲مه) غونډه د دې هېوادونو د مشرانو په سطح لومړنۍ غونډه وه او داسې مهال ترسره شوه چې د ولسمشر بایډن... Читать дальше...