BİRLEŞİK KRALLIK’TA BREXIT SEÇİMİNİN GALİBİ MUHAFAZAKÂR PARTİ

Giriş Birleşik Krallık’ta dün yapılan genel seçimde, 650 sandalyeli Avam Kamarası’nda yer alacak milletvekilleri ve daha önemlisi Brexit sürecinde ülkenin geleceğini belirleyecek olan yeni hükümeti belirlemek için halk sandık başına gitti. Seçime katılım yüzde XX düzeyinde olurken, Muhafazakâr Parti seçimden büyük bir zaferle ayrıldı. Bu durum, Muhafazakâr Parti’nin tek parti hükümeti kurmasını ve Birleşik Krallık’ın [&hellip

Giriş

Birleşik Krallık’ta dün yapılan genel seçimde, 650 sandalyeli Avam Kamarası’nda yer alacak milletvekilleri ve daha önemlisi Brexit sürecinde ülkenin geleceğini belirleyecek olan yeni hükümeti belirlemek için halk sandık başına gitti. Seçime katılım yüzde XX düzeyinde olurken, Muhafazakâr Parti seçimden büyük bir zaferle ayrıldı. Bu durum, Muhafazakâr Parti’nin tek parti hükümeti kurmasını ve Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden ayrılmasını neredeyse garanti haline getirirken, Muhafazakâr Partili Başbakan Boris Johnson’ın savunduğu “anlaşmasız Brexit” formülünün gerçekleşmesini de ciddi bir ihtimal haline getirdi. Buna karşın, İçişleri Bakanı Priti Patel, hükümetin yeni yıla girmeden meclisten Brexit anlaşmasını geçirmeye çalışacağını açıkladı.[1] Seçim sonucu, Muhafazakâr Parti’nin 1987’den beri kazandığı en büyük zaferi, İşçi Partisi’nin de 1935’ten beri aldığı en kötü sonucu işaret ediyor.[2]

Seçim Sonuçları

Henüz kesinleşmeyen sonuçlara göre, Boris Johnson liderliğindeki Muhafazakâr Parti, bu seçimde beklentileri de aşarak, tam 368 milletvekilliği kazandı. Jeremy Corbyn liderliğindeki İşçi Partisi ise, beklentilerin epey altında kalarak, yalnızca 191 milletvekilliği ile yetinmek zorunda kaldı. Galler merkezli Plaid Cymru 3 milletvekilliği elde ederken, GPEW’in (İngiltere ve Galler Yeşiller Partisi) de 1 koltuk kazanması bekleniyor. Seçim öncesinde Muhafazakâr Parti’ye destek açıklayan ve lideri Nigel Farage’ın aday olmama kararı aldığı Brexit Partisi ise hiç milletvekilliği kazanamadı.

Sandık çıkış anketlerine göre belirlenen seçim sonuçları

İşçi Partili John McDonnell, seçim sonucunun büyük bir hayalkırıklığı olduğunu vurgularken, Phil Wilson gibi başka bazı İşçi Partililer de Jeremy Corbyn’in liderliğini eleştirerek, önümüzdeki dönemde Corbyn’in liderliğinin zora girebileceğini ima ettiler.[3] Seçim sonucunda Liberal Demokratlar 13 milletvekilliği kazanırken, İskoçya’da yeniden büyük bir çıkış gerçekleştiren SNP (İskoç Ulusal Partisi) de tam 55 koltuk kazanmayı başardı. SNP’li Ian Blackford, seçim sonuçlarından cesaret alarak, 2020’de İskoçya’da yeni bir bağımsızlık referandumu yapılması gerektiğini açıkladı.[4] 368 sandalye kazanan Muhafazakârlar, böylelikle hükümeti kurmak için gerekli olan 326 sayısını rahatlıkla aşmış oldu.

Analiz

Seçim sonuçları, ortalama seçmen açısından net ve basit siyasi mesajlar vermenin çok önemli olduğuna işaret ediyor. Nitekim seçimi yaklaşık 4 yıldır devam eden “Brexit olmalı mı, olmamalı mı?” tartışmasına dönüştürmeyi başaran Boris Johnson ve Muhafazakâr Parti, halkın bu süreçteki bıkkınlığından da yararlanarak, tarihinin en büyük zaferlerinden birisini elde etti. İşçi Partisi’nin “ikinci referandum” önerisi ise, köşeli ve net olmayan siyasi mesajı nedeniyle seçmen nezdinde başarılı olamadı. Daha demokratik olan bu öneri yerine, ne olursa olsun AB’de kalınması önerisi, belki de İşçi Partili seçmenleri daha iyi motive edebilirdi.

Muhafazakâr Parti’nin seçimdeki beklenmedik derecede iyi performansı, Britanya halklarındaki İmparatorluk geleneğinin devamına dayalı olan geçmiş nostaljisinin yüksek seviyelerde olduğunu gösteriyor. Birleşik Krallık dış politikasında son birkaç on yılda Avrupacılık ve Transatlantikçilik akımları neredeyse tek geçerli parametreler haline gelirken, unutulan Commonwealth geleneği ve İmparatorluk politikasına yeniden rağbet gösterilmeye başladığı bu seçimle birlikte artık iyice açığa çıktı. Her ne kadar genç seçmenlerde Avrupacılık ve Brexit karşıtlığı ağır bassa da, yakalanan trendin önümüzdeki yıllarda Birleşik Krallık’ı daha aktif bir dış politikaya yönlendirmesi muhtemel.

Seçim sonuçları, Amerika Birleşik Devletleri’nin Birleşik Krallık üzerinde AB’den ve Avrupalı müttefiklerden daha önemli ve etkili olduğunu da ortaya koyuyor. Her ne kadar mevcut ABD Başkanı Donald Trump’a Britanya’da ciddi tepkiler olsa da, sonuçlar açıkça gösteriyor ki, Birleşik Krallık’ın ABD ile “özel ilişkiler”i son derece etkili ve Donald Trump’ın da etkisiyle adada milliyetçilik eğilimleri giderek güçleniyor.

Seçim sonuçları, Birleşik Krallık’ın AB’den ayrılmasını garanti haline getirirken, BBC’den Laura Kuenssberg’in de işaret ettiği üzere, Britanya’nın dünya üzerindeki konumunu da yeniden belirleyeceğe benziyor.[5] Yeni dönemde, daha AB karşıtı, ABD ile daha uyumlu ve daha müdahaleci bir Birleşik Krallık görmemiz olası.

Sonuç

Sonuç olarak, 2019 Birleşik Krallık genel seçimi, bu ülkede son birkaç yıldır süren ve halkta artık bıkkınlık uyandıran Brexit tartışmasını sonlandırması açısından tarihi bir dönüm noktası olurken, Britanya’nın yakın geleceğinde AB’den ayrılma sürecinde ekonomik açıdan bazı sorunlar yaşanmasını da garantilemiş oldu. Herşeye karşın, belirsizliğin de yatırımcılar açısından olumsuz bir faktör olduğu düşünüldüğünde, Britanya halklarının bu seçimine saygı duymak gerekiyor.

 

Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ

 

[1] BBC (2019), “Election results 2019: Tories on course to win majority – exit poll”, 13.12.2019, Erişim Tarihi: 13.12.2019, Erişim Adresi: https://www.bbc.com/news/election-2019-50765773.

[2] BBC (2019), “LIVE Reaction as Conservatives predicted majority of 86”, 13.12.2019, Erişim Tarihi: 13.12.2019, Erişim Adresi: https://www.bbc.com/news/live/election-2019-50755004.

[3] BBC (2019), “Election results 2019: Tories on course to win majority – exit poll”, 13.12.2019, Erişim Tarihi: 13.12.2019, Erişim Adresi: https://www.bbc.com/news/election-2019-50765773.

[4] The Independent (2019), “General election result – live: Boris Johnson set for huge majority as North turns blue but Labour makes gain in London”, 13.12.2019, Erişim Tarihi: 13.12.2019, Erişim Adresi: https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/general-election-result-news-live-exit-poll-corbyn-johnson-weather-odds-latest-a9243256.html.

[5] BBC (2019), “Election results 2019: Tories on course to win majority – exit poll”, 13.12.2019, Erişim Tarihi: 13.12.2019, Erişim Adresi: https://www.bbc.com/news/election-2019-50765773.