Σε ποια γλώσσα τραγουδάμε
Βλέπω να αναπαράγεται σε διάφορα ΜΜΕ ότι ο δήμαρχος της Φλώρινας διέκοψε συναυλία ενός συγκροτήματος, των Banda Entopica, επειδή τραγούδησαν, λέει, «στα σλάβικα». Και βλέπω αλαφιασμένους σχολιαστές στα σόσιαλ μίντια να τσακώνονται αν, ορθώς, τραγούδησαν «στα σλάβικα» ένα τραγούδι για μια Ελένη ή αν κακώς το τραγούδησαν, «στα σλάβικα», επειδή έχει κρυφό αλυτρωτικό μήνυμα για «τα Σκόπια».
Κατ’ αρχάς, ας λύσουμε παρεξηγήσεις. Κανείς δεν μιλάει «σλάβικα». Και καμία χώρα δεν λέγεται Σκόπια. Η βόρεια χώρα που προέκυψε από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας στα βορειοδυτικά σύνορά μας ονομάζεται Βόρεια Μακεδονία. Και η γλώσσα που μιλιέται στη χώρα αυτή δεν είναι «τα σλάβικα». Το ελληνικό κράτος, με πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα, με τη Συμφωνία των Πρεσπών ανάμεσα στις δύο χώρες, συνομολόγησε ότι στη χώρα αυτή μιλάνε «μακεδονικά». Η συμφωνία, δηλαδή, που κυρώθηκε και από το ελληνικό Κοινοβούλιο και από το Κοινοβούλιο της γειτονικής χώρας στις 25 Ιανουαρίου 2019 περιλαμβάνει την αναγνώριση της «μακεδονικής γλώσσας», με τη σημείωση ότι ανήκει στην οικογένεια των νότιων σλαβικών γλωσσών. Σε πολλούς δεν είχε αρέσει εκείνη η πτυχή της συμφωνίας, αλλά ζητήστε τα ρέστα από τον Τσίπρα, ο οποίος και υπογράφοντάς τη δέσμευσε τη χώρα μας. Υποχρεώνει μάλιστα και την περήφανη δημοσιογραφία της να προσφεύγει στις συμφωνίες πριν καταφύγει σε όποιο θέμα γλώσσας, που στη μεγάλη πλειονότητά της αγνοεί.
Με τη συμφωνία αυτή, επίσης, αναγνωρίζεται η ελληνικότητα της Αρχαίας Μακεδονίας. Πιο συγκεκριμένα, με το άρθρο 7οι δύο χώρες συμφωνούν πως οι έννοιες «Μακεδονία» και «Μακεδόνας» αναφέρονται σε διαφορετικό ιστορικό πλαίσιο και σε διαφορετική πολιτισμική κληρονομιά. Η συμφωνία αυτή αφαιρεί το βασικότερο επιχείρημα του εθνικισμού της γείτονος, η οποία άλλωστε είναι μια μικρή χώρα, πολύ φτωχότερη από την Ελλάδα, την άμυνα της οποίας εγγυάται η δική μας χώρα, η οποία έχει πολλά οικονομικά συμφέροντα εκεί. Η Βόρεια Μακεδονία από το 2020 συμμετέχει στο ΝΑΤΟ, ενώ η Ελλάδα προωθεί την προσπάθεια ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ενωση, στο πλαίσιο της οποίας οι εθνικοί αλυτρωτισμοί αφορούν μόνο γραφικούς. Ξέρω, η γείτων χώρα έχει εθνικιστική κυβέρνηση. Κι εμείς είχαμε. Και σήμερα ο ελληνικός εθνικισμός έχει μεγάλη ρέντα στον χώρο του «αντισυστήματος» που απειλεί την πολιτική σταθερότητα. Πράγματα γνωστά που απασχολούν τις ζωές μας αλλά αγωνιζόμαστε να μην τις καθορίζουν.
Κατόπιν τούτων, κατανοεί κανείς ότι ο καβγάς για το τραγούδι των Banda Entopica είναι άνευ νοήματος. Στη χώρα αυτή, ο καθένας μπορεί να τραγουδάει σε όποια γλώσσα θέλει. Τα περισσότερα τραγούδια που λέμε είναι στα αγγλικά, έχει αυτό κάποια επίπτωση στην ανεξαρτησία μας ή στην ταυτότητά μας; Το μόνο πλήγμα που δέχεται η περήφανη ταυτότητά μας, συστηματικά, καθημερινά, προέρχεται από την περιρρέουσα αγραμματοσύνη. Για αυτή θα έπρεπε να ανησυχούμε, αλλά αν συνέβαινε θα έπρεπε να τα βάλουμε με τη βασική κακοδαιμονία μας: θα έπρεπε να αποδεχτούμε ότι έχουμε υποχρέωση να αλλάξουμε.
Κι αυτό είναι πιο δύσκολο από το να παραδεχτούν π.χ. οι προνομιούχοι αγρότες των επιδομάτων διά των τεχνικών λύσεων ότι το πάρτι με τον ΟΠΕΚΕΠΕ τελείωσε.
Εν πάση περιπτώσει, ας κατανοήσουν και στη Φλώρινα και σε όλη την Ελλάδα πως όποιος θέλει μπορεί να τραγουδάει ό,τι θέλει, στη δική του γλώσσα, στη γλώσσα που του αρέσει ή στη γλώσσα των παππούδων του. Είναι το νόημα της ελευθερίας, είναι συστατικό της δημοκρατικής ευρωπαϊκής μας ταυτότητας. Για την ταυτότητα αυτή, στην Ουκρανία, οι άνθρωποι δίνουν το αίμα τους.