Η Αννα Παπαμάρκου συναντά τον «Μικρό Πρίγκιπα»
«Ο Μικρός Πρίγκιπας» θα κάνει το μεγάλο του ταξίδι από πλανήτη σε πλανήτη και θα προσγειωθεί στη σκηνή του Altera Pars από τις 13 Οκτωβρίου και κάθε Κυριακή στις 12.00
Μετά «το Αστερόπαιδο» του Όσκαρ Ουάιλντ, ένα ακόμη παιδί των αστεριών εμπνέει τον θίασο «Λώτινος Ήλιος» και τη σκηνοθέτιδα Άννα Παπαμάρκου.
«Ο Μικρός Πρίγκιπας» θα κάνει το μεγάλο του ταξίδι από πλανήτη σε πλανήτη και θα προσγειωθεί στη σκηνή του Altera Pars από τις 13 Οκτωβρίου και κάθε Κυριακή στις 12.00, για να παίξει και να μας τραγουδήσει παρέα με την αλεπού του:«μόνο με την καρδιά βλέπεις καλά, την ουσία δεν την βλέπουν τα μάτια». Πρωταγωνιστούν οι Αελλώ Βαρδοπούλου-Γαλάνη, Χαρά Αδαμίδου και Μάριος Σακκάς.
«Ο Μικρός πρίγκιπας» είναι ένα από τα σπουδαιότερα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Εκδόθηκε για πρώτη φορά στις 6 Απριλίου του 1943 κι έκτοτε έχει μεταφραστεί σε τουλάχιστον 300 γλώσσες και διαλέκτους. Έχει αγαπηθεί από μικρούς και μεγάλους σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Ο συγγραφέας του, ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ, βιώνοντας την αναταραχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ένιωσε βαθιά την ανάγκη να μιλήσει για το υπέροχο παιδί που κάποτε ήμασταν και που κρύβεται λησμονημένο μέσα μας. Το παραμύθι του είναι ένα φιλοσοφικό, συμβολικό και αλληγορικό ταξίδι υπενθύμισης του ίδιου μας του εαυτού. Μιλάει για εκείνες τις ρομαντικές αρετές που κάνουν τη ζωή όμορφη στην απλότητά της.
Η Άννα Παπαμάρκου μιλάει στα «Νέα» για την παράσταση, τ’ αστέρια και το παιδικό θέατρο.
- Πώς προέκυψε η ιδέα για την παράσταση;
«Ο Μικρός Πρίγκιπας» του Εξυπερύ είναι ένα έργο που θέλαμε πολλά χρόνια να κάνουμε με τον «Λώτινο Ήλιο», αλλά περιμέναμε την κατάλληλη στιγμή. Η κατάλληλη στιγμή για εμάς είναι όταν το έργο αποκτήσει μια τέτοια δική του αυτονομία, ώστε οι εικόνες και οι ιδέες για την σκηνοθεσία του να έρχονται φυσικά κι αβίαστα μέσα στη φαντασία. Τον Απρίλιο που πέρασε, λοιπόν, ενώ βρισκόμουν στην Πράγα -έχοντας ήδη αποφασίσει ένα άλλο έργο για την επόμενη σεζόν- είδα μια αφίσα για μια παράσταση Μαύρου Θεάτρου, για τον Μικρό Πρίγκιπα. Την παράσταση αυτή δεν μπόρεσα να την παρακολουθήσω, καθώς έφευγα την επόμενη ημέρα, όμως, εκείνη η αφίσα, γονιμοποίησε τόσο τη φαντασία μου, που άρχισα να σκηνοθετώ το Μικρό Πρίγκιπα αυτομάτως. Οι ιδέες έρχονταν τόσο καταιγιστικά, ώστε η ανάγκη να ανέβει ο Μικρός Πρίγκιπας, υπερκάλυψε το άλλο έργο. Κάπως έτσι, αποφασίσαμε πως η στιγμή είχε έρθει.
- Ο μικρός πρίγκιπας είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Πώς τον προσεγγίζετε εσείς;
Στη θεατρική διασκευή που κάναμε προσέξαμε ιδιαιτέρως, ώστε η προσέγγισή μας να σέβεται το συγγραφέα και το έργο του, φιλτράροντάς το παράλληλα μέσα από το δικό μας ύφος και τη δική μας κατανόηση. Θελήσαμε η παράσταση να έχει απλότητα, αλλά όχι απλοϊκότητα, όπως άλλωστε και το ίδιο το έργο επιβάλλει. Εστιάσαμε κυρίως στη δράση των ηρώων και στα παθήματά τους φωτίζοντας τόσο τα κωμικά όσο και τα δραματικά στοιχεία, έχοντας πάντα κατά νου ότι απευθυνόμαστε πρωτίστως στα παιδιά.
Η σκηνοθεσία μας, πήρε ένα σημαντικό «κλειδί» από την εξομολόγηση του Αεροπόρου, που λέει πως προσπαθεί να ζωγραφίσει το Μικρό Πρίγκιπα και τις περιπέτειές του, γιατί δε θέλει να τον ξεχάσει. Το αποτέλεσμα, όμως, δεν τον ικανοποιεί γιατί όλα μπερδεύονται κι όλα αλλάζουν διαστάσεις τόσο στα σκίτσα του όσο και στη μνήμη του.
Με αυτό το «κλειδί», λοιπόν, οι ηθοποιοί παρουσιάζουν την ιστορία, χρησιμοποιώντας στοιχεία από διάφορα είδη παραστατικών τεχνών όπως: κούκλες, σκιές, video art, χορό, τραγούδι, σε ένα ενδιαφέρον παιχνίδι διαστάσεων κι επιπέδων. Η video art μάλιστα έχει μια πλούσια και δυναμική παρουσία στην παράσταση μας καθώς τις κατάλληλες στιγμές, αποκαλύπτει στους θεατές τις αισθητικές εμπειρίες του συμπαντικού ταξιδιού του μικρού πρίγκιπα.
- Αν και πρόκειται για μία παιδική παράσταση, οι μεγάλοι πώς θα γοητευτούν απ' αυτήν;
Ο συγγραφέας, στην αφιέρωση του έργου του, ζητάει συγνώμη από τα παιδιά γιατί ενώ θα έπρεπε να το αφιερώσει σε εκείνα, τελικά το αφιερώνει σε έναν μεγάλο. «Ο Μικρός Πρίγκιπας» είναι ένα έργο που έχει αγαπηθεί από όλες τις ηλικίες σε όλο τον κόσμο. Ένας από τους λόγους πιστεύουμε πως είναι ότι όλοι αναγνωρίζουμε σε αυτό παιδί με τα χρυσά μαλλιά, το παιδί που ήμασταν κάποτε και που ακόμα κρύβεται μέσα μας. Ίσως μάλιστα, στους υπόλοιπους ήρωες να αναγνωρίζουμε τον ενήλικα που γίναμε…
Παρόλο που το έργο αποτελείται από λέξεις συγκινεί με έναν τρόπο βαθύ και μη λεκτικό.
Όσον αφορά στην παράσταση τώρα, ο «Λώτινος Ήλιος» πάντα ανεβάζει παραστάσεις που απευθύνονται σε όλους. Η ψυχαγωγία των συνοδών των παιδιών είναι κι αυτή ζητούμενό μας. Είναι ζητούμενό μας και οι συνοδοί των παιδιών να περνάνε καλά. Θέλουμε να υπάρχει ένα δώρο εκεί και γι’ αυτούς.
Αντιμετωπίζουμε κάθε μας παράσταση σαν μια καλλιτεχνική παραγωγή, που πρέπει να έχει αρτιότητα σε όλα της τα μέλη και πάνω απ’ όλα, προσπαθούμε να καταθέτουμε το βασικότερο συστατικό του θεάτρου, την αλήθεια.
- Ποια μηνύματα επιχειρείτε να στείλετε από σκηνής;
Ο Εξυπερύ έχει δημιουργήσει ένα έργο πολύ πυκνό σε νοήματα. Εμείς ξετυλίγουμε το νήμα του έργου γύρω από το ερώτημα «τι είναι σημαντικό για να είμαι ευτυχισμένος;».
Στα μάτια του μικρού πρίγκιπα ξεγυμνώνεται ο κόσμος των μεγάλων που έχει θέσει αφύσικες κι ασφυκτικές προτεραιότητες και που έχει εμμονές με την κατάκτηση εξουσίας και φήμης, την απόκτηση ιδιοκτησίας και πλούτου, με την κατανάλωση πληροφοριών χωρίς βιωματική εμπειρία. Τους βλέπει να ενδιαφέρονται για το «πολύ» και για το «γρήγορα» κι απορεί.
«Πολύ περίεργος είναι ο κόσμος των μεγάλων!», αναφωνεί κάθε φορά που βλέπει την πολυπλοκότητα τους, αφού για το παιδί με τα χρυσά μαλλιά τα πράγματα είναι απλά. Μπορεί να βρει την ευτυχία μέσα σε ένα μόνο τριαντάφυλλο ή σε λίγο νερό ή σε ένα γέλιο. Κι ας μην ξεχνάμε το μυστικό της δικής του αλεπούς, που του ψιθύρισε στο αυτί: «Μόνο με την καρδιά βλέπεις αληθινά, ό, τι είναι σημαντικό δεν το βλέπουν τα μάτια».
- Από το "Αστερόπαιδο" τώρα πάτε σ' ένα άλλο παιδί των αστεριών. Τι σας εμπνέει στον κόσμο των αστεριών και του ονείρου;
Τόσο το Αστερόπαιδο του Όσκαρ Ουάιλντ, όσο και ο Μικρός Πρίγκιπας του Εξυπερύ είναι δύο παιδιά που έχουν κάτι κοινό: είναι «πέραν του κόσμου τούτου». Είναι σαν τον κάθε ένα από εμάς που έρχεται ως βρέφος σε αυτόν τον κόσμο, με όλη του την αγνότητα και την αθωότητα κι ανάλογα με το που θα του λάχει να γεννηθεί, θα βιώσει συγκεκριμένες συνθήκες και θα έχει μια συγκεκριμένη εκπαίδευση, ώστε να φτάσει να γίνει μέρος αυτού του κόσμου. Το ερώτημα που τίθεται τελικά είναι αν θα γίνει ένα γρανάζι, που θα εργάζεται για να συντηρεί τον κόσμο, πιστεύοντας ακράδαντα πως έτσι είναι τα πράγματα και έτσι πρέπει να παραμείνουν ή αν θα φέρει μια νέα πνοή και θα συντελέσει σε μια ποιοτική αλλαγή τόσο για τον εαυτό του όσο και για τους άλλους
6. Ο μικρός πρίγκιπας λέει πως μόνο μέσα από την καρδιά βλέπεις αληθινά. Εσείς από καρδιάς τι κάνετε στην παράσταση;
Αυτό που έχουμε νοιώσει καλά στα δεκαοχτώ χρόνια που κάνουμε θεατρικές παραστάσεις για τα παιδιά είναι πως ο μόνος τρόπος να επικοινωνήσεις μαζί τους είναι από καρδιά σε καρδιά. Πρέπει να τα αγαπάς και να έχεις ειλικρινή διάθεση να τους προσφέρεις κάτι όμορφο, σαν να ήταν δικά σου παιδιά. Όλα τα άλλα έρχονται να ενισχύσουν αυτό που είναι το βασικό ζητούμενο.
7.Πώς μπλέκετε τις παραστατικές τέχνες με την φιλοσοφική, αλληγορική και συμβολική αφήγηση του βιβλίου;
Το θέατρο είναι πρωτίστως μια βιωματική εμπειρία και αυτή κατά τη γνώμη μας οφείλουμε να προσφέρουμε στους θεατές μας. Συνεπώς, μέριμνά μας είναι η σκηνική δράση να είναι ουσιαστική, αληθινή και καθαρή, απαλλαγμένη από κάθε τι περιττό και φλύαρο. Η φιλοσοφική διάσταση του έργου, οι αλληγορίες και οι συμβολισμοί προκύπτουν μέσα στον θεατή, καθώς παρακολουθεί τη δράση κι έχουν να κάνουν με τις δικές του προσλαμβάνουσες και τις δικές του εμπειρίες.
Σας ευχαριστώ!