Новости за 26.02.2022

نن (د فبرورۍ ۲۶) سهار د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي په یوه پیغام کې وویل چې د خپل هیواد په پلازمېنه کییف کې دی او «اوکراینیان به تسلیم نه شي.» زیلینسکي له اوکراین څخه د ده د ایستلو په اړه د امریکا وړاندیز هم رد کړ، ویې ویل «د جګړې میدان دلته دی.» په همدې حال کې د چک او هالنډ په شمول یو شمېر هیوادونو اوکرایني ځواکونو ته د وسلو لېږد پیل کړ. چک جمهوریت اعلان وکړ چې د څه باندې اته نیم ملیون ډالرو په ارزښت وسلې او مهمات اوکراین ته لېږي. هالنډ هم ویلي چې اوکرایني ځواکونو ته د یو نیم ملیون ډالرو په ارزښت د سټنګر توغندو په شمول پوځي مهمات استوي. Читать дальше...

په ننګرهار کې د طالبانو د حکومت چارواکي وايي، د هندوستان لخوا د اعلان شویو ۵۰ زرو ټنو غنمو د مرستو لومړۍ جوپه د فبرورۍ په ۲۶مه یاد ولایت ته رسېدلې ده.

ننګرهار ته د هندوستان  له ۵۰ زره ټنو مرسته شوېو غنمو لومړۍ جوپه را ورسېده.  هغه خبرپاڼه کې چې د ننګرهار له مطبوعاتي دفتره ازادي راډيو ته رسېدلې، په کې ویل شوي چې د ننګرهار ولايت تورخم ښارګوټي ته د هندوستان ۵۰ زره ټنه مرسته شوېو غنمو څخه په لومړۍ جوپه کې ۲۵۰۰ ټنه غنم را ورسېدل چې په هېواد کې به پر بې وزله کورنيو ووېشل شي.  خبرپاڼه وایي، دا مرسته په تورخم ښارګوټي کې د پېښو پر وړاندې چمتووالي وزارت مرستيال مولوي شرف الدين ته وسپارل شوه.  مولوي شرف الدين په سیمه کې په دې اړه جوړو شوېو مراسمو کې... Читать дальше...

په کابل کې د وزلوبې لیګ درېیم پړاو د سیالیو په دوام بلخ لوبډلې لوګر ته ۹-۰ ماتې ورکړه. د بدني روزنې او ورزش عمومي ریاست په خپل فیسبوک پاڼه لیکلي، د بلخ چاپندازانو یا پهلوانانو د ښې لوبې په کولو سره لومړۍ بریا خپله کړه. د دې ریاست د معلوماتو له مخې، محمد امیر پهلوان دوه او علم پهلوان، عبیدالله پهلوان او نجیب الله پهلوان هر یوه د بلخ په ګټه یو یو میدانونه وګټل. د وزلوبې درېیم پړاو لوبې تېره اوونۍ په کابل کې د ۱۶ لوبډلو ترمنځ پیل شو، خو تازه د بدني روزنې ریاست مسولینو ویلي، ۴ لوبډلې په سیالیو کې د برخې اخېستو په هدف نه دي حاضري شوي. Читать дальше...

د شیخ زاید پوهنتون په دروازه کې د محصلانو د هرکلۍ لپاره ځانګړي مراسم نیول شوي ول، د خصوصي ښوونځیو نجونو او هلکانو د پوهنتون محصلانو او استادانو ته د ګلونو ګلدستې ورکړې.

ټاکل شوې روانه اوونۍ د دوشنبې په ورځ افغانستان له بنګله دېش سره خپل درېیمه نړېواله یو ورځنۍ سیالۍ وکړي. افغانستان له دې وړاندې بنګله دېش ته دوه سیالۍ بایللې وې. د افغانستان د کرکټ بورډ د معلوماتو له مخې، افغان لوبډله له دې درې یو ورځنیو سیالیو وروسته له بنګله دېش سره دوه شل اوورېزې نړېوالې لوبې هم کوي چې هغه به هم د راتلونکې میلادي میاشتې په اوله او پنځمه ڼېټه وي. افغانستان د بنګله دېش خلاف د درېیو یو ورځنیو سیالیو لړۍکې دوهمې لوبې بایللي چې د ورلډ کپ سوپرلیګ په درجه بندۍ کې شاته راغی. افغانستان... Читать дальше...

د افغان کرکټ ملي لوبغاړی راشد خان هغه راپورونه رد کړل چې ګوندې نوموړی به بېرته د پاکستان سوپرلیګ سیالیو کې د لاهور قلندرز لوبډلې لپاره په پایلوبه کې ولوبېږي. نوموړي په خپل ټویټر نن لیکلي، ده ته ملي لوبې لومړیتوب لري او دی به له خپلې لوبډله سره وي. له دې وړاندې داسې راپورونو ورکړل شوي وو چې راشد خان بېرته 'پي. اېس.اېل' سره یوځای کېږي. ټاکل شوې چې د پاکستان د کرکټ سوپر لیګ کې لاهور قلندرز او ملتان سلطانز لوبډلې سبا د فبرورۍ په ۲۷مه نېټه فاینل لوبه وکړي.

د استاد ګلزمان پر مړینه پښتانه هنرمندان هم خپه دي او په دغو هنرمندانو کې وتلې سندرغاړې ښاپېرۍ نغمه هم شامله ده. نغمه وايي، استاد ګلزمان ورته وخت په وخت ډېر ښکلي طرزونه او کمپوزونه جوړ کړي وو. د نوموړې په وینا د هغوی ډېری جوړه او ځان له سندرې چې د افغانستان راډیو ـ تلویزون ته یې ثبت کړې وې، د استاد ګلزمان لخوا یې کمپوز ورته جوړ شوی و.  نغمې له مشال راډیو سره د ځانګړې مرکې پر مهال، پر دې هم خپګان ښکاره کړ چې د استاد ګلزمان قدرداني نه په ژوندوني وشوه او نه یې هم پر مړینه د هغه د حیثیت مطابق پروټوکول ورکړل شو. Читать дальше...

د افغانستان په سرد سېره یا یخو ولایتونو کې له شپږ میاشتني ځنډ وروسته، د نجونو او هلکانو پرمخ د پوهنتونونو تړلې دروازې پرانېستل شوې. حسیب‌الله احمدزی د کابل پوهنتون د پالیسۍ او عامه اړیکو د پوهنځي د پنځم سمسټر محصل دی. هغه تېر کال دې پوهنتون کې د داعش په برید کې ټپي شو. هغه له یوه کال تېرېدو وروسته چې لا هم بشپړ نه دی رغېدلی او په لاره د تلو پر مهال ستونزه لري، د پوهنتون د بیا پرانیستل کېدو ته خوښ دی. احمدزي زیاته کړه: "لطفاً تحصیلي او ښوونیزو بنسټونه مه سیاسي کوئ. څه ډول چې تېر کال پوهنتون... Читать дальше...

د پښتو ژبې افغان سندرغاړی او کمپوزر استاد ګلزمان د ۸۴ کلونو په عمر وفات شو. نوموړي څه دپاسه ۶۰ کاله سندرې وویلې او د نورو هنرمندانو لپاره یې سندرې جوړې کړې. د پښتو ژبې دغه پېژندل شوی سندرغاړی په ۱۳۱۶ لمریز کال کې د خوست ښار د 'چینې کلا' په کلي کې زېږېدلی او د جمعې په ورځ ناوخته په کابل کې د ۸۴ کلونو په عمر ومړ. د استاد ګل زمان د ورور میرمنې طاهرې ازادي راډيو سره په خبرو کې د نوموړي د مړینې پخلی وکړ: "هغه له زیات وخت راهیسې ناروغ وو، هغه د همدې ناروغۍ له امله ومړ." خو هغې په ډاګه نه کړه چې... Читать дальше...

په اوکراین کې د افغان کډوالو او محصلانو د خوندیتوب په اړه اندېښنې په ډېرېدو دي، لا کره معلومات او شمېرې نه‌شته چې په اوکراین کې څومره افغانان او محصلان مېشت دي، خو امنیت او خوندیتوب ته یې اندېښنې ډېرې دي. ممتاز رضوان نومېږي او پلازمېنه کیف کې مېشت دی. پرون یې په ټولنیزو رسنیو کې د مرګ اوازه خپره شوه، خو په خپله فیسبوک‌پاڼه یې ویډیو خپره کړه چې ژوندی او ښه دی. هغه تېره شپه د ازادي راډیو خبریال سره په مسنجر د زړه خواله کړې، د ځان د خوندیتوب ډاډ یې ورکړی، خو نن سهار یې بیا ظاهراً د انټرنیټ د نه درلودو له امله ددې راډیو پیغامونه ځواب نه کړل. Читать дальше...

پر ټولنیزو رسنیو په بېلابېلو خپرو شوېو ویډیوګانو او عکسونو کې ښودل کېږی چې د طالبانو له پلټنو وروسته د کورونو وسایل ګډوډ شوي دي. په ویډیوګانو کې ادعاګانې شوي چې طالبانو د کور په کور تالاشیو منظمه روزنه نه ده لیدلې او له خلکو سره یې چلند ډېر ښه نه دی. د کابل ښار یوې اوسېدونکې چې کور ته یې طالبان د تلاشۍ لپاره ورغلي وه، د نوم نه ښودلو په شرط ازادي راډیو ته یې وویل چې دا او کورنۍ ډېر ویرېدلي ځکه په خبره یې د طالبانو د تلاشۍ روانه طریقه وېروونکې ده: "طالبان راغلي وه، کور یې ټول تلاشي کړ، ماشومان... Читать дальше...

شاه محمود قریشي د فبرورۍ پر ۲۵مه په اسلام اباد کې یوه خبري غونډه کې وویل، په کییف کې سفارتخانه یې یو بل ښار ترنوپل ته منتقله کړې ده چې د پولینډ له پولې سره نږدې او نسبتاً محفوظه سیمه ده.

د نورستان اوسېدونکي او چارواکي دغلته د انټرنیټ له نشتوالي او کمزورتیا سر ټکوي. د نورستان مرکز پارون اوسېدونکی حمیدالله یې په اړه وايي: "دا څوومه ورځ ده چې غواړم کابل کې ملکرو ته اسناد ولېږم، په بېلابېلو دفترونو وګرځېدم خو اسناد نه شم لېږلی. دلته د افغان بیسیم، افغان ټیلي کام او سلام شبکو د نیټ سرعت کمزوری دی او روشن خو له ډېر وخت راپه دیخوا کار نه کوي. نورستاني ځوانان د نیټ کمزورتيا د بستونو له اعلان او هغو ته د اسنادو جمع کولو څخه بې خبره دي." دلته دولتي مسولین هم یادې ستونزې سره لاس او ګریوان دي. Читать дальше...

د افغانستان یو وتلی سندرغاړی او کمپوز جوړوونکی استاد ګل زمان مړ شوی.  هغه ۸۴ کلن و او له ډېره وخته له ناروغۍ کړېده.  استاد ګل زمان بېلابېلو سندرغاړو ته سلګونه سندرې کمپوز/جوړې کړي دي.   ګڼو افغان سندرغاړو له هغې ډلې فرهاد دریا، نغمې، شفیق مُرید او یو شمېر نورو په خپلو فیسبوکونو باندې د استاد ګل زمان د مړینې خبر خپور کړی او خواشیني یې ښودلې ده.

د طالبانو حکومت اعلان کړی چې په تېرو شپږو میاشتو کې یې څه باندې یو میلیون الکترونیکي تذکرې وېشلي دي.  د احصایې او معلوماتو ملي ادارې په یوه بیان کې دا خبره کړې ده.   د بیان له مخې په تېرو شپږو میاشتو کې نږدې اوه نیم لکه تذکرې یوازې په کابل کې په خلکو وېشل شوي دي.

کابل پوهنتون کې له ۷ میاشتو ځنډ وروسته نن شنبه (د کب ۷مه) بیا درسونه پیل کړل. د طالبانو د حکومت د لوړو زده کړو وزارت د نوېو مقرراتو له مخې نجونې او هلکان په دوو جلا وختونو کې درسونه پر مخ وړي.  نجونې سهار وختي تر غرمې او هلکان له غرمې وروسته درسونو ته ورځي.  د طالبانو په واکمنېدو سره د افغانستان د پوهنتونو او ښوونځیو درسي بهیر وځنډول شو.   د طالبانو حکومت ژمنه کړې چې روانه میاشت به هغه درسونه چې وروسته پاتې دي پر مخ یوړل شي او پسرلی به نوی سمستر پیلیږي.

د امریکا د متحد ایالاتونو خزانې وزارت په افغانستان کې د سوداګرۍ او مالي معاملاتو د پراختیا په هدف نوی جواز صادر کړ.  دغه جواز کې چې د خزانې وزارت د بهرنیو پانګو د کنټرول ادارې پرون صادر کړ، د افغانستان له حکومتي ادارو سره راکړه-ورکړه شامله ده.  د متحد ایالاتونو خزانې وزارت په یوه بیان کې ویلي دي چې د دې پرېکړې هدف دا دی چې پر طالبانو د امریکا بندیزونه له افغانانو سره د بشري مرستو د رسولو برخه کې د هلو ځلو مخه ونه نیسي.  په بیان کې راغلي دي چې واشنګټن د افغانستان له خلکو سره د مرستې لپاره له... Читать дальше...

روسیې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا هغه پرېکړه لیک د جمعې په ورځ ویټو کړ چې په کې پر اوکراین د دغه هېواد برید غندل شوی و.  وار له مخه داسې اټکل کېده چې دا پرېکړه لیک به تصویب نه شي ځکه چې روسیه د امنیت شورا د دایمي غړي په توګه د ویټو حق لري.  د ملګرو ملتونو یو سل او درې نوي غړي کولی شي چې وروسته بیا هم دا پرېکړه لیک وارزوي.  د امنیت شورا له پنځلس غړیو هېوادونو ۱۱ دې پرېکړه لیک ته مثبته رایه ورکړه، خو د چین، هند او متحد عربي اماراتو استازیو ممتنع رایه وکاروله.  دا پرېکړه لیک د امریکا د متحد ایالاتونو او البانیا له لورې وړاندې شوی و.

روسیي او اوکرایني ځواکونه د پلازمینې کیف په لمنو کې په جګړه دي.اوکرایني چارواکو د پلازمینې له استوګنو غوښتې دي چې د ښار دفاع وکړي.  اوکرایني پوځیان وایي، د کیف په اصلي عمومي لاره روسي ځواکونو پر یوه پوځي مرکز برید وکړ چې حمله یې شاته وتمبول شوه.  د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین پر اوکرایني پوځیانو غږ وکړ چې له چارواکو واک واخلي او د سولې خبرو ته کښیني.  د اوکراین د ولسمشر ویاند په ټولنزو رسنیو کې ویلي دي چې اوکراین او روسیه د خبرو لپاره د ځای او وخت پر ټاکلو غور کوي.  سپینې ماڼۍ ویلي، متحد... Читать дальше...

د افغانستان پېژندل شوی سندرغاړی او کمپوزر استاد ګلزمان د ورپېښې ناروغۍ له امله په کابل کې ومړ. هغه د فبرورۍ پر ۲۵مه، د ۸۵ کالو په عمر کې له نړۍ سترګې پټې کړې او په کابل کې خاورو ته وسپارل شو.  نوموړي د خپل ژوند په اوږدو کې تر ۲۰۰۰ زیاتې سندرې ویلي وې، په لسګونه شاګردان يې روزلي ول او مشهورو سندرغاړو ته یې په سلګونه کمپوزونه هم جوړ کړي ول.  د استاد ګلزمان مړینې د افغانستان د عامو وګړو تر څنګ شاعران او لیکوالان هم خواشیني کړي دي. شاعر، لیکوال او د کابل پوهنتون استاد لعل پاچا ازمون چې په فکلوريکو... Читать дальше...

د اوکرایین ولسمشر وولوديمير زېلېنکسي ویلي، هیواد به یې تسلیم نه شي. هغه د فبرورۍ پر ۲۶مه، پر داسې وخت په خپل ټوېټر دا پیغام خپور کړی چې روسي ځواکونو کییف ښار محاصره کړی دی.  د اوکراین ولسمشر د کییف له یوې څنډې په ویډیويي پیغام کې زیاته کړې چې په پلازمینه کې دی او خپلې وسله به په ځمکه کېنږدي او د خپل هیواد دفاع به وکړي. هغه له پلازمینې څخه د وتلو لپاره د امریکا د مرستې وړاندیزونه هم رد کړي دي.  ویل کیږي چې روسي ځواکونه په ښارونو او پوځي اډو له ډزو او هوايي بریدونو وروسته د کییف پر لور روان دي... Читать дальше...

د اوکراین ولسمشر ولودومیر زلنسکي ویلي، اوکراین به تسلیم نه شي. هغه نن داسې وخت په خپل ټوېټر دا پیغام خپور کړی چې روسي ځواکونو کیف ښار محاصره کړی دی. د اوکراین ولسمشر د کیف له یوې څنډې په ویډیويي پیغام کې زیاته کړې چې په پلازمېنه کې دی او خپلې وسله به په ځمکه کېنه‌ږدي او د خپل هېواد دفاع به وکړي. هغه له پلازمېنې څخه د وتلو لپاره د متحده ایالاتو د مرستې وړاندیزونه هم رد کړي. ویل کېږي چې روسي ځواکونه په ښارونو او پوځي اډو له ډزو او هوايي بریدونو وروسته د کیف پر لور روان دي او ظاهراً هڅه کوي چې پلازمېنه له څو خواوو محاصره کړي. Читать дальше...

د امریکا متحده ایالاتو د خزانې وزارت یو جواز صادر کړی چې په افغانستان کې سوداګریزو او مالي معاملاتو ته پراختیا ورکولی شي. د دې وزارت د بهرنیو پانګو د کنټرول ادارې دا جواز د جمعې په ورځ خپور کړ او یوه اعلامیه کې یې ولیکل، په دې جواز کې د افغانستان له حکومتي ادارو سره راکړه ورکړه هم شامله ده. د متحده‌ایالاتو د خزانې وزارت د دې جواز موخه، له افغانانو سره مرسته، له خصوصي سکټور، نړیوالو شریکانو او متحدینو او نړیوالو خیریه موسسو سره کار کولو ته ژمنه ښودل شوې ده. په اعلامیه کې زیاته شوې: " دا جواز... Читать дальше...

د خوست سلګونه اوسېدونکو او ځوانانو د هغه ښار پر متون غونډۍ د "زرغون خوست" په نوم د نیالګیو او ونو کښېنولو مېله پیل کړې ده. د خوست ښاروالۍ په مرسته جوړه شوې مېله به درې ورځې روانه وي. د خوست اوسېدونکي او ځوانان له وروستیو یوشمېر کلونو راهیسې د ښار په مختلفو برخو کې د پسرلي په راتګ ونې کښېنوي. ویډیويي رپورټ.