Новости за 13.02.2022

Украинанын президенти Владимир Зеленский АКШнын президенти Жо Байден менен “жакынкы сааттарда” телефондон сүйлөшө турганын украин президентинин кеңсеси 13-февралда билдирди. Бул жолку чукул сүйлөшүү дагы коопсуздук маселесине арналып, Орусия Украинага кол салат деген кооптонгон учурга туура келди. Бул кабар АКШнын мамлекеттик катчысы Энтони Блинкен 13-февралда "Киевдеги америкалык элчиликтин кызматкерлерин эвакуациялоо чечими Орусиянын кол салуу коркунучуна негизделди" деп айткандан кийин чыкты. Читать дальше...

Бир катар өлкөлөр Орусиянын кол салуу коркунучунан улам жарандарын Украинадан чыгып кетүүгө чакырды. АКШ, Улуу Британия, Германия, Нидерланд жарандарына Украинадан чыгып кетүүнү сунуштады. Ал эми Австралия 13-февралда Киевдеги элчилиги убактылуу жабылганын жарыялады. Азыр бир катар өлкөлөр жарандарын эвакуациялоонун жолун караштырып же өз жолу менен украин жергесинен чыгып кетүүгө үндөшүүдө. Жапония жума күнү букараларына кайрылса, Нидерланддын Киевдеги элчиси жекшембиде билдирүү жасады. АКШ... Читать дальше...

10-февралда Жогорку Кеңештин VI чакырылышынын депутаты, экс-президент Сооронбай Жээнбековдун кудасы, 55 жаштагы Алиярбек Абжалиев ири көлөмдө алдамчылык кылган деп шектелип кармалды. Анын адвокаты экс-депутаттын үстүнөн арызды уулунун ишкер өнөктөшү жазганын “Азаттыкка” айтты. Абжалиевге буга чейин дагы кылмыш иши козголуп, былтыр мамлекетке 20 миллион сом төлөп берген соң иш кыскартылган. Улуттук коопсуздук комитети Жогорку Кеңештин мурдагы депутаты 2 млн. АКШ доллар өлчөмүндө алдамчылыкка шектелип кармалганын маалымдады. Читать дальше...

Венгриянын оңчул улутчул премьер-министри Виктор Орбан өзү жетектеген өлкөнүн Евробиримдиктен чыгуу мүмкүнчүлүгүн кыйытты. Бул тууралуу ал биринчи жолу айтып чыкты. Жылдык кайрылуусунда быйыл 3-апрелде Венгрияда парламенттик шайлоо өнөктүгү башталарын белгилеген Орбан, Евробиримдик мыйзам үстөмдүгү урааны астында “ыйык согуш, жихад” жүргүзүп жатканын айтты. Ошол эле маалда 12-февралда Будапешттеги тарапкерлерине Евробиримдик Венгрияга “толеранттуулук” көрсөтүүсү керектигин билдирди. Болбосо, Орбандын айтымында... Читать дальше...

13-февралда Алматынын Республика аянтында Январь окуяларында каза болгондорду эскерүү жана кыйноого каршы митинг өттү. Акция өткөн аймакта интернет өчүрүлгөнүн "Азаттыктын" казак кызматы жазды. Кандуу калабанын 40-күнүндөгү митинг бийликтин тыюуларына карабай уюштурулду. Эки апта мурун Алматы бийлиги активисттерге аза күтүү митингин өткөрүүгө уруксат бербей койгон. Формалдуу түрдө ага Республика аянтынын “тынч жыйындарды өткөрүү үчүн маслихат бекиткен жерлердин катарына кирбей калганы” себеп болгон. Читать дальше...

Алматынын Республика аянтында 13-февралда Январь окуяларынын курмандыктары эскерилди. Бир айдан ашык убакыт мурда ушул аянттагы тынчтык акцияларынын арты кан төгүүлөр менен аяктаган. Эскерүүдө сөз сүйлөгөндөр өз көйгөйүн айтып, тынч митингге чыккан адамдардын өлүмүнө күнөөлүүлөрдү жазалоону, далилсиз тергөө абактарында отургандарды бошотууну талап кылышты.

"Азыркы кыргызстандык" түрмөгүнүн бүгүнкү каарманы Ильяс Каныбек. Ал Борбор Азиядагы Америка университетинин студенти. Учурда дипломдук ишин жазып, климаттын өзгөрүшүнүн тоолуу аймактарда жашаган адамдарга тийгизген таасирин иликтеп жүрөт. Ал эки жыл мурда чоң атасы, тарых жана саясат таануу илиминин доктору, профессор Аалыбек Акунов менен бирге Жорж Оруэллдин "Айбан ферма" чыгармасын кыргызчага которгон. - Ильяс, учурда климаттын өзгөрүшүнүн тоолуу аймакта жашаган адамдарга тийгизген таасирин иликтеп жатыпсыз. Читать дальше...

2022-жылдын май айында Бишкек шаарында алгач ирет Евразия экономикалык форуму өтөт. Министрлер кабинетинин төрагасынын биринчи орун басары Арзыбек Кожошев жана Евразиялык экономикалык комиссиянын (ЕЭК) министри Сергей Глазьев 12-февралда форумдун уюштурууну талкуулады. Бул тууралуу өкмөттүн басма сөз кызматы билдирди. Кожошев форумдун күн тартибине киргизүү боюнча Кыргызстандын сунуштарын айтты. Сергей Глазьев Евразия экономикалык форумунун программалык комитетинин жетекчиси катары бул сунуштарды кароого даяр экендигин ырастады. Читать дальше...

“Кыргызгидромет” борбору кабарлагандай, 13-14-15-февраль күндөрү Кыргызстандын көпчүлүк аймагында аба ырайы туруксуз болот. Тоо этектеринде жана тоолуу райондордо кар жана жамгыр катуу жаашы мүмкүн. Жолдор тайгак жана тоңголок, кар күрткүсү болот. Айрым жерлерде батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 15-20 метрге жетиши ыктымал. Абанын температурасы: Чүй облусунда түнкүсүн -1...-6, күндүз 0…+5; Талас облустарында түнкүсүн -1...-6, күндүз -2…+3; Баткен, Ош, Жалал-Абад дубандарында түнкүсүн -3…+2... Читать дальше...

“Бийлик сырлары” берүүбүздүн бул жолку коногу Кыргызстан Компартиясынын Борбордук комитетинин биринчи катчысы, философия илимдеринин доктору, профессор Клара Ажыбекова болду. Ал маегинде дарыгерликтен философияга келгени, СССРдин кулап калышынын себептери, Коммунисттик партиянын либерал-демократтарга кошулганы,  экиге бөлүнгөнүнүн себептери, саясатчылар Горбачев, Кулов, Бакиев, Мадумаров жөнүндө айтып берди. - Клара айым, 1990-жылы кошуна мамлекеттердин Коммунисттик партиясынын биринчи катчылары президент болуп шайланып алышты. Читать дальше...

“Бийлик сырлары” берүүбүздүн бул жолку коногу Кыргызстан Компартиясынын Борбордук комитетинин биринчи катчысы, философия илимдеринин доктору, профессор Клара Ажыбекова болду.

Пандемия дүйнөнү каптагандан бери эки жылдан ашса да, ушул күнгө чейин коронавирус илдетинен үй шартында же салттуу медицина аркылуу дарылануу уланууда. Калктын өзүн-өзү дарылоосу кайдыгерликпи же маалыматтын жетишсиздигин билдиреби?

Өзбекстан АКШдан 38 даана Puma 3 AE чалгындоочу учкучсуз учактарды сатып алып жатканын британиялык Shephard Media басылмасы ишенимдүү булагына таянып, жазып чыкты. Басылманын маалыматы боюнча, дрондор быйыл 30-ноябрга чейин АКШдан Өзбекстанга жеткирилет. Shephard Defence Insight уюмунун маалыматы боюнча, анын жалпы баасы 8 миллион 540 миң долларды түзөт жана Өзбекстан бир учкучсуз учак үчүн 225 миң доллар төлөйт. Дрондор кургакта жана деңизде чалгындоо иштерин жүргүзүүгө ылайыкташып, 15 мегапикселдүү камералар аркылуу видеого түшүрүп... Читать дальше...

Пентагон Орусиянын Коргоо министрлигинин АКШнын суу астында жүрүүчү атомдук кемеси Курил аралдарына жакын жердеги чек ара аймагына кирди деген маалыматын четке какты.  "Америка Кошмо Штаттары Орусиянын аймактык сууларында операцияларды жүргүзгөн жок", - деп билдирди Пентагондун өкүлү, капитан Кайл Рэйнс Reuters агенттигине берген комментарийинде. "Орусиянын дооматтарында чындык жок. Мен биздин суу астындагы кайыктарыбыздын  жайгашкан жери боюнча комментарий бере албайм", - деди Кайл Рейенс. ... Читать дальше...

Швеция заараны кайра иштетүү аркылуу жер семирткичтерин алгысы келет. Кытай окумуштуулары булганган аба акылга зыян экенин айтышты. Маймылдардын адамдарга окшош дагы бир белгиси аныкталды. Узаган аптадагы илим жаңылыктарынын топтомун сунуштайбыз. Заара кантип экологияны сактай алат? Швециянын эң чоң аралы Готландда таза суунун көлөмү аз. Жергиликтүүлөр айыл чарбасына колдонулган жана канализация түзүмдөрүнөн арткан кир суунун аймактын экосистемасына тийгизген таасиринен жабыр тартып келишет. Эми... Читать дальше...

Түркмөнстандын Борбордук шайлоо комиссиясы 2022-жылдын 12-мартында мөөнөтүнөн мурда президенттик шайлоо өткөрүлөрүн жарыялады. Бул билдирүү президент Гурбангулы Бердымухамедов жакында Халк Маслахатинин кезексиз жыйынында жаштарга орун бошотуп, жогорку мамлекеттик кызматтан кетерин кыйыткандан кийин болду. "Президент бизге 12-марттагы мөөнөтүнөн мурда шайлоого даярдык көрүүнү тапшырды", - деп билдирди Борбордук шайлоо комиссиясынын басма сөз катчысы Безерген Гарраев. Түркмөнстандын президенти... Читать дальше...

Орусия Укринага кол сала турган болсо АКШ менен Евробиримдик расмий Москвага каршы  санцияларды даярдоодо. Бул тууралуу Reuters өз булактарына таянып жазды. Маалыматка караганда, чектөөлөр Сбербанк жана ВТБга таасир этиши мүмкүн. Орусияны SWIFT каржылык төлөм системасынан ажыратуу каралган эмес. Агенттиктин маектештери Европа өлкөлөрү буга каршы чыгышканын айтышкан. Кредиторлор миллиарддаган доллар карызын кайтарып ала албай калабыз деп кооптонушат. Мындан сырткары, коргонуу жана технология тармагында... Читать дальше...

Казакстандын президенти Касым-Жомарт Токаев 13-февралда Нур-Султан шаарындагы Хазрет Султан мечитине барып, январь окуяларында каза болгондорду эскерди.  «Кайгылуу окуялардан бери 40 күн өттү. Мечитке курман болгондорду эскерүү үчүн келдим. Курман болгондордун үй-бүлөлөрүнө жана жакындарына дагы бир жолу терең кайгыруу менен көңүл айтам. Мамлекет кыйынчылыкта сиздерди жалгыз калтырбайт. Орду толгус жоготууга учураган үй-бүлөлөргө материалдык жардам көрсөтүүнү тапшырдым», — деди Токаев иш сапары учурунда жазылган видеокайрылууда. Читать дальше...

Мурдагы ички иштер министри Молдомуса Конгантиевди акыркы сапарга узатуу зыйнаты эртең, 14-февралда Абдылас Малдыбаев атындагы Кыргыз Улуттук академиялык опера жана балет театрында өтөт. Бул тууралуу Ички иштер министрлигинин басма сөз кызматы кабарлады. Маалыматка караганда, коштошуу зыйнаты 10:00дө башталат. Молдомуса Конгантиев 12-февралда 64 жаш курагында көз жумду. Анын эмнеден каза болгону азырынча белгисиз. Ал 1958-жылы Жалал-Абад облусунун Майлуу-Сай шаарында туулган. Ички иштер органдарында 1979-жылдан тарта иштей баштаган. Читать дальше...

Учурда Кыргызстанга 6 миллиард киловатт электр энергиясы жетишпей жатат. Бул тууралуу өкмөт башчы Акылбек Жапаров Бишкектеги энергетикалык форумда билдирди. Өкмөт энергетикалык кризистен биротоло чыгуу максатында ири жана чакан ГЭСтерди куруу, күндөн, шамалдан энергия алуу жолдорун издеп жатат. Энергетикалык кризисти кургакчылык жана Токтогул суу сактагычындагы суунун аздыгы да тереңдетти. 10-февралда Бишкекте “Кыргызстандын туруктуу энергокубаттуулуукка өтүүсү: тоскоолдуктар жана чечүү жолдору”... Читать дальше...

Нидерланддын KLM авиакомпаниясы Киевге каттамдарын токтотту, анын учактары мындан ары Украинанын аба мейкиндигинен өтпөйт. Бул тууралуу компаниянын ишемби күнкү билдирүүсүндө айтылган. Киевге кезектеги каттам 13-февралга караган түнү, жекшембиге белгиленген болчу. Авиакаттамдарды токтотуу чечими Украина менен Орусиянын чек арасындагы кырдаал курчугундан улам кабыл алынды. Аталган компания өлкөнүн Тышкы иштер министрлиги Украинаны кооптуу өлкөлөрдүн катарына киргизип, өз жарандарын ал жакка барбай... Читать дальше...

Түркиянын Тышкы иштер министрлиги түрк жарандарын орус-украин чек арасындагы коопсуздук абалдан улам Украинанын чыгыш аймактарына  барбай турууну өтүндү. Бул тууралуу министрлик 12-февралда "Твиттерде" жазды. "Биздин жарандарга зарылчылык болбосо, Украинанын чыгыш чек ара аймактарына баруудан баш тартуу жана саякатка чыгаар алдында өздөрүнүн жеке коопсуздугу үчүн бардык мүмкүн болгон чараларды көрүп, Киевдеги элчилигибиз менен байланышуусу сунушталат", -деп жазылат билдирүүдө. Ушул айда Түркия... Читать дальше...

Кыргызстандын Орусиядагы элчилиги Москва шаарынын Коммунарка кыштагындагы өрттөн жабыр тарткан беш кыргызстандык тууралуу 12-февралда маалымат таратты. Элчиликтин маалыматына караганда, 2021-жылдын 28-декабрында болгон кырсыкта 40 жаштагы жаран газга ууланып каза болгон. Дагы бирөө денеси күйүп ооруканага жаткырылган.  Дагы үч жаран жабыркаган, алар ишин улантып жатышат. "Жабыркаган жарандардан толук маалымат алуу жана ар тараптуу жардам көрсөтүү максатында элчиликтин кызматкерлери окуя болгон жерге барып... Читать дальше...

Соңку бир суткада (13-февралга карата) Кыргызстанда коронавирус 49 адамдан жаңы аныкталды. Алардын басымдуу бөлүгү Бишкек шаарында – 36 киши. Чүй облусунда – 5, Ош облусунда – 1, Ысык-Көл облусунда – 7 адамдан вирус  табылган. Калган аймактарда ооруну жуктуруп алгандар катталган жок. Саламаттык сактоо министрлиги вирустан дагы үч бейтап каза болгонун билдирди. Ушуну менен өлкөдө COVID-19 жуккандардын жалпы саны 200 миңден ашты, 2927 адам каза болуп, 192 миңден көп киши сакайып чыкты. 3-февралда... Читать дальше...

12-февралда АКШнын президенти Жо Байден менен Орусиянын президенти Владимир Путин телефондон сүйлөшүп, Украинанын тегерегиндеги кырдаалды талкуулады. Бул тууралуу Ак үй ишембиде билдирди. Эки лидер бир саат төрт мүнөт сүйлөштү. Кремль демилгени Вашинтон көтөргөнүн маалымдаса, Ак үй Путин дүйшөмбүдө сүйлөшүүнү сунуштаса, Байден аны ишембиге көндүргөнүн билдирди. Ак үйдүн билдирүүсүндө Байден эгер Москва Украинанын тегерегиндеги кырдаалды курчутса, Вашингтон өзүнүн союздаштары менен ыкчам жана чечкиндүү жооп берерин так билдиргени айтылат. Читать дальше...