Новости за 03.02.2022

Түркиянын президенти Режеп Тайып Эрдоган 3-февралда Киевге барды. Ал украин лидери Владимир Зеленский менен Москва-Киев ортосундагы кырдаалды талкуулады. "Мен мурда эле белгилегендей, Түркия эки мамлекеттин ортосундагы кризиске чекит коюу үчүн баардыгын кылууга даяр. Биз кубануу менен лидерлердин деңгээлинде же техникалык делегациялардын деңгээлинде жыйын өткөрүп бере аларыбызды бүгүнкү сүйлөшүүдө да билдирдим",-деди Эрдоган. Эрдоганга чейин Киевге НАТОго мүчө Британия, Польша жана Нидерланддын лидерлери келип кетишкен. Читать дальше...

Казакстан бийлиги январдагы окуяларда ашыкча күч колдонулган болушу мүмкүн экенин мойнуна алып, кыйноолор жана негизсиз кармалгандар тууралуу фактыларды иликтөөгө даяр экенин билдирди. 3-февралда Тышкы иштер министрлиги тараткан билдирүүдө, "Казакстан негизсиз кармалгандар, кыйноого кабылгандар жана ашыкча күч колдонуу боюнча окуяларды айыптайт" деп жазылган. Арыздардын баарын тергөө органдары иликтеп жатканы белгиленет. Министрлик Башкы прокуратуранын маалыматына таянып, ушул тапта "тергөө жүргүзүүдө... Читать дальше...

3-февралда Түркиянын башкалаасы Анкарада Кыргызстандын жарандыгын алган теги түркиялык Орхан Инандынын кезектеги соту өттү. Бул тууралуу "Сабах" басылмасы билдирди. Сотто Орхан Инанды ушул жашка чейин эч кандай мыйзамсыз иш-аракеттерге барбаганын айткан. Ошондой эле ал Кыргызстанга "Сапат" билим берүү мекемелеринде иштөө үчүн барганын, 2001-жылдан бери бул мекемелердин директорлор кеңешинин төрагалыгын аркалаганын билдирген.  Орхан Инанды Түркиядагы төңкөрүш аракетин айыптап, аны жасагандар жазаланышы керектигин айтты деп жазды басылма. Читать дальше...

Орусия Берлинге жооп катары "Немис толкуну" (Deutsche Welle) медиасын жабарын билдирди. Бир күн мурун Германия бийлиги Кремл көзөмөлдөгөн RT DE (мурдагы Russia Today) телеканалынын берүүлөрүнө тыюу салган. Орусиянын Тышкы иштер министрлиги тараткан билдирүүдө, DWнын өлкө ичиндеги баардык кызматкерлеринин аккредитациясы жокко чыгарылары жана аталган медианын көрсөтүүлөрүнө өлкө аймагында тыюу салына турганы айтылды. Бул немис компаниясына каршы кабыл алынган чаралардын биринчи баскычы экени баса белгиленген. Читать дальше...

Өзбекстандын "Адолат" партиясы TikTok социалдык тармагына бөгөт коюуну сунуштады. Партиянын активисттери мындай демилге "жаштарды элге жат көрүнүштөрдөн жана көз караштардан коргоо максатын" көздөгөнүн айтууда. "Жакында эле болгон жагымсыз окуяны эске алуу менен керек болсо биз интернетте пайдадан дагы зыяны көбүрөөк мобилдик тиркемелерди толугу менен өчүрүп салышыбыз зарыл",-деп жазылат партиянын билдирүүсүндө. Мурдараак TikTok социалдык тармагында улгайган кишини башка тээп качып кеткен өспүрүмдүн видеосу жайылган. Читать дальше...

Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев менен Бишкек травматология жана ортопедия илим изилдөө борборунун директору Сабырбек Жумабеков бири-биринин ишмердүүлүгүн сындап чыгышты. Жумабеков министрге жооп берди Бишкек травматология жана ортопедия илимий изилдөө борборунун жетекчиси Сабырбек Жумабеков саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиевди "жалган жалаа, негизсиз сөздөрдү таратып жатат" деп айыптады. Ал 3-февралда журналисттерге маалымат жыйын өткөрүп, президентке кайрылды. Читать дальше...

Бишкектеги кыргыз-түрк достук ооруканасын башкаруу кыргыз тарапка берилгенин Саламаттык сактоо министрлигинин маалымат кызматы билдирди. Ооруканага жаңы жетекчи болуп Осмонали Масалиев дайындалды.  Буга чейин Бишкек шаарында курулган оорукананы Кыргызстан менен Түркия үч жыл чогуу башкара турганы айтылган. 2016-жылдын июнь айында курула баштаган оорукана 2017-жылы аяктап, иштей баштамак. Бирок ар кандай себептер менен толук ачылган эмес. Ал өз кезегинде бир топ нааразылык жараткан. 2020-жылы... Читать дальше...

Батыш менен Орусиянын тиреши күч алды. Украинанын чек арасынын жанында жүз миңден ашуун орус аскери топтолуп турат. Орусия “НАТО Украинадан, Борбор Азиядан оолак турушу керек” деп катуу талап коюуда. Москва эмнени көздөйт? Бул маселеде Кыргызстандын позициясы кандай?

АКШ президенти Жо Байден "Ислам мамлекети" террордук тобунун лидери Ибрагим аль-Хашими аль-Кураши Сириядагы атайын операциянын жүрүшүндө жок кылынганын билдирди. Байден 3-февралда жасаган билдирүүсүндө, операция Сириянын түндүк-батышында жүргүзүлгөнүн жана ага катышкан америкалык аскерлер ийгиликтүү кайтканын кошумчалады. Буга чейин Пентагон рейд жүргүзүлгөнүн кабарлаган. Associated press маалымат агенттиги окуянын күбөлөрүнө таянып, эки саатка созулган операция маалында 13 киши, анын ичинде алты бала, төрт аял каза болгонун жазды. Читать дальше...

Бишкек шаардык соту “бийликти күч менен басып алууга” шек саналып, камакта жаткан саясатчы Курсан Асанов менен Алмаз Сарыбаевди үй камагына чыгарды. Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев менен Бишкек травматология жана ортопедия илим изилдөө борборунун директору Сабырбек Жумабековдун тиреши курчуду. АКШ Европага үч миңдей аскерин жөнөтөт. Өткөн аптада Пентагон сегиз жарым миң жоокер Европага аттануу үчүн “күжүрмөн даярдыкта” турганын билдирген.

Түркиялык куткаруучулар Грекия менен чек арага жакын жерде сууктан тоңуп өлгөн он тогуз мигранттын сөөгүн тапты. Анкара бул окуяга Грекияны күнөөлөп, "алсыз жана ырайымсыз" деп сыпаттаган. Ал эми Афины "мындай билдирүү негизсиз" деп жооп кайтарды.  Түркиянын батышындагы Эдирне аймагынын жергиликтүү бийлиги 2-февралда Түркиядан Грекияга мыйзамсыз өтүп бараткан 24 иммигрант кайра артка жөнөтүлүп, чек арада 19у тоңуп каза болгонун "Твиттерден" кабарлады. Алгач түрк чек арачылары тогуз качкындын сөөгүн тапкан. Читать дальше...

Украин-орус чек арасындагы чыңалууга байланыштуу АКШ өз аскерлерин Европадагы өнөктөштөрүнө жөнөтө турган болду. Батыш Орусия Украинага жакын арада чабуул жасашы мүмкүн деп кооптонууда. Москва муну төгүндөгөнү менен украин чегине жакын топтолгон 100 миңдей аскерин артка кайтара элек. Ал тургай Беларус менен чогуу машыгуу баштаганы турат. АКШнын жүрүшү Кошмо Штаттар үч миңдей жоокерин Европага жөнөтөрүн Пентагондун басма сөз катчысы Жон Кирби 2-февралда маалымдады. Алардын эки миңи Польша жана Германияга барат. Читать дальше...

Коронавируска каршы күрөшүү штабынын жыйынында саламаттык сактоо министринин орун басары Улукбек Бектурганов коронавирус жуккан учурлар, ооруканага жаткырылган бейтаптардын санына карап өлкө вирустун төртүнчү толкунунан чегинен өттү деп айтса болорун маалымдады. Жыйында Кыргызстандын аймагына келген жарандардан ПЧР-тест талап кылуу эрежесин алып салуу жагы да каралды. Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары Эдил Байсалов жакынкы күндөрү өлкөдө карантин чаралары жеңилдей баштарын билдирди. Читать дальше...

Кыргызстанда жарык көрүп жаткан "Немономиф" журналынын үчүнчү саны маңкуртчулук темасына арналды. Басылма “Эсимде” изилдөө аянтчасы тарабынан кыргыз жана орус тилдеринде басылып чыгып, Борбор Азия чөлкөмүндөгү тарыхый изилдөөлөр, маданият жана тил маселелери боюнча макалаларды жарыялап жатат. Журнал коомчулукка кеңири тарай элек. Ошондуктан биз журнал жана анда көтөрүлгөн темалар тууралуу учкай кеп кылабыз. Эмне үчүн “Немономиф”? Журналдын түзүүчүлөрүнүн бири, тарыхчы Гүлзат Алагөз кызы анын кызыктуу аталышын мындайча чечмеледи... Читать дальше...

Кыргызстандын Билим берүү жана илим министрлиги окуу жайларда тажикстандык студенттерге "атайлап тоскоолдук жасалып жатат" деген дооматты негизсиз деп билдирди. Мекеме берген маалыматта "эгер студент келишимде каралган шарттарды толук аткарбаса, башкача айтканда, контракттык төлөмдөн же академиялык карызы болсо окуу жай сөзсүз түрдө карыздары жоюлмайынча анын документтерин бере албайт. Бул Тажикстандын жарандарына эле эмес, Кыргызстандын жарандарына да тиешелүү жалпы талап. Андан башка жасалма тоскоолдуктар жок" деп айтылат. Читать дальше...

НАТОнун баш катчысы Йенс Столтенберг 3-февралда Брюсселде өткөн маалымат жыйында Москва Беларуска 30 миңдей аскер жана заманбап курал жөнөткөнүн билдирди.  Анын айтымында, Беларуска орус тараптан СУ-35 истребителдерин, «Искандер» ракеталык комплекстерди, С-400 зениттик-ракеталык комплекстерди жиберди. НАТОнун баш катчысы орус агрессиясы олуттуу кесепеттерге туш болорун дагы бир ирет эскертти. Орусия менен Беларус аскердик машыгуу өткөрөрүн январь айында жарыялаган, бирок канча аскер жана техника жөнөткөнүн тактаган эмес. Читать дальше...

Бишкек шаардык соту бийликти күч менен басып алууга шек саналып кармалган ички иштер министринин мурдагы орун басары, экс-депутат Курсан Асановдун бөгөт чарасын карап, аны үй камагына чыгарды. Асанов менен кошо президенттик шайлоо маалында Алмаз Сарыбаев дагы камалган. Анын алдында экөөнүн телефондон сүйлөшүүсү делген аудио тараган. Камалгандар аны "фейк" деп аташкан. ИИМ Курсан Асанов “башка адамдар менен бирге алдын ала сүйлөшүп, бийликти күч менен басып алууга активдүү даярданып, уюштуруп... Читать дальше...

Баткендин Көк-Таш айылынын тургуну Жалил Каработоевдин баласы бир жыл мурун чек арадагы жаңжалда каза болгон. Анын сөөгү жерге берилгенден кийин үйүнө жалгыз көгүчкөн учуп келип, баласын жоготкон атанын жанынан чыкпайт. Жалил Каработоев үйүн байырлаган канаттууну баласынан келген белги деп билет.

Бишкектин Биринчи май райондук соту "бийликти күч менен басып алууга даярданган" деген шек менен кармалган Бекназар Купешов менен Нурбек Калекеевди 2-февралда эч жакка кетпөө тил каты менен бошотту. Бул тууралуу райондук соттун басма сөз кызматы билдирди. Улуттук коопсуздук комитети (УКМК) 2021-жылы парламенттик шайлоонун алдында, 26-ноябрда "бийликти күч менен басып алууга даярданган" деген шек менен 15 адам кармалганын маалымдаган. Алардын арасында Жогорку Кеңештин депутаты Бакытбек Жетигенов... Читать дальше...

Түркиялык куткаруучулар Грекия менен чек арага жакын жерде сууктан тоңуп өлгөн 19 мигранттын сөөгүн 2-февралда тапты. Өлкөнүн ички иштер министри Сулейман Сойлу грекиялык чек арачыларды "мигранттарды өткөрбөй, алардын бут кийимдерин чечип алып кайра артка жиберген" деп айыптады. Министр "Твиттерге" жазган билдирүүсүндө, мигранттар кайсы мамлекеттен экенин жазган эмес. Грекиянын Миграция министри дароо жооп кайтарып, түрк бийлигинин маалыматын "жалган, чагым" деп атады. Анын айтымында, мигранттар чек арага жеткиче эле тоңуп калышкан. Читать дальше...

Пакистандын ички иштер министри Рашид Ахмад 3-февралда билдиргендей, Белужистан провинциясындагы эки аскер базасына кол салуу болгон. Анда төрт аскер жана 15 козголоңчу көз жумган. Чабуул үчүн "Белужистан боштондук армиясы" деп аталган жикчил топ жоопкерчилик алды. Өткөн жумада аталган топ Гвадар портунун жанындагы аскердик бекетке кол салып, он жоокер көз жумган. Премьер-министр Имран Хан аскерлер "баатырларча курман болгонун" билдирди. Белужистанда партизандар кошуундары өкмөткө каршы ондогон жылдардан бери акцияларды уюштуруп келишет. Читать дальше...

Бокс боюнча мурдагы чемпион Владимир Кличко Киевди коргоо бригадасына запастагы аскер каттары катталды. Ал азыркы кырдаалда мекенин коргоого милдеттүү экенин билдирди. «Мекеним геосаясий кыйынчылыктарга туш болуп жатканын көрүп, бул жакка келбей кое албадым. Ошондуктан шаардын жана өлкөнүн коргоо бригадасына катталдым»,-деди Кличко 2-февралда. Владимирди агасы, Киев шаарынын мэри Виталий Кличко да колдоп, ошентсе да Орусия менен Украина ортосундагы кризистин дипломатиялык жол менен чечилиши туура болорун кошумчалады. Читать дальше...

АКШнын президенти Жо Байден жана Франциянын лидери Эммануэл Макрон 2-февралда Украинанын айланасындагы кырдаалды талкуулашты. Эки лидер эгер Орусия Украинага бастырып кирсе, Москвага каршы санкция киргизүү маселесин сүйлөштү. Бул тууралуу Ак үй билдирди. Макрон жакын арада Владимир Путин менен сүйлөшөрүн айтты. Орус лидери менен жакын арада Германиянын канцлери Олаф Шольц да жолугарын ZDF телеканалына берген маегинде билдирди. Шольц Москвага качан барарын тактаган жок. Буга чейин Британиянын... Читать дальше...

Жогорку Кеңештин депутаттары кыргыз-тажик чек арасында 27-январда болгон окуя боюнча Тажикстандын парламентине кайрылуу жолдоду.  Аны 3-февралдагы парламент отурумунда депутат Камила Талиева окуду. "Эки тараптуу жана көп тараптуу келишимдерге, ынтымак, коңшулаштык жана өз ара колдоочулук мамилеге каршы келген кезектеги чек ара жаңжалына олуттуу тынчсыздануубузду билдиребиз. Боордош элдин ортосунда адам жоготууларына жана карапайым калктын азап чегүүсүнө алып келүүчү чек ара жаңжалдары болбошу керек", - деп айтылат кайрылууда. Читать дальше...

Экономика жана финансы министрлигине караштуу Салык кызматы Эл аралык ишкерлер кеңешинин төрагасы Аскар Сыдыковду "курулай дооматтан карманууга жана коомчулукту дүрбөлөңгө салбоого" чакырды. Мекеме тараткан маалыматка караганда, "Аскар Сыдыковдун салык кызматкерлери ишкерлерден ар ай сайын пара талап кылат" деген сөздөрү чындыкка дал келбейт. Салык кызматынын башкы аппаратынын жогоруда айтылган фактылар тууралуу маалыматы жок. "Кайрылуу, арыз-доомат түшкөн учурда ар бирине тиешелүү чара көрүлөт", - деп билдирди. Читать дальше...