Новости за 06.01.2019

Ирандын Борбордук банкы улуттук акчанын реформасын сунуш кылды. Риалдан төрт нөлдү алып салуу жөнүндөгү мыйзам долбоору өкмөттүн кароосуна ишембиде берилди. Бул тууралуу ИРНА маалымат агенттиги жазды. 2018-жылы Ислам жумуриятынын улуттук валютасы кунун жоготуп, инфляция дээрлик 40 процентке жеткен. 6-январга карата 1 АКШ доллары 110 миң риалга сатылып жатты. АКШ президенти Дональд Трамп 2015-жылкы өзөктүк келишимдин негизинде алынган санкцияларды кайра киргизерин айтып келет. Трамп "макулдашуу... Читать дальше...

Кошмо Штаттар Түркиядан күрттөрдүн коопсуздугу камсыздалат деген кепилдик алгандан кийин гана Сириядагы аскерлерин чыгарып бүтөт. Бул тууралуу 6-январда АКШнын улуттук коопсуздук боюнча кеңешчиси Жон Болтон билдирди. Күрт кошуундары Американын Сириядагы исламчыл экстремисттерге каршы күрөштө өнөктөшү болчу. Болтон америкалык аскерлерди чыгаруу жараяны «Ислам мамлекети» террордук уюмунун Сириядагы калган жоочуларын жок кылууга байланыштуу болорун баса белгиледи. "Сириядагы операцияга катышкан... Читать дальше...

Бишкек Жылуулук электр борборундагы (ЖЭБ) авариянын себептерин жана ишкананы модернизациялоого кеткен 386 миллион доллар кытай насыясын пайдалануу боюнча козголгон кылмыш иштерин иликтөө мөөнөтү 13-февралга чейин узартылды. Мурдагы премьер-министр Сапар Исаков иштин материалы менен таанышып чыгууну суранганы үчүн ушундай чечим чыкканын адвокат Нурбек Токтакунов “Азаттык” радиосуна билдирди. - Сапар Исаков айыбын угуп, бул Сооронбай Жээнбековдун саясий өч алуусу экенин ачык айтып жатат. Анткени... Читать дальше...

Ооганстандын түндүк-чыгышындагы алтын кени көчүп түшүп, андан кеминде 30 киши набыт кетти. Бадахшан чөлкөмүнүн полиция өкүлү Санаулла Рохани жекшемби күнү болгон кырсыкта онго жакын киши жарадар болгонун маалымдады. Кохистан районунун акими Мохаммад Рустамдын айтымында, жергиликтүү тургундар дарыянын жээгинде экскаватор менен өз алдынча алтын казып жатышканда шахта басып калган. Жергиликтүү өкмөттүн маалымат катчысы Ник Мохаммад Назари тургундар көп жылдан бери алтынды мыйзамсыз казып келишкенин билдирди. Читать дальше...

6-январда Украинанын православ чиркөөсү көз карандысыздык жөнүндө күбөлүк (томос) алды. Ишемби күнү кол коюлган тастыктаманы Константинополь патриархы Варфоломей Стамбулдагы Ыйык Георгий чиркөөсүндө Киев метрополити Епифанийге тапшырды. Таатка Украинанын президенти Петро Порошенко, Жогорку Раданын төрагасы Андрей Парубий жана башка жетекчилер катышты. Порошенко бул документти алуу менен Украина эгемендикке жеткенин айтты.  Варфоломей дүйнөдөгү бардык православдарды украин чиркөөсүн таанууга... Читать дальше...

Дүйнөлүк басма сөзгө баяндама. (31-декабрь - 7-январь)

Кыргызстанда чылым тартууга тыюу салынган жайлардын тизмеси чыкты. Белгилүү болгондой, 1-январдан тартып  Кыргызстанда “Мыйзам бузуулар боюнча кодекс” күчүнө кирди. Ага ылайык, билим берүүчү бардык жайларда, балдар эс алуучу менчик жана коомдук жайларда, саламаттыкты сактоого тийиштүү, өрт чыгуу коркунучу бар бардык жерлерде чылым чеккен болбойт жана буга май куюучу станциялар да кирет. Китепкана, көргөзмө зал, аудитория, чоң жана маршруттук автобус, такси, учак, кеме, поезд, лифт, калкты тейлөө жайлары... Читать дальше...

Тайвандын президенти Цай Инвэн эл аралык коомчулукка кайрылып, демократияны колдоого жана Кытай тараптан болуп жаткан коркунучтарга туруштук берүүгө жардам сурады. Ага чейин Кытайдын башчысы Си Цзинпин Тайван Кытайдын бир бөлүгү экенин эч ким тана албасын айткан болчу. - Биздин өлкө бардык эл аралык баалуулуктардын тарапкери. Андыктан биз кыйынчылыктарга жана коркунучтарга туш болуп жатканда эл аралык коомчулук абалыбызга туура баа берип, колдоосун көрсөтөт деп ишенгибиз келет, - деди Цай Инвэн... Читать дальше...

Тамеки тарткан кишинин жанында туруу жүрөккө зыян. Тарыхтагы эң жаман жылдын табышмагы жандырылды. Табиятка зыяны жок аккумулятор өпкө. Аарылар кантип эсептегенин окумуштуулар аныкташты.

7-январда Кыргызстандын аймагында жаан-чачын болбойт. Жолдор тоңголок, тайгак болот.  Батыш тараптан келген шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрге жетет. Абанын температурасы: Чүйдө түнкүсүн -1...-6, күндүз 2...7, Таласта түнкүсүн -4...-9, күндүз 0...5, Ысык-Көлдө түнкүсүн -8...-13, күндүз -1...+4, Баткенде түнкүсүн -4...+1, күндүз 2...7, Ошто, Жалал-Абадда түнкүсүн -3...+2, күндүз 2...7, Нарында түнкүсүн -21...-26, күндүз -11...-16 градус болот. Бишкекте жаан-чачын болбойт. Абанын температурасы түнкүсүн -3…-5... Читать дальше...

Бишкек-Ош автожолундагы тоолордун боюнан карды атып түшүрүү иштери уланууда. Өзгөчө кырдаалдар министрлигинин (ӨКМ) маалыматына караганда, бүгүн 6-январда Жалал-Абад облусунун Токтогул районунда автотрассанын 231 жана 246-чакырымдарында (Көчкү-Булак тилкеси) жалпысынан 83 000 м3 кар түшүрүлдү. ӨКМ 4-7-январга шашылыш эскертүү таратып, Бишкек – Ош, Ала-Бука – Каныш-Кыя, Красная-Горка – Ак-Таш, Мырзаке – Кара-Кулжа – Алайку унаа жолдоруна кар көчкү түшүүcү ыктымал экенин билдирген. Жолдо бараткан... Читать дальше...

Тажикстандык офицер Ооганстан менен чек ара аймагында каза болду. Расмий органдар бул маалыматты тастыктай элек, бирок “Азаттык” радиосунун тажик кызматы маалымдаганына караганда, окуя 4-январда болду. Чек арачы Суханвар Олимиён (Хамидзода) Шамсиддин Шохин (мурдагы Шуроабад) районундагы “Бахорак” бекетинде кызмат өтөөгө төрт ай мурда киришкен. «Тажик-ооган чек арасына жакын тилкеде дайынсыз болуп жаткан малчыны издөө учурунда аны белгисиз топ барымтага алган. Алдын ала маалыматка караганда, чек... Читать дальше...

Казакстанда Жаңы жылдын түнүндө адам өлүмүнө алып келген окуяга байланыштуу тургундар нааразылык акциясына чыгышты. Бүгүн 6-январда Караганда шаарынын борборуна чогулгандар окуяны дыкат иликтөөнү талап кылышты. Акимчиликтин өкүлү менен жолуккандан кийин алар тарап кетишти. Бирок ишти калыс териштирүүнү талап кыла берерин айтышты. “Азаттык” радиосунун казак кызматынын маалыматына караганда, ишемби күндөн бери шаарда коопсуздук чаралары күчөтүлүп, атайын кошумча техника тартылды. 1-январга караган... Читать дальше...

Салтта жок нерселер салтка айланганда эмне болот?

Иран менен Орусия Каспий деңизинде "жакынкы келечекте" аскердик машыгуу өткөрүүнү пландап жатышат. Бул тууралуу 6-январда Ирандын "Мехр" маалымат агенттиги кабарлады. Агенттик контр-адмирал Хосейн Ханзадинин айткандарына таянып жазганына караганда, эки өлкө "тактикалык, куткаруучу жана деңиз каракчыларына каршы" аскердик машыгууларды уюштурат. Иран менен Орусия Каспийде машыгууларды 2015 жана 2017-жылдары да өткөрүшкөн. Ханзади Каспийдин жээгиндеги бардык өлкөлөр башка мамлекеттердин кандай гана кийлигишүүсү болбосун... Читать дальше...

Жума ичинде Кыргызстанда жана дүйнөдө болгон окуялардын тизмеги.

Талас облустук милициясы үйлөнүү той учурунда автоматтан ок атылганы тууралуу видеонун чоо-жайын иликтеп чыкты. Облустук ички иштер башкармалыгынын башчысы Алмазбек Жумабеков “Азаттык” радиосуна билдиргенине караганда, бул окуя 2018-жылдын күзүндө Таласта болгон. Бирок ок атылган эмес, себеби видео монтаждалган, ал эми адамдардын колундагы автомат чыныгы курал эмес, жыгачтан жасалган муляж экени аныкталды. Тасманы монтаждоого тиешеси бар деп 21 жаштагы тургундар шектелүүдө. Бүгүн 6-январда... Читать дальше...

"Манас" аэропорту кадимки тартипте иштей баштады. Бул тууралуу аэропорттун басма сөз кызматы билдирди. Эртең менен тумандын айынан учактарды кабыл алуу жана жөнөтүү жадыбалы убактылуу өзгөрүшү мүмкүн экени, учуп-конуу тилкесинде көрүнүп туруучу аралык 125 метрди түзүп жатканы кабарланган. Аэропорттун расмий сайтындагы маалыматка караганда, саат 10:15те Үрүмчүгө уча турган каттамдын убактысы өзгөргөн. (RK)

Константинополь чиркөөсүнүн партиархы Варфоломей Украинанын православ чиркөөсүнүн көз каранды эместиги тууралуу чечимге (томос) кол койду. Бул окуяга байланыштуу иш-чара патриархтын резиденциясы жайгашкан Стамбул шаарында өттү. Ага украин президенти Петр Порошенко жана Киев митрополити Епифаний катышты. Өз сөзүндө Украинанын мамлекет башчысы Порошенко жаңы чиркөөнүн негизделишин кубаттап, чоң чиркөөнүн чечимин тарыхый окуя деп атады: - Эң башкысы – мен дүйнө жүзүндөгү миллиондогон украиндерди бул чиркөөнүн түптөлүшү үчүн жалынып... Читать дальше...

Парижде нааразылык акциялары кайрадан уланып, бул жолу демонстранттар өкмөттүк имаратка чейин кирип барышты. Кызматкерлерден эч ким жабыркаган жок, имараттын ичиндегилерди полиция алып чыгып кетүүгө үлгүрдү. Ишемби күнү Франциянын бир нече аймагында жалпысынан 50 миңдей адам көчөгө чыкты. Ички иштер министри Кристов Кастанер “бул өткөн жумага караганда көбүрөөк, бирок ноябрдагы 280 миң адамга караганда албетте, азыраак” деп билдирди. Францияда митингдер ноябрь айында башталган. Алгач он миңдеген... Читать дальше...

Бириккен Араб Эмирликтеринде (БАЭ) футбол боюнча Азия кубогунун тайпалык оюндары бүгүн уланат. “А” тайпасында Индия менен Таиланд өлкөлөрүнүн футболчулары упай талашат. Бул тайпада кечээ 5-январда алгачкы оюн башталып, БАЭ менен Бахрейн футболчулары 1:1 эсебинде тең ойношкон. Ошондой эле бүгүн 6-январда “В” тайпасында оюндар жүрөт. Турнирдин күчтүү командаларынын бири саналган Австралия футболчулары Иордания менен ойносо, Сирия Палестина менен талаага чыгат. Азия кубогуна Кыргызстандын улуттук курама командасы да катышууда. Читать дальше...

Чек арачы офицер иштеп жаткандардын пенсиясына каршы чыккан депутатка ачык кайрылуу жолдоду. Мамлекеттик чек ара кызматынын офицери Раимбек Турдалиев Жогорку Кеңештин депутаты Таабалды Тиллаевге кайрылып, “Мекен сакчыларынын кызматы жеңил эмес, өмүрүбүздү жана саламаттыгыбызды тобокелге салган учурубуз көп болот” деп билдирди. Чек арачы ошондой эле “Күч структураларында кызмат өтөгөндөрдүн пенсиясын кыскартуу маселесин кароодон мурда Мекен сакчыларын турак жай, жеңилдиктер менен камсыздоо боюнча... Читать дальше...

Тарыхчынын чыгыш элдеринин этнографиясынын кызыктуу маселесине – он эки жаныбардын атына ылайык түзүлгөн көөнө жылсанакка жана анын ичинде “Доңуз жылы” аталышына арналган блогу.

Ички иштер министрлиги мыйзам бузган милиция кызматкерлери тууралуу арыздануу үчүн "ишеним телефондорунун" номурларын жарыялады. Мекеменин расмий сайтына чыккан маалыматта укук тартибин коргоо органдарынын кызматкерлери бийлик өкүлү катары кээде аша чаап, кызмат абалынан кыянаттык менен пайдаланган, жада калса кылмыш жасаган учурлар бар экени айтылат.  "Милиционерлердин жарандардын арызын кабыл албоо, опузалоо, коркутуу жана башка мыйзамсыз аракеттери тууралуу Ички иштер министрлигинин Ички иликтөөлөр... Читать дальше...

"Манас" аэропортунун аймагын кайрадан туман каптагандыктан учактарды кабыл алуу жана жөнөтүү жадыбалы убактылуу өзгөрүшү мүмкүн. Бул тууралуу бүгүн аэропорттун басма сөз кызматы билдирди. "6-январда саат 8:30дан бери калың туман болуп турат. Учуп-конуу тилкесинде көрүнүп туруучу аралык 125 метрди түзүүдө. Рейстерди тактап алыңыздар" деп айтылат билдирүүдө. Аэропорттун расмий сайтындагы маалыматка караганда, саат 10:15те Үрүмчүгө уча турган каттамдын убактысы өзгөрдү. (RK)