Թրամփն անկանխատեսելի գործիչ է, և երբեք չի կարելի բացառել, որ միշտ բարեհաճ կլինի մեր նկատմամբ․ Արմեն Վարդանյանը՝ Իսրայել-ԱՄՆ հարաբերությունների ջերմացման մասին
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները մշտապես բոլոր հարցերում աջակցում է Իսրայելին, ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհրդից դուրս գալն էլ դրա մասին վկայությունն է: Tert.am-ի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց Միջազգային և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի փորձագետ Արմեն Վարդանյանը:
«ԱՄՆ-ի ներկայիս իշխանությունները բոլոր հարցերում են աջակցում Իսրայելին՝ ի տարբերություն նախորդ վարչակազմի, որը փորձում էր հավասարակշռված քաղաքականություն վարել՝ որոշ հարցերում անգամ Իսրայելին դեմ գնալով»,- ասաց նա՝ հիշատակելով Իրանի միջուկային ծրագրի շուրջ ձեռք բերված պայմանավորվածությունները, որի հետ համաձայն չէր իսրայելական կողմը:
Հիշեցնենք, որ ԱՄՆ-ն դուրս է եկել Մարդու իրավունքների հարցերով խորհրդից: ՄԱԿ-ում ԱՄՆ մշտական ներկայացուցիչ Նիկի Հեյլին, հայտարարելով որոշման մասին, մեղադրել է խորհրդին «Իսրայելի նկատմամբ անվերջանալի թշնամական վերաբերմունքի համար»:
«Չափազանց երկար ժամանակ Մարդու իրավունքների հարցերով խորհուրդը մարդու իրավունքը ոտնահարողների պաշտպան է եղել և քաղաքական կողմնակալության աղբահոր»,- հայտարարել է Նիկի Հեյլին:
Իսրայել-ԱՄՆ հարաբերությունների առավել մտերմացումը, ըստ Արմեն Վարդանյանի, նաև ուղղված է Իրանի դեմ: Նա նկատեց՝ գնալով Իրան-ԱՄՆ և Իրան-Իսրայել հարաբերություններն ավելի են լարվելու: Հիշատակեց, որ ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոն իր նշանակումից անմիջապես հետո հայտարարել էր, որ Իրանի նկատմամբ պատժամիջոցների կիրառումն աննախադեպ չափերի է հասնելու, իսկ ԱՄՆ նախագահի Ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջոն Բոլթոնը հայտարարել էր, որ ԱՄՆ-ը կարող է պատժամիջոցներ կիրառել նաև այն եվրոպական երկրների նկատմամբ, որոնք գործում են Իրանում:
«Դատելով ամերիկյան իշխանությունների տրամաբանությունից՝ գալիս ենք եզրակացության, որ Իրանի հետ հարաբերություններն ավելի են լարվելու․Իրանն էլ հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ի հետ բանակցություններ անել չի պատրաստվում»,- ասաց նա:
Անդրադառնալով ԱՄՆ-ի որոշմանը՝ ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհուրդը լքելուն՝ փորձագետը համաձայնեց՝ դա քայլ էր, որն ի ցույց էր դնում՝ ԱՄՆ-ը հեշտությամբ կարող է հրաժարվել իրեն չմիացող կառույցներից կամ երկրներից:
«ՄԱԿ-ում Երուսաղեմի քվեարկության ժամանակ, հիշում ենք, ԱՄՆ ներկայացուցիչը հայտարարեց, որ Դոնալդ Թրամփը հաշվի է առնելու քվեարկության արդյունքները, և այն երկրները, որոնք իրենց կողքին չեն լինի, ապագայում դա հաշվի կառնի»,- ասաց նա՝ նշելով, որ նման քայլերը Թրամփի քաղաքականության մշտական մասն են կազմում: «ԱՄՆ-ը նման իրավիճակներում կոշտ քաղաքականություն է վարում: Պատահական չէ, որ ԱՄՆ-ը ներկայումս կոշտ դիմակայության մեջ է նաև Եվրամիության հետ: Վերջինս ամեն կերպ ցանկանում է պահպանել Իրանի միջուկային ծրագրի համաձայնությունը, բայց ԱՄՆ-ը ցանկանում է նրան հետ քաշել»,-հավելեց նա:
Հայաստանը հարևան և բարեկամ է Իրանին, ցանկանում է հարաբերությունները բարելավել Իսրայելի հետ և նաև պահպանել լավ հարաբերություններ ԱՄՆ-ի հետ: Այս «եռանկյունու» մեջ, ըստ Արմեն Վարդանյանի, Հայաստանի ներկայիս իշխանությունները, ինչպես իրենից նախորդները, պետք է հավասարակշռված քաղաքականություն վարեն:
«Հայաստանը պետք է շարունակի իր համագործակցությունը զարգացնել Իրանի հետ՝ համագործակցելով այնպիսի կազմակերպությունների հետ, որոնք չեն ասոցացվում Իրանի իսլմական հեղափոխության պահապանների կորպուսի հետ: Պետք է նաև զերծ մնանք ԱՄՆ-ի հետ հակամարտության մեջ ներքաշվելուց»,- ասաց նա:
Նա նկատեց, որ Հայաստանը ԱՄՆ-ի հետ կապված հարցերում բավականին ճիշտ դիրքորոշում է վարում նաև միջազգային ատյաններում քվեարկության ժամանակ: Հիշատակեց, որ Երուսաղեմը մայրաքաղաք չդարձնելուն վերաբերող ՄԱԿ-ի քվեարկությանը Հայաստանը հակաամերիկյան դիրքորոշում էր բռնել, սակայն արդյունքում պատիժների չարժանացավ:
«Բայց Թրամփն անկանխատեսելի գործիչ է, և երբեք չի կարելի բառացել, որ միշտ բարեհաճ կլինի մեր նկատմամբ: Պետք է պարզապես շատ զգույշ և նրբանկատ լինել և չանել այնպիսի քայլեր, որոնք կհարուցեն ԱՄՆ վարչակազմի դժգոհությունը»,- ասաց նա:
Արմեն Վարդանյանը, որպես ճիշտ, չեզոք քաղաքականության օրինակ բերեց ՄԱԿ-ում վերջերս եղած քվեարկությունները: «Օրեր առաջ Թուրքիան և Ալժիրը բանաձև են ներկայացրել Իսրայելի դեմ, որով դատապարտում են Իսրայելի կողմից Գազայի հատվածում եղած ռմբակոծությունները, դրան էլ որպես պատասխան, ԱՄՆ-ը առաջարկել է լրացնել բանաձևը և նաև դատապարտել ՀԱՄԱՍ-ի կողմից Իսրայելի տարածքը ռմբակոծելը: Հայաստանը երկու բանաձևերին էլ կողմ է քվեարկել: ՀԱՄԱՍ-ին դատապարտելով՝ Հայաստանը կարող էր խնդիր ունենալ Իրանի հետ, բայց դատելով, որ իրանական կողմից արձագանքներ չկան, կարելի է ենթադրել, որ մեր դիվանագետները կարողացել են համոզել իրանական կողմին, ներկայացրել են հայկական կողմի դրդապառճառները»,- ասաց նա: